‘Als de ministers de kinderprik goedkeuren, zal daar zeer goed over gecommuniceerd moeten worden’: veel twijfel bij ouders over kindervaccinatie
De Hoge Gezondheidsraad adviseert dan wel dat ook 5- tot en met 11-jarigen een vaccin aangeboden krijgen tegen het coronavirus, ruim de helft van de ouders ziet een kinderprik niet meteen zitten. ‘Schrik om je kind op lange termijn met een onbekende bijwerking op te zadelen kan zwaar wegen.’
Het is niet omdat je zelf al coronaprikken in je arm liet zetten, dat je even gerust bent in zo’n vaccinatie voor je jonge kind(eren). Zo voelt het blijkbaar voor heel wat ouders. Buitenlandse bevragingen toonden dat al aan en enquêtes hier laten nu eenzelfde twijfel zien.
“Op basis van wat we zien in de Grote Corona-enquête blijkt dat 40 à 50 procent van de ouders bereid is om hun jonge kinderen (van 5 tot en met 11 jaar, BDB) te laten vaccineren”, zegt professor Pierre Van Damme (UAntwerpen). Met andere woorden: een grote helft ziet een prik voor de kleintjes niet of niet meteen zitten.
Een recente bevraging door Het Laatste Nieuws bij 2.500 Belgen toont een gelijkaardig plaatje: de helft van de ondervraagden is overtuigd van de coronaprik voor de jongsten. De andere helft valt uiteen in ruim een kwart (27 procent) dat het niet wil doen en ruim een vijfde (23 procent) dat nog twijfelt. Als het over de volwassenen zelf gaat, ligt de vaccinatiebereidheid in ons land zoals bekend hoger.
Dat ouders veel minder voelen voor de kinderprik is een potentieel probleem, want lagereschoolkinderen blijken een belangrijke motor van de vierde golf. Een berekening van het European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) toont dat vaccinatie van de 5- tot en met 11-jarigen het aantal ziekenhuisopnames in de hele bevolking met 10 tot 15 procent kan doen dalen. Zeker met de omineuze omikronvariant in omloop willen beleidsmakers dat gat in de verdediging zo snel mogelijk dichten.
“Als de bevoegde ministers de kinderprik goedkeuren, is dit iets waar zeer goed over gecommuniceerd zal moeten worden”, zegt Van Damme. “Dat zal tijd vergen. Mensen zitten nu misschien meer met de feestdagen in hun hoofd, maar vanaf januari moeten we absoluut op communicatie inzetten.”
Het Agentschap Zorg en Gezondheid heeft een communicatiecampagne in de steigers staan die kan starten zodra er een politiek akkoord is. Dat zal zich baseren op conclusies van de Taskforce Vaccinatie, die steunt op het advies dat de Hoge Gezondheidsraad al heeft gegeven. De politieke beslissing wordt maandag verwacht.
336.000 kinderdosissen gearriveerd
Ondertussen zijn 336.000 dosissen kindervaccins van Pfizer in ons land gearriveerd. Die bevatten een derde van de dosis die in de vaccins voor volwassenen zitten. In totaal zijn er 490.000 5- tot 11-jarigen die een vaccin kunnen krijgen.
Net zoals voor de vaccinatie van oudere kinderen en tieners zullen ouders een uitnodiging krijgen om een prikafspraak in een vaccinatiecentrum te maken. “Het kan dat een prik bij kleintjes iets meer tijd in beslag neemt, maar verder voorzien wij geen praktische hindernissen”, zegt Joris Moonens van het Agentschap Zorg en Gezondheid. “Er is een grote ervaring met kindervaccinaties tegen andere ziektes.”
De grootste blokkade op de weg zijn vooralsnog dus de angsten of twijfels bij ouders. “Dat is begrijpelijk”, zegt psycholoog Maarten Vansteenkiste (UGent), die via de motivatiebarometer ook naar de kinderprik peilt. “Onder volwassenen heeft het vaccin zichzelf verkocht omdat iedereen ziet hoezeer zij kunnen worden getroffen. Bij kinderen is er geen medische reden, zij worden maar heel zelden ziek.”
Maar omdat we ook de kleinsten nodig hebben in de verbeten strijd tegen het virus, zijn er dus al communicatieplannen klaar om ouders te motiveren. Centraal staan informatie over de veiligheid en de voordelen voor kinderen zelf.
Want twijfels over de veiligheid spelen bij ouders duidelijk een rol, bericht het wetenschappelijke blad JAMA. “Ruim 90 procent van de Amerikaanse kinderen tot 2 jaar zijn ingeënt tegen meerdere ziektes zoals mazelen en rubella. Maar ouders blijken meer aan het coronavaccin te twijfelen omdat het nieuw is, terwijl de klassieke kindervaccins sinds de jaren zestig bestaan”, zo staat er.
‘Ook kinderen hebben belang bij prik’
Van Damme hoopt dat informatie over de kinderprik uit de VS kan helpen. “Zes miljoen Amerikaanse kinderen tussen 5 en 11 jaar kregen al een coronavaccin en er is tot nu toe niet één keer alarm geslagen. Dat is bijzonder geruststellend voor ouders”, zei hij recent tegen Het Laatste Nieuws.
De campagne van het Agentschap Zorg en Gezondheid zet ook in de verf dat kinderen wel degelijk belang hebben bij een coronavaccin. “Zo is er een kleine minderheid die wel ziek wordt en zijn er aanwijzingen dat dat effect met de omikronvariant wat groter zou kunnen zijn”, zegt Moonens.
Bovendien is er zeker een belang voor alle kinderen, benadrukken Van Damme en Vansteenkiste. Te veel viruscirculatie heeft ook op hun leven een impact. Vaccineer je ook de jonge kinderen, dan verkleint de kans op quarantaines, schoolsluitingen en hobby’s die on hold gezet moeten worden.
Vansteenkiste vermoedt dat de bereidheid bij ouders nog kan toenemen naarmate meer kinderprikken gezet worden. Al denkt hij dat alle twijfelende ouders over de streep trekken niet makkelijk wordt. “Nu hebben kinderen en hun ouders last van de vele quarantaines. Maar het zou me niet verbazen dat zelfs die last voor sommigen minder zwaar doorweegt dan de schrik om hun kind op te zadelen met een onbekende bijwerking van een vaccin op langere termijn. Dan speelt ook de vrees om daar later de schuld van te krijgen.”
Aanvulling. In een eerdere versie van dit verhaal stond dat de Hoge Gezondheidsraad vaccinatie van kinderen aanbeveelt. In werkelijkheid adviseert de Raad enkel dat een vaccin aangeboden wordt. Die nuance is nu aangebracht.