Het plan om de kerncentrales te sluiten wordt versterkt, er komt onderzoek naar nieuwe, kleine kernreactoren en er komt een nieuwe wet rond klimaatneutraliteit. Na een nacht vergadering hebben de topministers een akkoord bereikt. Om 11 uur wordt het akkoord toegelicht op een persconferentie.

Plan A vs. plan B

Vandaag blijven er exact 3 jaar 11 maanden en 8 dagen over alvorens de laatste kerncentrale moet sluiten. De eerste gaat volgend jaar al dicht. Een definitieve beslissing over het Belgische energiebeleid van de toekomst werd dus heel dringend. Na wekenlange discussie over Plan A – alle centrales dicht – of plan B – de twee jongste kerncentrales openhouden – hebben de topministers een Belgisch compromis bereikt.

De bedoeling is om plan A te versterken, gelet op de onzekerheid die is gerezen rond de nieuwe gascentrale die Engie/Electrabel in Vilvoorde wil bouwen, maar daarvoor geen vergunning heeft gekregen. Engie krijgt tot midden maart de tijd om die zekerheid te verkrijgen. Daarna kan worden gekeken naar andere centrales die in de eerste veiling geen steun hebben gekeken.

Maar voor de MR, die het meest dwarslag tegen een kernuitstap, betekent dat nog niet dat de pagina van kernenergie definitief omgedraaid is. Volgens de partij worden de kerncentrales als een soort levenslijn achter de hand gehouden. Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (Fanc) moet daar tegen 17 januari een rapport over opleveren. Volgens de MR valt de definitieve beslissing over de kernuitstap pas in maart 2022.

• De kernuitstap, hoe zat dat ook weer?

Verschillende interpretaties

Dat is merkwaardig, omdat ook MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez altijd heeft volgehouden dat er uiterlijk tot begin volgend jaar tijd is om de kerncentrales te verlengen. Hij verweet de coalitiepartners zelfs tijd te rekken om zo een levensduurverlenging van twee reactoren onmogelijk te maken. Engie/Electrabel zegt al langer dat een verlenging onmogelijk is geworden en blijft daarbij.

De interpretaties lopen sterk uiteen. Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) tweette vanmorgen dat er eindelijk zekerheid is met de switch naar honderd procent hernieuwbare energie. Twee minuten later repliceerde Bouchez dat daar voor hem helemaal geen zekerheid over bestaat.

Geen herziening wet kernuitstap

Een herziening van de wet op de kernuitstap, wat lang als een essentieel onderdeel van een compromis werd gezien, komt er niet. Wel zal België investeren in onderzoek naar kernenergie van de toekomst en de nieuwe kleinere modulaire kerncentrales (small modular reactors of SMR’s). Daar is 100 miljoen euro voor uitgetrokken. België sluit zich zo aan bij Frankrijk en Nederland die ook willen inzetten op dat soort onderzoek.

Verder komt er een nieuwe wet rond klimaatneutraliteit 2050 op het vlak van energie. Die wet zal bepalen aan welke criteria duurzame energie moet beantwoorden, bijvoorbeeld rond economische haalbaarheid, CO₂-uitstoot, afval en veiligheid.

Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) krijgt in het akkoord de opdracht om de extra inkomsten uit de btw die voortkomen uit de hogere energieprijzen te gebruiken om bijkomende maatregelen te nemen voor het sociaal tarief te ondersteunen.