Overlegcomité gaat verder dan advies experten: ‘Onbegrijpelijk, dramatisch en wraakroepend’

Als een donderslag bij heldere hemel. Zo kwam de beslissing om alle binnenevenementen te verbieden binnen in de cultuursector. “Het is onbegrijpelijk, dramatisch en wraakroepend”, zegt Thierry Laermans van de Federatie van Cinema’s van België (FCB). “De teleurstelling is enorm. We weten niet vanwaar dit komt. Men heeft ons op voorhand geen enkel signaal gegeven dat dit eraan zat te komen, ik heb het zelf vernomen via de pers.”

In het advies dat de GEMS had overgemaakt, werd er niet over een sluiting van binnenevenementen zoals filmvertoningen of theater- en dansvoorstellingen gerept. Dat het Overlegcomité toch besliste om net in die sector, die het al met beperkingen qua publieksaantallen moest stellen, in te grijpen, stuit op onbegrip. “Het is een volledig arbitraire beslissing die indruist tegen allen wetenschappelijke studies”, stelt Laermans. “Een bioscoopbezoek is veiliger dan een horecabezoek of een reis per vliegtuig of met de trein. Daar zijn internationale studies over.”

‘Wraakroepend’

Een nieuwe sluiting brengt ook nieuw inkomensverlies met zich mee, zeker in deze periode van het jaar. Laermans: “De kerstvakantie is voor ons de belangrijkste periode van het jaar: dan genereren we ongeveer een vijfde van onze totale jaarinkomsten. Een film als Spider-Man was records aan het breken, ondanks maatregelen als de coronapas. Nu duwt men ons personeel opnieuw in de technische werkloosheid. Zonder directe, specifieke financiële steun vrees ik dat een aantal bioscopen in 2022 de deuren niet meer zullen openen. We hebben de afgelopen periode erg geïnvesteerd in ventilatie, en er is ons gezegd dat we niet meer opnieuw de deuren zouden moeten sluiten. Nogmaals: dit is onbegrijpelijk en wraakroepend.”

De strenge maatregelen in de cultuursector - het sluiten van theaters, concertzalen en bioscopen - verrassen ook viroloog Marc Van Ranst. Het Overlegcomité gaat op dit vlak immers verder dan wat de experts hadden geadviseerd. De experten adviseerden om in twee stappen te werken, met eerst een aantal maatregelen en dan bijkomende maatregelen wanneer de situatie verslechtert. In die bijkomende maatregelen was ook een verbod op binnenactiviteiten waaronder cultuur opgenomen, maar de politiek besloot om al meteen al in te grijpen.

“Onze inschatting van de situatie in de theaters was eerder dat daar goed geventileerd wordt en dat die konden open blijven”, zei Van Ranst bij VRT NWS. “Het vertrouwen in die sector is erg groot. Als je dan ziet dat kerstmarkten mogen open blijven... De glühwein heeft het gewonnen van de cultuur”, aldus Van Ranst. 

“Wij vinden dat het op dit moment veiliger is om onmiddellijk doortastende maatregelen te nemen”, legde premier Alexander De Croo uit op de persconferentie na afloop van het Overlegcomité. “Het zou op dit moment fout zijn om opnieuw te gaan ‘saucissoneren’”, voegde hij toe. Dat met name de cultuursector opnieuw kind van de rekening is, was “een zeer moeilijke beslissing”, aldus De Croo nog.

‘Hallucinant en beschamend’

“Marc Van Ranst die zich meteen van deze maatregel distantieert: dat is toch het summum?”, zegt ook Michael De Cock, artistiek leider van de KVS in Brussel. “Er is geen sector die meer in veiligheid en ventilatie heeft geïnvesteerd dan wij. De experts beseffen dat blijkbaar ook. Er is overleg geweest met de sector, we hebben gevraagd om redelijke maatregelen, en de GEMS heeft dat duidelijk begrepen. Maar de politiek scheert alles over dezelfde kam. Het is een hallucinante, en eerlijk gezegd beschamende, beslissing. Het effect van deze maatregel is nul, en ondertussen mag het kerstcircus doorgaan. Niemand begrijpt dat nog.”

“Ik heb de laatste weken verbouwereerd gekeken naar wat er in de cafés en op kerstmarkten gebeurt”, aldus De Cock nog. “Ik ben geschokt dat men nu cultuurliefhebbers die met een mondmasker, met een coronapas en met social distancing naar het theater komen, de kop van jut maakt.

“Men is deze sector aan het wurgen, en nobody cares. Er is een leegloop van mensen, een brain drain, en deze beslissing is nefast voor het welzijn van de mensen die in cultuur werken. Deze beslissing getuigt van een ongeziene politieke nalatigheid.”

Peter De Caluwe, directeur van operahuis De Munt verwoordt het zo: “Dit is een slag in het gezicht”. “We zijn blijkbaar een sector waar het gevaarlijk is”, zegt De Caluwe. “We hebben een duidelijke matrix opgesteld die in elke fase van de pandemie geldig is, maar die is eenzijdig afgeschaft door de overheid. Het is een miskenning van het geleverde werk. Ik ben zeer boos. Dit is een politiek spel. Een verhaal dat niet gebaseerd is op een realiteit”, vindt hij.

Het onbegrip en het ongeloof is groot. “Wat is er mis met de omikronvariant? Is er iets wat ze verzwijgen? Er is op dit moment niemand die aantoonbaar ziek is geworden in een theaterzaal”, besluit De Caluwe.