BEKIJK - Van Wit-Rusland naar Nederland in elf dagen: vluchteling Khalid (24) uit Syrië getuigt over zijn zware tocht

In 2013 vluchtte Khalid Slayman, toen nog een kind, met zijn vader uit Idlib in Syrië naar Libanon. Als Syrische vluchteling in Libanon zag hij geen echte kans om een volwaardig leven op te bouwen: "In Libanon vond ik als Syrische vluchteling geen Libanese garant. Een garant is een autochtone bewoner die verbonden is aan je wettelijk verblijf in het land. Zonder garant kan je er als Syrische vluchteling niet werken."

Maar wat de 24-jarige man uiteindelijk richting Wit-Rusland heeft geduwd, waren de vuurgevechten in de Libanese hoofdstad Beiroet afgelopen oktober: "Ik was toen in de buurt, maar gelukkig kon ik in een school schuilen. Dat moment was de druppel die de emmer deed overlopen."

Slayman is vorige maand naar Wit-Rusland vertrokken met een toeristenvisum. Hij moest hiervoor zelfs niet langs de Wit-Russische ambassade. Alles werd door een reisbureau geregeld: "Het bureau bood toeristische trips naar Wit-Rusland. Kostenplaatje voor het visum en het ticket samen: 2.600 dollar. Ik gaf mijn paspoort af, betaalde de gevraagde som en na tien dagen belden ze terug dat alles klaar lag".

Om zijn visum en ticket te kunnen betalen, deed Slayman beroep op zijn moeder, die in een vluchtelingenkamp in Syrië verblijft: "Ze is eigenlijk mijn heldin. Ik had geen geld in Libanon. Daarom had mijn moeder haar juwelen verkocht om het geld op tijd te regelen", aldus Slayman.

"Op het vliegtuig zag ik niemand die om toeristische redenen naar Wit-Rusland wilde. Het waren allemaal mensen die naar Europa wilden vluchten", benadrukt de Syriër. 

In de Wit-Russische hoofdstad Minsk kwam hij in contact met een smokkelaar, die een oplichter blijkt te zijn: "Hij zou me de grens met Polen helpen oversteken in ruil voor 6.500 dollar. Ik moest het bedrag via de familie laten storten naar een bemiddelingsbureau in Turkije. Uiteindelijk heeft hij slechts vervoer geregeld tot aan de grens. Het bedrag heb ik ook niet meer teruggezien, want zelfs het bureau in Turkije blijkt voor hem te werken". 

In Wit-Rusland leerde Slayman zes andere Syriërs kennen. Ze besloten de grens met Polen samen over te steken: "Zodra je aan de grens komt, kan je niet meer terugkeren naar Minsk. We hoorden van iedereen ter plaatse dat het Wit-Russische leger je hard aanpakt als je probeert om naar Minsk terug te keren. In het beste geval word je naar een opslagplaats gebracht, waar duizenden migranten en vluchtelingen verblijven".

Aan de grens tussen Wit-Rusland en Polen hebben Slayman en zijn groep tips gevolgd, die aangeboden werden door een kanaal op Telegram: "Dat zijn anonieme vrijwilligers, die de afpersing en oplichting door de smokkelnetwerken willen aanpakken door migranten en vluchtelingen vanop afstand de juiste vluchtroute te helpen vinden", legt de getuige uit. "Zo hebben we ook een tip ontvangen via welk locatie exact we de grens moesten oversteken." 

De eerste prikkeldraad was al geknipt toen de groep aankwam: "Wellicht had een andere groep die eerder geknipt", zegt Slayman. Het duurde ongeveer 25 minuten tot hij en zijn kompanen aan de Poolse kant van de grens waren: "We wisten meteen dat het de Poolse kant was. Er stond veel licht. Veel drones. Veel soldaten en militaire voertuigen. We gingen meteen schuilen in het bos".  

Na urenlang wachten in het bos kan de groep plots wel verder lopen. Slayman noemt het een mirakel: "Op zo'n honderd meter van ons vandaan werd een andere groep migranten opgemerkt. Het alarm ging af. De aandacht van de grenswacht ging meteen naar die groep. Voor ons was dat het perfecte moment om te bewegen".

Daarna kwam de groep in het grensgebied een metalen muur tegen: "Maar gelukkig stond het niet diep genoeg in de grond. We begonnen met onze blote handen te graven en konden zo uiteindelijk onder de muur kruipen. Aan de andere kant hadden we de put weer gevuld om zo weinig mogelijk sporen achter te laten", vertelt de Syriër.

Bijna een week lang heeft Slayman en zijn groep door de bossen in Polen gestapt. Op een bepaald moment was het water op: "Door de dorst stonden we op het punt om naar de politie te gaan. We hadden ook een beetje cash om water in de buurt te gaan kopen, maar ook dat durfden we niet te doen, want we wisten dat de kans bestond dat iemand de politie zou verwittigen". 

Uiteindelijk is de groep gered door een plastiekzakje op een boom, wellicht bewust achtergelaten door humanitaire organisaties. In het zakje zat een flesje water, een blikje tonijn en een warme muts: "Ik wil de persoon die het zakje achterliet van harte bedanken. Hij heeft zeven levens gered", benadrukt Slayman.

Na dagenlang door de bossen in Polen te stappen, kreeg de groep een lift door een smokkelaar tot aan de grens met Duitsland: "3.000 dollar per persoon moesten we ophoesten. Ook deze man vroeg de betaling via een bemiddelingsbureau in Turkije. Het begon echt wel levensgevaarlijk te worden in het bos en we hadden geen andere keuze. Gelukkig konden onze families het bedrag regelen en werden we effectief tot aan de grens met Duitsland gebracht".

In totaal duurde de reis van Wit-Rusland tot Nederland zo'n elf dagen. Tijdens zijn tocht droeg Slayman vaak een pak om minder op te vallen. In Nederland heeft de Syriër asiel aangevraagd en wacht hij momenteel op het verdere verloop van zijn asielprocedure. Nederland was voor hem een bewuste keuze: "Asiel aanvragen in Polen durven we niet als we van iedereen horen dat de Poolse politie je weer aan de grens zou droppen", legt de Syriër uit. "En over Duitsland heb ik getwijfeld omdat ik de laatste tijd meer las over de stijgende spanning en racisme tegenover migranten. In Nederland hoop ik nu op een nieuw begin".