Peking is meer dan ooit baas in Hongkong: pro-Chinapartijen overheersen parlement na controversiële verkiezingen
In Hongkong hebben de pro-Chinapartijen zoals verwacht de parlementsverkiezingen gewonnen. Critici van de huidige regering hebben het over nepverkiezingen omdat zo goed als alle kandidaten uit de pro-democratiebeweging van de kieslijsten werden geweerd. Met slechts 30 procent was de opkomst historisch laag.
De parlementsverkiezingen van gisteren waren de eerste na de grote protestbeweging voor meer democratie en minder invloed van de Chinese regering op Hongkong. In de tweede helft van 2019 kwamen maandenlang tienduizenden mensen op straat om te betogen, tot de coronapandemie daar een einde aan maakte.
Hongkong is een stadsregio die lange tijd een Britse kolonie was. In 1997 werd de regio weer bij China gevoegd, onder de noemer "één land, twee systemen". Hongkong werd nog 50 jaar lang speciale rechten en vrijheden beloofd. Maar die vrijheden steken de Chinese regering steeds meer de ogen uit. Peking is bang dat ze de Chinezen in de rest van het land zullen aansporen om ook meer rechten te eisen. En dus verstevigt Peking zijn grip op de stadsregio. Veel Hongkongers willen daar absoluut niet van weten. Ze beschouwen zich niet als Chinezen, ze hebben naar eigen zeggen een eigen identiteit en een andere cultuur.
Twee jaar later na het massale protest lijkt de situatie het omgekeerde te zijn van wat al die betogers voor ogen hadden. Zoals verwacht wonnen de pro-Chinapartijen overtuigend de verkiezingen. Ze nemen maar liefst 82 van de 90 zetels in in de Legislative Council. De grootste oppositiepartij deed voor het eerst in 25 jaar niet mee. Opvallender dan de uitslag was de historisch lage opkomst: maar 30 procent van de kiesgerechtigden is komen stemmen.
Critici van de huidige pro-Chinese regering noemen de stembusgang van gisteren nepverkiezingen. Want het waren ook de eerste parlementsverkiezingen na de invoering van een nieuwe kieswet. Door die wet werden kandidaten van de pro-democratiebeweging niet toegelaten. Alleen "patriotten" mochten deelnemen. Lees: kandidaten die het communistische China een warm hart toedragen. Bovendien worden door de nieuwe wet maar 20 van de 90 parlementsleden rechtstreeks verkozen. De rest wordt aangeduid door de Chinese regering.
Niet alleen via die kieswet kreeg Peking steeds meer grip op Hongkong. Anderhalf jaar geleden werd ook een nieuwe veiligheidswet van kracht in de speciale stadsregio. Daardoor is elk protest tegen de Chinese regering strafbaar geworden. Demonstreren, slogans roepen, vlaggen ophangen, folders uitdelen, het is allemaal gevaarlijk nu. Verschillende demonstranten zijn al opgepakt op basis van die wet en sommigen zijn al veroordeeld.
Van een democratische oppositie is nog amper sprake in Hongkong, zeggen de vroegere demonstranten. "Voormalige democratische parlementsleden zitten in de gevangenis, ze zijn veroordeeld of wachten op hun straf. En de rest is vertrokken naar het buitenland", zei René Hengeveld, een inwoner van Hongkong die in Nederland opgroeide, afgelopen weekend aan onze redactie.
Ook veel gewone Hongkongers zijn vertrokken. In 2020 en 2021 zijn naar schatting meer dan 120.000 mensen vertrokken, vooral naar Engeland, Canada en Australië.
De Chinese regering reageert wel positief op de uitslag van de verkiezingen. Hongkong gaat nu een tijd van "herstelde orde" in, luidt het.
Bekijk de reportage uit "Het Journaal":
