Geen lockdown, wel extra maatregelen en een "omikronschakelaar": hierover buigt het Overlegcomité zich vandaag

Terwijl de coronacijfers in ons land gestaag blijven dalen, komt het Overlegcomité vanmiddag, om 14 uur, toch alweer bijeen. Het lijkt contra-intuïtief om in zo’n situatie coronamaatregelen te bespreken, maar onder de waterlijn is de nieuwe omikronvariant van het coronavirus zich in ijltempo aan het verspreiden. En dat zorgt vooral voor onzekerheid.

Over deze nieuwe variant van het virus dat ons ondertussen bijna twee jaar in z’n greep houdt, is nog weinig geweten; vooral dat hij zich zich sneller verspreidt dan de deltavariant. Die is nog altijd verantwoordelijk voor de meerderheid van de besmettingen, maar lang zal dat niet meer duren.

Het aantal besmettingen met omikron verdubbelt namelijk om de 2 à 3 dagen: vrijdag was omikron nog goed voor 10 procent van de besmettingen en tegen maandag was dat al 20 procent. Op dit eigenste moment is omikron dus gestaag naar de 40 procent aan het klimmen, om tussen Kerstmis en Nieuwjaar de bovenhand te halen. Dat is een zekerheid.

Maar verder heerst er vooral nog onzekerheid over de omikronvariant, die sterk afwijkt van de vier eerdere varianten. Zo is het nog onduidelijk hoe ziekmakend omikron is.

In Nederland hebben biostatistici berekend dat de zorg door de snelheid van omikron overspoeld zou worden, als er geen extra maatregelen zouden worden genomen. Daarom heeft de Nederlandse regering beslist om sinds zondag in lockdown te gaan. 

In tegenstelling tot Nederland zal België niet in lockdown gaan. Dat heeft VRT NWS de afgelopen dagen en uren uit verschillende bronnen vernomen. België heeft tegenover Nederland namelijk al een ruime voorsprong qua boostercampagne: 36,5 procent van de volwassen bevolking heeft hier al een extra dosis van het coronavaccin gekregen; in Nederland zitten ze op een kleine 14 procent.

Die boosters moeten de bevolking beschermen tegen ernstige ziekte door het coronavirus en ziekenhuisopname. Bijkomend probleem is dat ze in Nederland in verhouding ook veel minder ziekenhuisbedden hebben op de diensten voor intensieve zorgen. In België kunnen we daarom ietsje geruster zijn en hoeven we (nog) niet in lockdown te gaan. 

De GEMS, de expertengroep die het Overlegcomité adviseert, is er zeker niet gerust op. Daarom hebben ze in hun advies, dat ze op vraag van coronacommissaris Pedro Facon hebben opgesteld, twee kolommen met maatregelen voorgesteld. 

In de ene kolom staan gematigde maatregelen om nu al te nemen. In de andere kolom staan harde maatregelen, om te gebruiken als de coronacurves de komende tijd toch weer onverhoopt de slechte kant zouden opgaan door de omikronvariant. De facto een nieuwe lockdown.

Maar zover zijn we dus nog niet. Wat mogen we dan wel verwachten? Laten we beginnen bij het goede nieuws: het sluitingsuur voor de horeca wordt niet vervroegd en blijft 23 uur, en er komen ook geen beperkingen op wie je thuis mag ontvangen.

Natuurlijk zal er altijd geadviseerd worden om je contacten zoveel mogelijk te beperken en voorzorgsmaatregelen te nemen: op voorhand sneltesten doen, afstand houden, ventileren, mondmaskers… We kennen het intussen.

Over naar het minder goede nieuws dan. Dat is er voor de organisatoren en bezoekers van de weinige massa-evenementen die tot nu toe nog mochten doorgaan. Zo wordt eraan gedacht om bij voetbalwedstrijden niet langer publiek toe te staan. Ook wordt de controle strenger op kerstmarkten en in drukke winkelstraten. 

Ook shoppen wordt mogelijk aan banden gelegd: mogelijk mag je dat binnenkort maar maximaal met zijn tweeën of met een gezin, al is het niet zeker of deze maatregel het haalt. 

Trouwfeesten zullen wellicht niet meer kunnen, maar plechtigheden zoals het huwelijk zelf, begrafenissen en religieuze ceremonies zouden wel nog kunnen, met maximaal 200 aanwezigen. Ten slotte zal nog feller aangedrongen worden op thuiswerk.

Omdat er zoveel ongerustheid is over omikron zullen de cijfers de komende tijd nauwlettend in de gaten worden gehouden, zowel door de experten als door de politici. Voor het geval dat de situatie zou omslaan en de curves naar boven omgebogen worden, wordt gedacht aan een zogenoemde “schakelaar”, een systeem dat alsnog strengere maatregelen in gang kan zetten.

Als het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames enkele dagen na elkaar fors stijgt door de omikronvariant, komt het Overlegcomité weer samen om echt strenge maatregelen te nemen. De experten denken dan aan de sluiting van de horeca en het verbieden van àlle evenementen. Maar zover zijn we vandaag dus nog niet.