Behalve covid-19 ging er in de regio rond Grobbendonk en Herentals de laatste tijd ook legionella rond. ‘Legionella is een bacterie die in allerlei watersystemen kan voorkomen. Besmetting gebeurt via het inademen van de bacterie in zeer kleine druppeltjes water of aerosoldeeltjes, die door verneveling van water in de lucht kunnen komen. Dat kan bij een jacuzzi, na verneveling in een koeltoren of bij een grote waterzuiveringsinstallatie. Van water drinken kan je niet besmet raken. De legionellabacterie is niet besmettelijk’, legt Ria Vandenreyt van het Agentschap Zorg en Gezondheid uit.

Eind november al stelde het Agentschap verschillende legionellabesmettingen in Grobbendonk en Herentals vast. Twaalf mensen bleken ziek te zijn. Helaas viel er ook een dodelijk slachtoffer. ‘Dat ging om een oudere, kwetsbare persoon, want legionella treft vooral die groep’, aldus Vandenreyt.

‘Legionella is niet onschuldig, het kan een serieuze aandoening zijn. Losse besmettingen via zwembaden of jacuzzi’s gebeuren wel vaker, maar clusterbesmettingen zoals in dit geval, komen minder vaak voor. Een paar jaar geleden was er een grote clusterbesmetting in Evergem, maar daar blijft het ongeveer bij.’

Activiteiten stopgezet

Om verdere besmetting te voorkomen, reageerde het Agentschap Zorg en Gezondheid snel. Er werden op verschillende momenten stalen genomen bij bedrijven en organisaties in Grobbendonk en Herentals. De plaatsen waar stalen werden genomen, werden bepaald op basis van informatie uit de bevraging van de patiënten en via voorspellende software die besmettingen kan relateren naar mogelijke bronnen op een kaart.

Op 3 en 6 december werden er stalen genomen bij biogascentrale Albertstroom in Grobbendonk, die op dat moment al voorzorgen had genomen. Na de analyse van de stalen werd op 17 december vastgesteld dat de oorsprong te vinden was in een van hun waterzuiveringsinstallaties.

‘We hebben meteen actie ondernomen om de verspreiding van die aerosoldeeltjes stop te zetten. Op alle plaatsen op onze site waar aerosoldeeltjes kunnen voorkomen, hebben we de activiteiten stopgezet’, zegt Peter Vandeputte van Albertstroom.

De besmettingen zijn afkomstig van een weinig voorkomende stam van de legionellabacterie. Daardoor is de kans groot dat de besmettingsbron alleen in Albertstroom aanwezig was. ‘Er is altijd een kans dat er nog een tweede bron was, maar dat vermoeden we niet’, klinkt het.

Waakzaam

Tot nu toe dateert de laatste melding van een patiënt binnen deze cluster van besmettingen van 16 december. Hoogstwaarschijnlijk hebben de acties van Albertstroom ervoor gezorgd dat de besmettingshaard vernietigd is.

‘Maar legionella heeft een incubatietijd tot negentien dagen. Als er dus bijvoorbeeld op 10 december toch nog een druppeltje vanop onze site ontsnapt is en door een verzwakte persoon wordt ingeademd, kan dat nu nog tot een besmetting leiden’, gaat Vandeputte verder. ‘Maar wij en het Agentschap hebben er vertrouwen in dat de bron vernietigd is. We moeten wel waakzaam zijn. Daarom staat het onderzoek nog niet stil. Het is de eerste keer dat we dit in ons bedrijf meemaken.’

Het Agentschap Zorg en Gezondheid heeft de volgende dagen ook nog een aantal staalnamen gepland, om zeker te zijn dat er in de omgeving geen andere bronnen van legionella zijn.

De symptomen van legionella zijn: koortsig gevoel, spierpijn en lichte hoofdpijn, met later meestal hogere koorts en een droge hoest. Een legionellabesmetting kan zich ontwikkelen tot een ernstige longontsteking. De behandeling van legionella gebeurt met een antibioticakuur.

Correctie 22/12/2021: In de inleiding van dit stuk stond oorspronkelijk dat legionella een virus is. Dit klopt niet, legionella is een bacterie. De inleiding van dit artikel werd daarom aangepast.