Federaal procureur Ann Lukowiak vorderde vijftien jaar cel voor Vo Van Hong (45), die als leider van de criminele organisatie wordt gezien. Daarnaast hangt hem een boete van 920.000 euro en een verbeurdverklaring van bijna 2,3 miljoen euro boven het hoofd. In totaal kon hij gelinkt worden aan de smokkel van 115 slachtoffers. ‘Hong’ stond als hoofd van de Belgische cel van de organisatie in contact met de coördinatoren in Berlijn en Parijs. Hij zorgde er ook voor dat de migranten tijdig aankwamen op de laadplaatsen en besliste wie mocht vertrekken. De spilfiguur gaf ook instructie over hoe en waar moest betaald worden.

Ook N. Long (46) speelde volgens het OM een belangrijke rol in het netwerk van mensensmokkelaars. Voor hem werd 10 jaar cel, 480.000 euro boete en 380.000 euro verbeurdverklaring geëist. N. was betrokken bij de beslissingen van de bende en kwam meer op de voorgrond na de fatale afloop in Essex. Na een tijdje werden de smokkelactiviteiten immers gewoon hervat.

De meeste andere beklaagden worden gezien als leden van de criminele organisatie. Het gaat bijvoorbeeld om de eigenaars van de safehouses in Anderlecht en de taxichauffeurs die de migranten vervoerden. De beklaagden met een kleiner aandeel riskeren celstraffen van één tot twee jaar en een geldboete van 8.000 euro. Voor de betrokkenen met een grotere rol werden gevangenisstraffen van drie tot zelfs acht jaar gevorderd.

Tijdens haar requisitoir legde Ann Lukowiak uit hoe ze op 23 oktober 2019 op de hoogte werd gebracht van de feiten. De federaal procureur reisde zelf met twee speurders naar Engeland. “De bebloede handafdruk op de deur van de koelcontainer was een stille getuige van hetgeen zich had afgespeeld.” Al snel werd een internationale samenwerking op poten gezet. Dat leidde in het Verenigd Koninkrijk en in Vietnam al tot veroordelingen, terwijl ook in Frankrijk nog een proces op komst is.

12.000 euro

De slachtoffers betaalden gemiddeld ruim 12.000 euro voor hun clandestiene reis via Rusland naar Europa. Daarna moest gemiddeld nog eens bijna 12.000 euro neergeteld worden voor de oversteek naar het Verenigd Koninkrijk. Meestal werden de migranten eerst ondergebracht in Berlijn, van waaruit ze naar Brussel of Parijs vertrokken. De oversteek zelf werd door de bende uitbesteed aan een Iers transportbedrijf, dat meestal koekjes vervoerde. Ook op 22 oktober 2019 ging het officieel om een lading koekjes.

In totaal kon het onderzoek 130 transporten aantonen. Twee stockhouses in de Ninoofsesteenweg en de Gespstraat in Anderlecht speelden in ons land een cruciale rol. Een eerder Brussels dossier toonde aan dat in de Ninoofsesteenweg al in de zomer van 2018 mensen zonder papieren werden ondergebracht. Op zolder werden reiskoffers ontdekt met documenten, onder andere van minderjarigen die in december 2018 al onderschept werden bij een smokkeltransport. Als de safehouses vol zaten, werden ook mensen bij andere handlangers ondergebracht.

Simkaarten

Procureur Ann Lukowiak legde ook uit hoe de criminele organisatie alles deed om onder de radar te blijven. Zo werden heel wat simkaarten gekocht met het paspoort van migranten. Vo Van Hong deelde de simkaarten uit aan medebeklaagden en aan hun smokkelwaar. “Een koppel dat in elkaars armen stierf had een simkaart op naam van iemand wiens paspoort werd gevonden in Hong zijn manbag.” De spilfiguur zou de slachtoffers steeds opgedragen hebben om hun gsm uit te zetten in de container.

Ten slotte werd gewezen op de ernst van dergelijke feiten. “Het gedijt op dromen en wanhoop van mensen op zoek naar een betere toekomst. De feiten zijn aanstootgevend,  moreel verwerpelijk en bijzonder degoutant. Het getuigt van een maatschappelijk laakbare ingesteldheid en een zeer verontrustend gebrek aan normbesef.”

Vrijspraak

De advocaat van Vo Van Hong vroeg op zijn beurt de vrijspraak. Meester Antoon Vandecasteele pleitte dat zijn cliënt pas in juni 2018 aankwam in Rusland, waarna hij doorreisde naar Europa. Zelf zou hij 20.000 euro betaald hebben om gesmokkeld te worden. Tot in oktober 2018 zou hij in Calais gebleven zijn, waar hij naar eigen zeggen werd gearresteerd. De verdediging vindt dat de precaire situatie van Vo Van Hong tijdens het onderzoek te weinig aan bod kwam.

De beklaagde werd onder andere via telefonieonderzoek aan de feiten gelinkt, maar zijn advocaat plaatste vraagtekens bij die tapgesprekken. “Het is niet omdat hij wordt aangesproken als Hong dat het ook effectief Hong is.” De gsm’s in kwestie waren volgens Hong ook niet steeds in zijn bezit. “Hij heeft geen vermogensvoordeel ontvangen. Hij beweert zelf slachtoffer te zijn.”

Daarnaast merkte meester Vandecasteele op dat zijn cliënt geen Engels of andere Europese talen spreekt. Hij was met andere woorden dus niet in staat om een leidende rol op zich te nemen. “Hij betreurt dat het zo is afgelopen, maar hij ontkent zeer formeel van daar iets mee te maken te hebben.” Ten slotte werd ondergeschikt nog gevraagd om een mildere straffen op te leggen. Er werd gewezen op het blanco stafblad van de beklaagde en op de lange voorhechtenis van ruim anderhalf jaar. “Meneer heeft natuurlijk het recht om te blijven ontkennen. Dat is geen reden om een zwaardere straf uit te spreken.”

Vrije wil uitgeschakeld

T. Van Duc (41) riskeert vier jaar cel voor zijn aandeel in de zaak. De beklaagde betaalde zelf 17.000 dollar om van Vietnam naar Europa te reizen. “Als smokkelwaar komt hij in de Gespstraat in Anderlecht terecht”, pleitte meester Kris Vincke. Volgens het federaal parket speelde hij daar een rol als opzichter, maar dat werd met klem betwist. “Hij was opgesloten en moest doen wat van hem gevraagd werd. Op dat ogenblik is zijn vrije wil uitgeschakeld. Die man is volledig overgeleverd aan de wil en de onwil van de organisatie.” De verdediging vroeg de vrijspraak voor mensensmokkel en lidmaatschap van een criminele organisatie.

Ook N. Quoc Huy (27) vroeg de vrijspraak. Volgens zijn raadsman Jorn Verminck leerde hij Vo Van Hong in de zomer van 2019 toevallig kennen in Brussel. Daardoor verbleef hij een tijdje in het pand aan de Ninoofsesteenweg, waar hij enkele klusjes moest opknappen. “Ik vind nergens terug waaruit zou moeten blijken dat hij wist dat die mensen ondergebracht werden in een safehouse”, aldus meester Verminck. Bovendien zou N. ten tijde van het fatale transport bij kennissen in Luik verbleven hebben. Ondergeschikt werd de vordering van vier jaar cel serieus overdreven genoemd. De verdediging stelde een straf met uitstel van hoogstens drie jaar voor. N. zit sinds eind mei 2020 in voorhechtenis.

De verdediging van de andere beklaagden komt woensdagnamiddag en donderdag aan het woord.