Razendsnelle opmars, eerste patiënten in het ziekenhuis: dit leren de Deense cijfers ons over de ernst van de omikronvariant

De opmars verloopt razendsnel

In landen waar omikron aan een opmars bezig is, verloopt de uitbraak razendsnel. De groei van de geregistreerde besmettingen verloopt in een veel hoger tempo dan bij eerdere varianten (zoals delta en alfa). In Denemarken is het best te zien welk deel van de besmettingen door de nieuwe variant wordt veroorzaakt, aangezien de gezondheidsautoriteiten heel gedetailleerd alle cijfers bijhouden.

Uit een standaard coronatest blijkt niet om welke variant het gaat. De Denen onderzoeken van 80 tot 90 procent van alle bevestigde besmettingen welke variant het betreft. Het onderzoek duurt altijd enkele dagen. Van de afgelopen weken is dit nu voor ongeveer de helft van de gevallen vastgesteld.

Uit de meest recente testresultaten uit Denemarken blijkt dat inmiddels ruim 34 procent van alle besmettingen omikron betreft. Denemarken kampt mede daardoor met een flinke uitbraak van corona. Het aantal meldingen is in een week tijd met 40 procent gestegen en op het hoogste niveau uitgekomen sinds het begin van de crisis. De Deense overheid heeft vrijdag besloten om musea en bioscopen te sluiten, eerder ging de basisschool al dicht. De horeca en winkels zijn met beperkingen nog wel open.

Ons land zal met omikron naar verwachting hetzelfde patroon doorlopen. In België groeide het aandeel in een paar weken van minder dan 0,5 naar zo’n 8 procent.

Gevaccineerden zijn zonder booster even vatbaar

De omikronvariant weet de bescherming van vaccinatie tegen besmetting grotendeels (en wellicht zelfs helemaal) te ontwijken. Uit de Deense cijfers blijkt dat gevaccineerden even vatbaar zijn voor een besmetting als ongevaccineerden. Ruim 85 procent van de bevolking van 12 jaar of ouder is gevaccineerd, en van alle omikronbesmettingen is 79 procent vastgesteld bij hen. Inwoners die ook een boosterprik hebben gekregen, testen relatief minder vaak positief op omikron. Bij de deltavariant was er een veel duidelijker verschil zichtbaar tussen gevaccineerden en ongevaccineerden. Uit de Deense cijfers blijkt ook dat de meeste besmettingen nu plaatsvinden in de leeftijdscategorie van 20 tot 29 jaar. Uit eerdere ervaringen is gebleken dat de besmettingen uit deze groep jongvolwassenen vaak na enkele weken overslaan op oudere groepen.

Omikron veroorzaakt ook nieuwe ziekenhuisopnamen

In Denemarken zijn de eerste patiënten met omikron in het ziekenhuis beland. De afgelopen drie weken zijn in totaal 96 patiënten opgenomen in het ziekenhuis met de omikronvariant. Maar de laatste dagen gaat het tempo omhoog. Vrijdag telde de Denen 20 nieuwe opnamen van met omikron besmette patiënten, op de altijd wat rustigere zaterdag nog eens 19. Aangezien iemand pas enkele dagen of soms zelfs pas twee weken na een besmetting in het ziekenhuis kan belanden, zullen deze cijfers naar verwachting verder oplopen.

Om een indruk te krijgen van de impact van omikron kun je daarom beter bekijken welk percentage van alle  besmette omikrongevallen in het ziekenhuis belandt, en hoe snel dat toeneemt. In Denemarken komt nu 0,6 procent van alle patiënten met een bevestigde omikronbesmetting in het ziekenhuis terecht. Van de delta-gevallen belandt nu 1,5 procent in het ziekenhuis. Aangezien de meeste omikronbesmettingen van recente datum zijn en het voornamelijk om twintigers gaat (die minder vaak ernstig ziek worden dan ouderen) is het aannemelijk dat het percentage bij omikron nog kan oplopen.

Uit de Zuid-Afrikaanse cijfers is de indruk ontstaan dat omikron in vergelijking met andere varianten tot minder ziekenhuisopnamen en sterfte leidt. Maar Zuid-Afrika heeft een relatief jonge bevolking en het is daar nu zomer. Vandaar dat met argusogen naar de Deense cijfers wordt gekeken om te bepalen of omikron inderdaad milder uitpakt. De leeftijdsopbouw van de Deense bevolking is beter te vergelijken met de Belgische, zodat de Deense ziekenhuiscijfers een voorbode kunnen zijn voor wat ons de komende weken te wachten staat.