Plannen van Meta voor grootste datacentrum in Europa zetten Nederlandse gemeente Zeewolde op z'n kop

Het datacentrum van Meta moet op een toekomstig bedrijventerrein in Zeewolde komen. Dat is een gemeente van ruim 20.000 inwoners, op een klein uurtje rijden van Amsterdam. De gebouwen komen op een terrein van 166 hectare of zo’n 250 voetbalvelden. Er is zo’n 1380 gigawattuur aan elektriciteit nodig voor de servers van Facebook, WhatsApp en Instagram. Dat is vergelijkbaar met het gebruik van 200.000 gezinnen, ongeveer het aantal inwoners van Gent.

Als de gemeenteraadsleden van Zeewolde tegen stemmen is dat een slag in het gezicht van Meta. De technologiegigant onderhandelt al sinds 2019 met de poldergemeente. Oorspronkelijk moest de betrokkenheid van Meta geheim blijven tot de plannen definitief vastgelegd waren, volgens Omroep Flevoland.

Sinds de persconferentie waar de plannen uit de doeken werden gedaan, ging het project van de ene controverse naar de andere. Zo kwam naar buiten dat Meta zeer actief bij de Nederlandse regering heeft gelobbyd om een voorkeursbehandeling te krijgen bij de netbeheerder. Het Facebook-moederbedrijf dreigde ermee om naar een ander land te trekken met het serverpark als niet aan de eisen werd voldaan.

Bovendien stoot het Meta-datacentrum op protest van boeren en natuurliefhebbers. Het serverpark komt namelijk op landbouwgebied. Landbouwer Jaap Lodders zegt aan de Nederlandse krant De Stentor zich te verbazen dat de gemeente ‘naar de pijpen danst’ van ‘grote monopolisten’ als het Instagram-moederbedrijf. Volgens natuurorganisatie Natuurmonumenten in dezelfde krant zorgt de komst van Meta vooral voor schade aan het gebied.

Ook actiegroep Extinction Rebellion mengt zich in de debatten. Dat deden ze afgelopen weekend door het gemeentehuis van Zeewolde te bezetten. “We zitten midden in een klimaatcrisis, en dat betekent dat we zuinig moeten zijn op onze energie. De komst van dit datacenter gaat een enorme aanslag zijn op de energiehuishouding van Nederland. Bovendien is Facebook geen mooi bedrijf”, laat woordvoerder Guus Dix optekenen bij De Stentor. Enkele van de actievoerders moesten worden buiten gesleept door politieagenten.

De kwestie is ondertussen de gemeente Zeewolde overstegen en kwam tot in het Nederlandse parlement. Een kamerlid van de christelijk-sociale partij ChristenUnie - een partij die deel uitmaakt van de huidige en nieuwe regering van Mark Rutte - heeft formeel gevraagd om de gronden nog niet te verkopen aan het bedrijf van Mark Zuckerberg. De ChristenUnie-fractie in de gemeenteraad van Zeewolde is van plan tegen het datacenter te stemmen en kreeg zo steun op nationaal niveau. Ook de grootste partij Leefbaar Zeewolde plant tegen te stemmen.

Al deze kritiek in de media en samenleving wordt niet gesmaakt door de Zeewolder burgemeester Gerrit Jan Gorter. Volgens hem worden mensen om de tuin geleid door ‘fake nieuws’ in kranten. Een krant bij naam noemen durft hij niet, maar hij spreekt van ‘een Fabeltjeskrant’.

Negentien gemeenteraadsleden moeten donderdag beslissen over de komst van Meta. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, want het is één van de belangrijkste beslissingen van hun politieke carrière. Het moet ook op korte tijd gebeuren. “We krijgen twee weken van tevoren een paar duizend pagina’s aan informatie. We lopen elke keer tien stappen achter”, zegt een raadslid aan De Stentor. 

Of het plan de gemeenteraad van donderdag overleeft, wordt nog spannend. Als naast ChristenUnie en Leefbaar Zeewolde nog één partij zich terugtrekt, is er namelijk geen meerderheid meer. Dan kan Meta op zoek naar een andere locatie om een gigantisch datacentrum te bouwen.