Antwerpse onderzoekers ontdekken geheim wapen van dodelijke parasiet om aan vaccins en medicijnen te ontsnappen
Wetenschappers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen hebben ontdekt hoe de gevaarlijke parasiet Leishmania aan geneesmiddelen en vaccins kan ontsnappen. Dankzij revolutionaire DNA-technologie achterhaalden de onderzoekers dat de cellen van de parasiet een grote verscheidenheid aan chromosoomnummers bevatten, waardoor ze zich snel kunnen aanpassen.
De infectieziekte leishmaniasis ontstaat door een parasiet, die overgedragen wordt via de beet van een zandvlieg. Elk jaar worden 300.000 mensen door de ziekte getroffen, ook in Zuid-Europa. De potentieel dodelijke ziekte is op malaria na een van de belangrijkste parasitaire ziekten, maar tot op heden bestaat er geen vaccin tegen en slechts een beperkt aantal geneesmiddelen.
Moleculaire parasitologen van het ITG hebben nu een grote stap gezet in het verklaren waarom de parasiet Leishmania zo moeilijk te bestrijden is. In een eerder onderzoek met DNA-sequencing toonden ze al aan dat het gemiddeld aantal verschillende chromosomen per celpopulatie verschilt. Bij mensen staan variaties in aantallen chromosomen in verband met ziekten zoals kanker of het syndroom van Down, maar voor de parasiet is dit vermogen om het chromosoomgetal te veranderen net een voordeel.
Nieuwe studie
In een nieuwe studie maakten de wetenschappers gebruik van ‘single cell genome sequencing’ om elke cel afzonderlijk in kaart te brengen. Ze ontdekten dat binnen een celpopulatie de cellen ook individueel verschillen, een fenomeen dat ‘mozaïek aneuploïdie’ wordt genoemd.
“De vraag is waarom ‘mozaïek aneuploïdie’ zo snel optreedt in parasieten die zijn afgeleid van een enkele individuele cel”, zegt doctor Malgorzata Anna Domagalska, leidster van het onderzoeksproject. “We denken dat elk van deze cellen een overlevingskit bevat voor een bepaalde omgevingsstress, zoals blootstelling aan een geneesmiddel. Als een bepaalde stress optreedt, kan de hele populatie cellen verdwijnen. Behalve die ene cel die de juiste overlevingskit bevat en dus de populatie zou kunnen herstellen.”
Volgens professor Jean-Claude Dujardin, hoofd van de Dienst Moleculaire Parasitologie van het ITG, moeten wetenschappers creatief zijn in de strijd tegen dergelijke slimme parasieten. “We hopen in de toekomst onder andere de mechanismen van mozaïcisme te begrijpen en deze te blokkeren. Dit kan nieuwe wegen naar geneesmiddelen openen.”
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Mijnenergie
Klopt jouw energiefactuur wel helemaal? En hoe betwist je een te hoge afrekening?
-
Baarmoederhalskanker voor het eerst in ons land behandeld met adaptieve radiotherapie: preciezere behandeling met behulp van AI
Voor het eerst in België is een tumor aan de baarmoederhals behandeld met adaptieve radiotherapie. Dat heeft het universitair ziekenhuis Saint-Luc in Sint-Lambrechts-Woluwe woensdag meegedeeld. -
PREMIUM
“DNA is big business”: welke gevaren schuilen achter een commerciële test?
Een DNA-test doen is kinderlijk eenvoudig, maar zeker niet zonder gevaren. Want wat gebeurt er met je data en je speeksel? En waarom zijn die testen zo goedkoop? “Ik heb liever dat criminelen mijn pincode kennen dan dat ze in het bezit zijn van mijn DNA-gegevens”, zegt professor en genetisch genealoog Maarten Larmuseau (KU Leuven) aan HLN. Waarom? -
-
Jobat
Hoeveel werknemers krijgen maaltijdcheques? En wie mag op een dertiende maand of smartphone van het werk rekenen?
-
PREMIUM
“De chemopil die ik niet innam staat nu voor mijn geluk”: bij kanker kan minder behandelen soms juist beter zijn
Kortere chemokuren, geen bestraling of niet opereren: voor sommige kankerpatiënten blijkt minder behandelen de beste aanpak te zijn. Het vergroot hun levenskwaliteit terwijl hun overlevingskans níet daalt. En het bespaart de maatschappij mogelijk miljoenen euro’s. Bij zes kankersoorten wordt de nieuwe trend ‘de-escalatie’ al toegepast en zijn de resultaten veelbelovend. Meerdere experten leggen uit hoe het werkt: “We kunnen op alle fronten winnen.” -
PREMIUM5
Odette, Joyce en Regina lieten hun DNA testen en dat veranderde hun leven: “Ik kreeg een lijst van 15 ziektes die ik nooit zou krijgen”
Al zeker honderdduizend Belgen lieten hun DNA testen via commerciële (Amerikaanse) bedrijven als MyHeritage, Ancestry of 23andMe. Ze zijn een makkelijke, snelle en goedkope manier om in het verleden te duiken, maar wat hun handleiding niet vertelt: ze kunnen je hele leven op z’n kop zetten. Joyce, Odette en Regina deden er één — elk om hun eigen reden — en kwamen véél te weten: “Uit de test kwam: verhoogd risico op kanker. Twee jaar later kreeg ik de diagnose.” -
Neem nu deel aan de Gouden Giro en maak kans op de hoofdprijs van 5.000 euro dankzij HLN
-
In Zuid-Afrika belanden meer jonge kinderen met omikron in ziekenhuis: “Maar ziekteverloop is opvallend milder”
-
24
Nederlander (72) overleden nadat hij 613 dagen corona had: virus kon meer dan 50 keer muteren in zijn lichaam
Een 72-jarige Nederlandse man is overleden nadat hij 613 dagen aan een stuk besmet was met het coronavirus. Het zou gaan om de langste corona-infectie ooit. In die periode slaagde het virus erin om meer dan 50 keer te muteren, waardoor de patiënt een heel eigen variant ontwikkelde. -
Mysterie in Japan: levensgevaarlijke infecties door streptokokken pieken
Japanse gezondheidsexperts staan voor een raadsel. Over heel het eiland is er een toename van het toxischeshocksyndroom veroorzaakt door een bepaalde stam van streptokokken. 30 procent van de getroffen patiënten sterft eraan. De boosdoener, streptococcus pyogenes, wordt ook vleesetende bacterie genoemd. -
PREMIUM
Dankzij deze therapie herstelde Nina Derwael op tijd voor de Spelen. Arts: “Als je claustrofobie hebt, is het niets voor jou”