"Onzekerheid blijft, er is nog niks beslist": onze energiespecialist Luc Pauwels na persconferentie over kernuitstap

VRT NWS-journalist Luc Pauwels, die sinds jaar en dag de energiemarkt van nabij volgt, haalt zijn schouders op als hem gevraagd wordt of er nu duidelijkheid is over de kernuitstap in 2025. "Ik hoorde premier De Croo het alleen hebben over plan A. Dat is voor alle duidelijkheid volledig stoppen met het nucleaire park en alleen gaan voor gas. Dan dacht ik: daar is de beslissing gevallen. Maar dan hoor ik minister Van der Straeten het effectief nog altijd hebben over plan B: men gaat kijken of plan A kan slagen. Als een van die gascentrales geen vergunning heeft, houdt men nog altijd de piste open van het langer openhouden van die twee jongste kernreactoren."

Wanneer weten we dan wel meer? "Men wil midden januari een veiligheidsstudie van het FANC. Die moeten nagaan of die twee meest recente kernreactoren veilig kunnen worden gemaakt tegen 2025, zodat ze langer kunnen draaien."

"Midden maart is er een tweede moment, waarop men kijkt naar de stand van zaken van plan A. Heeft die centrale van Vilvoorde haar vergunning intussen wel? Dat lijkt me wel een bijzonder korte termijn voor een vergunning. Lukt dat niet, dan kijkt men naar alternatieven."

De projecten die tijdens de eerste veilingsronde voor de subsidies werden afgeserveerd wegens te duur, komen dan aan zet. Dat kan onder meer de grote centrale zijn die Eneco wilde bouwen in Manage, of de nieuwe centrale die Luminus in Seraing had gepland.  Die kunnen dan met de hen toegekende subsidies in de plaats komen van Vilvoorde. Dat betekent wel dat we meer zullen betalen voor de ondersteuning van die nieuwe gascentrale.  De regering legt evenwel één nieuwe wettelijke voorwaarde op: de centrales zullen hun vergunning moeten hebben. "Het zal dus niet meer kunnen dat er centrales meedoen waarvan de vergunning in het ijle hangt.", zegt Pauwels.

Samengevat? "De onzekerheid blijft. Men komt binnen en men zegt: we hebben een beslissing genomen. Maar de beslissing bevat nog altijd twee pistes, die allebei voorwaardelijk zijn."

Wel wordt er nu expliciet gesproken over onderzoek naar moderne, kleine kernreactoren. "Dat onderzoek zou een ontsnappingspiste voor de MR kunnen zijn als de twee kernreactoren gesloten worden. Dat kan ook volgens de wet op de kernuitstap: die zegt dat de oude kerncentrales dicht moeten in 2025 en er komen geen nieuwe commerciële centrales meer bij die elektriciteit maken. Maar er wordt niks gezegd over onderzoek naar kleine centrales."

Met zulke nieuwe kerncentrales zou je, zo zegt Pauwels, minder nucleair afval hebben. "Bestaand nucleair afval kan je ook opnieuw recyleren, dat is interessant, en je zou de radioactiviteit van dat afval kunnen terugbrengen van 300.000 naar 300 jaar. Daarover loopt momenteel ook al een onderzoek in Mol, waaraan de vorige regering een half miljard euro subsidies heeft toegekend."

Dan is natuurlijk de vraag: als die reactoren er zijn en werken, kan je ze dan ook commercieel inschakelen? "Dat mag op dit moment nog niet volgens de wet", besluit Pauwels.