Ex-stafchef Trump riskeert vervolging: gaf sms'jes over Capitoolbestorming vrij, maar wil er niet meer over getuigen

Trumps voormalige stafchef maakte vorige week bekend dat hij niet langer wil samenwerken met de commissie die de bestorming van het Capitool onderzoekt. Het parlementsgebouw in Washington werd op 6 januari bestormd door een grote groep aanhangers van de toenmalige president Trump. Ze wilden de zitting in de Senaat verstoren waarbij de verkiezing van Joe Biden tot nieuwe president officieel goedgekeurd zou worden.

Aanvankelijk had Meadows de commissie zo'n 9.000 documenten in verband met de bestorming bezorgd, waaronder ook een groot aantal tekstberichtjes, maar op een bepaald moment besliste hij om niet meer mee te werken en beweerde hij dat hij beschermd werd door een zogenoemd "uitvoerend privilege", dezelfde reden waarom ex-president Trump weigert met de commissie samen te werken.

Omdat Meadows niet meer voor de commissie wil verschijnen, keurde het Huis van Afgevaardigden een resolutie goed die hem beschuldigt van minachting van het Congres. 222 leden stemden voor, 208 tegen. De resolutie maakt de weg vrij om Meadows nu gerechtelijk te vervolgen.

Daarover beslist uiteindelijk het ministerie van Justitie, dat in de VS de bevoegdheid heeft om mensen voor de rechter te dagen. Als hij vervolgd wordt, riskeert Meadows een celstraf van maximaal 1 jaar en een boete van 100.000 dollar (89.000 euro).

Eerder keurde het Huis van Afgevaardigden al een soortgelijke resolutie goed tegen Steve Bannon, de voormalige topadviseur van Trump. Ook hij werd beschuldigd van minachting van het Congres, omdat hij niet wilde komen getuigen. Tegen Bannon loopt intussen al een rechtszaak.

Ook als Meadows die documenten en tekstberichten niet had vrijgegeven, zou hij allicht zijn doorverwezen naar het ministerie van Justitie wegens minachting van het Congres. Maar juist die documenten en berichten maken de commissie des te nieuwsgieriger en gretiger om hem te ondervragen.

Op 6 januari, toen aanhangers van Trump met geweld het Capitool binnendrongen, kreeg Meadows van meerdere mensen in berichtjes op zijn telefoon het dwingende verzoek om Trump aan de mouw te trekken. Hij moest de president overtuigen om de bestorming publiek een halt toe te roepen. Sommige van die berichten kwamen van parlementsleden die in het Capitool belaagd werden. "Mark, wij worden hier belegerd in het Capitool." Of deze: "Mark, demonstranten zijn letterlijk het Capitool aan het bestormen, ze breken glas in deuren en stormen naar binnen. Gaat Trump iets zeggen?" 

Zelfs Trumps eigen zoon Donald Jr. vond dat de situatie uit de hand was gelopen en dat zijn vader tussenbeide moest komen. Hij stuurde Meadows: "Hij moet dit ASAP veroordelen. De tweet over het politiekorps van het Capitool is niet genoeg." Op dat bericht antwoordde Meadows: "Ik probeer heel hard. Mee eens." Al die berichtjes geven aan dat het Witte Huis die namiddag perfect op de hoogte was van de dreiging en brutaliteit van de bestorming en van de angst die er onder de parlementsleden heerste. Mark Meadows wist er in elk geval van, zo lijken de berichtjes te bewijzen. De commissie wil daarom graag van hem horen of en hoe hij Trump daarvan op de hoogte hield, hoe die reageerde (of niet) en waarom.

Het zijn niet alleen de berichtjes van 6 januari zelf die de commissie interesseren. In de dagen voorafgaand aan de bestorming ontving Meadows adviezen voor een strategie die moest verhinderen dat Joe Biden tot winnaar zou worden uitgeroepen. Eén parlementslid stuurde dit: "Op 6 januari 2021 zou vicepresident Mike Pence, als voorzitter van de Senaat, alle kiesmannen die hij als ongrondwettelijk beschouwt, nietig moeten verklaren." Een ander berichtje verscheen op Meadows' telefoon daags na de bestorming, op 7 januari. "Gisteren was een verschrikkelijke dag. We hebben alles geprobeerd wat we konden om bezwaar te maken tegen de zes staten. Het spijt me dat niets heeft gewerkt."

Dat soort berichtjes versterkt dan weer het vermoeden dat het Witte Huis wel degelijk overleg pleegde over strategieën om Biden de zege te ontnemen. Hoe doelbewust dat gebeurde, hoe ver ze daarbij de wettelijk voorgeschreven procedures wilden oprekken of overtreden en wie daarbij precies betrokken of daarvan op de hoogte was, dat is wat de commissie haarfijn wil uitpluizen. 

Met Mark Meadows komt het onderzoek naar de gebeurtenissen van 6 januari wel heel dicht in de buurt van president Trump. Meadows beroept zich dus, net als Trump zelf, op het zogenoemde executive privilege, het voorrecht van de president (en zijn entourage) om bepaalde gevoelige informatie vertrouwelijk te houden en niet vrij te geven. Maar dat aanvaardt het onderzoekspanel niet als argument.

Opmerkelijk is dat Meadows zelf zeven jaar lang (van 2013 tot 2020) lid is geweest van het Huis van Afgevaardigden. Hij wordt nu naar het ministerie van Justitie verwezen voor minachting van de instelling waarin hij zelf zeven jaar actief was. Het persagentschap AP zocht uit hoe uitzonderlijk zoiets is: Meadows is het eerste voormalige parlementslid dat door het Huis van minachting wordt beticht sinds 1830.