Een van de tips van Steven Van Gucht om tijdens de eindejaarsperiode op een veilige manier mensen te ontmoeten, is het gebruik van een zelftest. "Eerst een testje, dan een feestje", zei Van Gucht.

Het is belangrijk om de bijsluiter van een test goed te lezen en de test op een gepaste temperatuur te bewaren en te gebruiken. "We hebben begin dit jaar een studie gedaan naar de invloed van lage temperaturen op de betrouwbaarheid van zelftesten. We zien dat wanneer je een zelftest bij twee tot vier graden in de koelkast bewaart en bij die temperatuur uitvoert, dat je soms bandjes ziet verschijnen wat wijst op een vals positief resultaat", zegt professor microbiologie Herman Goossens in "De wereld vandaag". 

"We hebben gezien dat dat ook bij acht graden of meer ook al vals positieve resultaten kan opleveren. Dat betekent dat je moet opletten wanneer je een zelftest wil gebruiken tijdens de eindejaarsperiode. Bij een aantal testen zie je dat ze gevoelig zijn aan lage temperaturen en dat je soms vals positieve resultaten krijgt."

Professor Herman Goossens heeft afgelopen weekend zelf vastgesteld dat de foutenmarge bij zelftests groot is bij lagere temperaturen. "We hebben in het kader van een kerstfeestje kinderen en kleinkinderen getest. Het was ongeveer acht graden. Al de testen waren positief", legt Goossens uit. Toen het hele gezelschap zich even later bij kamertemperatuur testte, bleek iedereen alsnog negatief.

"Bij al die testen zagen we een dun bandje verschijnen bij het t-symbool. Dat wil zeggen dat het om positieve tests gaat. We weten wanneer er veel virus is, de bandintensiteit heel groot is. Wanneer er weinig virus aanwezig is, dan zal het bandje veel zwakker zijn. Er is een direct verband tussen de intensiteit van de band en de hoeveelheid virus. Als je een bandje ziet verschijnen, dan is de test positief."

"Je moet de zelftest niet bewaren in de koelkast of de diepvriezer", adviseert Goossens. "Ze mogen ook niet bewaard worden bij hoge temperaturen. Je bewaart ze best op kamertemperatuur en de test wordt het best ook uitgevoerd bij kamertemperatuur."

De zelftesten zijn heel betrouwbaar, benadrukte Herman Goossens vorig maand nog in "De ochtend" op Radio 1. "Zeker voor mensen met klachten is de zelftest meer dan 90% betrouwbaar."

Aan de andere kant is de kans op vals-negatieve of vals-positieve resultaten wel hoger bij zelftesten. Het hangt er ook van af wanneer je het resultaat afleest, want als je te lang wacht is de kans op een vals-positief resultaat groter. Het wordt daarom aangeraden om ongeveer een kwartiertje te wachten om het resultaat af te lezen. Het kan ook zijn dat er te weinig virusdeeltjes uit de neus worden opgenomen op het stokje bij een zelftest, zodat het resultaat vals-negatief uitvalt.