Coronablog - De Croo: "Kunnen samen kerst vieren, maar zo voorzichtig mogelijk", scholen na kerstvakantie weer open

De operasector in ons land is verontwaardigd over de beslissing van het Overlegcomité om vanaf zondag alle binnenactiviteiten te sluiten in de strijd tegen het coronavirus. 

Opera Ballet Vlaanderen moet hierdoor alle voorstellingen, met uitzondering van "La bohème" morgen in Antwerpen, annuleren tot einde januari. "Het gaat in totaal om 22 voorstellingen, 8.600 tickets en een bedrag van ruim 554.000 euro aan inkomsten dat verdampt", klinkt het woensdagavond.

"We zijn verrast en ontgoocheld door deze beslissing van het Overlegcomité," reageert algemeen directeur Jan Raes. "Mentaal is dit een zware klap, zowel voor onze artiesten maar ook voor ons publiek. Laten we dit moment aangrijpen om het debat te voeren over welke samenleving we willen en welke waarden we daarin belangrijk vinden. We herhalen dan ook onze vraag dat er nood is aan een methode en een stappenplan over hoe we op langere termijn zullen omgaan met deze gezondheids- en maatschappelijke crisis."

De kinder- en jongerensectoren, zoals het onderwijs en de kinderopvang, tellen nog steeds het hoogste aantal coronabesmettingen. Dat blijkt uit het jongste rapport van het team van professor Lode Godderis (KU Leuven). In de fitnesscentra en bij sportwedstrijden is een stijging van het aantal besmettingen opgetekend.

De cijfers gaan over de eerste twee weken van de maand december. Aan de hand van gegevens van gezondheidscentrum Sciensano, gekoppeld aan data van de sociale zekerheid en uit de contacttracing, kunnen sectoren met elkaar vergeleken worden. De cijfers worden bekeken aan de hand van de veertiendaagse incidentie, dus het aantal besmettingen per 100.000 mensen.

Uit het vorige rapport bleek ook dat de jeugdsector het hoogste aantal incidenties telde. Dat is nog steeds het geval, leert het nieuwe onderzoek. Het gaat dan om omgevingen zoals de kinderopvang, het basis- en secundair onderwijs, de jeugdzorg en -werk, en mentale en residentiële gezondheidszorg.

Een opmerkelijke stijging is vastgesteld binnen de fitnesscentra en bij sportwedstrijden. Ook in de sector van de podiumkunsten is een toename opgetekend. "Het gaat dan vooral om die zaken waar mensen nog kunnen rondlopen, zoals concerten. Ten tijde van onze dataverzameling was dat nog mogelijk", verduidelijkt professor Godderis.

"Verrassend dat Overlegcomité heeft beslist om cultuursector te sluiten"

Het goede nieuws komt onder meer uit de horecasector. De incidentie in die sector ligt lager dan in de algemene bevolking. "Als mensen kunnen zitten en als er voldoende geventileerd wordt, kunnen heel wat besmettingen vermeden worden."

Godderis wijst in dat opzicht op het verschil tussen de cultuursector en voetbalwedstrijden. "Qua organisatie zit je in beide sectoren met andere mogelijkheden. De cultuursector hadden wij (de GEMS, waar Godderis ook lid van is, red.) niet onveilig ingeschat: het is verrassend dat het Overlegcomité beslist heeft die sector te sluiten."

Ook telewerk blijkt een erg efficiënte maatregel te zijn om besmettingen te voorkomen.

Bewoners van vijf woonzorgcentra in en rond Sint-Niklaas die voor de feestdagen bij familie gaan, moeten daarna in lichte quarantaine. Ze moeten dan vier dagen op hun kamer blijven, twee zelftesten ondergaan en buiten de kamer een mondmasker opzetten. De rusthuizen hebben dat op advies van hun verbonden arts beslist. Vorig jaar raakte de helft van de bewoners in de vijf woonzorgcentra besmet met corona en waren er 45 overlijdens. 

Lees meer in dit artikel:

Vanaf kerstavond is het dragen van een mondmasker buiten op straat opnieuw verplicht in Spanje. Dat heeft premier Pedro Sanchez aangekondigd. De mondmaskerplicht buitenshuis was in juni van dit jaar afgeschaft, maar in de praktijk bleven veel Spanjaarden die maskers nog wel dragen op straat. Binnen zoals in winkels, stations of andere openbare plaatsen zijn mondmaskers in Spanje altijd verplicht gebleven.

In Spanje zijn de regio's doorgaans verantwoordelijk voor de coronabeperkingen. Die kunnen dus verschillen van regio tot regio al naargelang de besmettingsgraad. Steeds meer Spaanse regio’s gebruiken nu ook de coronapassen om mensen al dan niet toe te laten in bijvoorbeeld restaurants.

Spanje is de voorbije maanden minder getroffen dan de meeste andere Europese landen. Toch werd er vandaag een recordaantal van 60.000 besmettingen vastgesteld. Het aantal opnames in ziekenhuizen en overlijdens blijft echter vrij laag. Wellicht heeft dat te maken met de hoge vaccinatiegraad. Ongeveer 80 procent van de Spanjaarden is gevaccineerd en het uitrollen van een boostervaccin verloopt er ook erg vlot. In de eerste golf begin vorig jaar werd Spanje erg zwaar getroffen en werd er ook een erg strenge lockdown ingesteld.

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft het doel gelanceerd om tegen 7 januari 80 procent van de Duitse bevolking een eerste prik toegediend te hebben. Vandaag hebben 61,2 miljoen Duitsers op zijn minst een eerste prik gekregen, of 73,6 procent.

Om het doel van 80 procent te halen, moeten er tegen 7 januari nog eens 5,3 miljoen mensen een eerste prik krijgen. De Duitse Raad voor Ethiek toonde zich er recentelijk voorstander van om de vaccinatieplicht uit te breiden van sommige beroepen naar "significante delen van de bevolking". De Raad had van de federale en regionale regeringen de vraag gekregen om hierover een beoordeling op te stellen, in aanloop naar een stemming in de Bundestag over verplichte vaccinatie. Scholz is voor een verplichte vaccinatie.

Scholz is van plan op 7 januari opnieuw aan tafel te gaan met de premiers van de deelstaten over welke maatregelen nodig zijn in de strijd tegen het coronavirus.

Huisartsenvereniging Domus Medica maakt zich ernstige zorgen over de veel besmettelijkere omikronvariant van het coronavirus. "Ik maak me heel ongerust omdat ik denk dat er nog veel meer infecties gaan komen dan tijdens de vierde golf. Ik hou mijn hart vast dat er geen griep bij komt, want in januari gaan we normaal gezien naar het griepseizoen. Als de combinatie zich zou voordoen, gaan we scenario’s krijgen die we nog nooit gehad hebben", zegt voorzitter Roel Van Giel in "De afspraak" op Canvas.

Tijdens de vierde golf kwamen de huisartsen al onder bijzonder grote druk te staan. "We proberen nu gebruik te maken van de korte periode tussen de vierde en de vijfde golf om ons voor te bereiden", aldus dokter Van Giel.

Hij vraagt om de test- en quarantainestrategie aan te passen om het haalbaar te houden voor de huisartsen. "Als we merken dat de druk op de eerstelijnszorg te hoog wordt, zouden we ons moeten gaan focussen op het testen van enkel symptomatische patiënten. We gaan ook moeten beslissen met de maatschappij wat we gaan doen met hoogrisicocontacten. Als je zoveel infecties hebt, gaat er een massa zijn. Ga je die allemaal in quarantaine zetten? Dan organiseer je een lockdown."

Ook GEMS-voorzitter Erika Vlieghe wijst op het risico dat stukken van de maatschappij dreigen stil te vallen door de omikrongolf. Maar ze wijst erop dat er al maatregelen gelden, zoals telewerk en het sluiten van het nachtleven, waardoor het aantal hoogrisicocontacten al wat wordt beperkt.

Er komt veel kritiek op het feit dat de cultuursector dicht moet, terwijl er op dit moment niet geraakt wordt aan de horeca en dat kerstmarkten buiten open mogen blijven. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) erkent dat er niet meteen een wetenschappelijke basis is waarom een filmzaal met 200 toeschouwers per se onveiliger zou zijn dan een kerstmarkt.

"In dat individuele geval is dat niet zo. Toch moet het dicht omdat je een algemene lijn moet trekken. Het is heel gemakkelijk om daar veel kritische bedenken bij te formuleren. Ik nodig u uit om nu eens de beslissingen te nemen", aldus minister Vandenbroucke in "Terzake".

Volgens Vandenbroucke heeft het Overlegcomité beslist om strenger op te treden dan wat de experts hadden geadviseerd om te vermijden dat er binnenkort naar de strengere stap 2 van het advies zou moeten worden overgeschakeld, waarbij de experts min of meer een lockdown hebben voorgesteld in het geval de cijfers heel slecht zouden evolueren. "We willen geen lockdown zoals in Nederland", aldus Vandenbroucke.

"We gaan in zo'n situatie nooit de perfecte maatregelen vinden waar alles netjes in evenwicht is", klinkt het.

Professor Johan Neyts reageert in "Terzake" tevreden op de nieuwe maatregelen van het Overlegcomité, maar plaatst ook een kanttekening bij de drastische sluiting van de cultuursector.

"De maatregelen zijn absoluut nodig. Het virus komt in gestrekte galop op ons af en er moet meer gebeuren. We kunnen niet achteroverleunen en wachten tot er hele grote problemen zijn. Het is weliswaar merkwaardig dat de politiek nu strengere maatregelen neemt in de cultuursector dan de experten hadden aangeraden. De premier zegt natuurlijk dat het pijnlijk is, maar het zal wel helpen nu de zalen gesloten worden", zegt Neyts.

Het voordeel van kerstmarkten is dat ze in de buitenlucht georganiseerd worden. Dat helpt om besmettingen tegen te gaan volgens Neyts. "Maar als je daar staat met een glas glühwein en dicht bij elkaar luid lacht en roept, dan kan je elkaar ook buiten infecteren. Daar moeten we toch op letten. In veel van de cultuurzalen, zoals filmzalen met goede ventilatie, kan ik mij inbeelden dat dat redelijk veilig zou kunnen, terwijl de kans op infectie wanneer je plezier maakt op een kerstmarkt groter is", besluit Neyts.