Warmste Week ziet opbrengst kelderen. Hebben we genoeg van het goede doel?

Het is stilaan een kersttraditie. Net voor de eerste aperitiefhapjes op tafel komen breekt De Warmste Week nog snel even een record. Sinds de actie onder die naam wordt georganiseerd liep het ingezamelde bedrag jaar na jaar op: van 2.501.987 euro in 2013 tot 17.518.153 euro in 2019. Die opeenvolging van records had echter ook een keerzijde. De steeds grotere focus op het eindbedrag dreigde de boodschap van de actie onder te sneeuwen. 

Daarom werd er vorig jaar beslist om geen geld meer in te zamelen maar mensen op te roepen zich als vrijwilliger aan te melden. Een streep door de rekening van de honderden vzw’s en goede doelen die voor een deel van hun werkingsmiddelen op De Warmste Week leunden. De openbare omroep toonde begrip voor hun klachten en veranderde het geweer van schouder. Dit jaar werd rond het centrale thema ‘Kunnen zijn wie je bent’ opnieuw een inzamelingsactie georganiseerd.  En dus mocht Siska Schoeters op kerstavond, net voor het begin van de feestelijkheden, naar aloude traditie het eindbedrag wereldkundig maken. Alleen was er deze keer geen record te melden. Met 3.203.455 bleef de opbrengst ver onder die van twee jaar geleden steken. 

Maar van ontgoocheling is bij de VRT geen sprake. “We kijken heel tevreden op De Warmste Week terug”, klinkt het. “We zijn er in geslaagd ons centrale thema nadrukkelijk op de agenda te zetten. Dat is waar het om draait.” Bovendien volstaat het opgehaalde bedrag om alle tweehonderd op voorhand geselecteerde projecten een stevige duw in de rug te geven.

Wat niet betekent dat er bij de openbare omroep niet naar verklaringen voor de forse terugval wordt gezocht. Daarbij komt één voor de hand liggende oorzaak in het vizier. “De coronacrisis heeft ook De Warmste Week geen goed gedaan”, laten ze bij de openbare omroep weten. “We hebben het hele evenement moeten downsizen. We hadden een grootschalig stadsfestival in Mechelen gepland, maar door de coronamaatregelen is dat heel wat kleiner uitgevallen.” 

Ook bij de Koning Boudewijnstichting, die de verdeling van de ingezamelde gelden coördineert, wordt nadrukkelijk naar de coronacrisis gewezen. “We weten uit onderzoek dat in 2020 meer dan de helft van de verenigingen hun inkomsten achteruit zag gaan”, vertelt directeur Gerrit Rauws. “Omdat er gewoon veel minder mogelijkheden waren om aan fondsenwerving te doen.” Fuiven organiseren bijvoorbeeld was moeilijk, deur-aan-deurverkopen mochten een hele tijd niet en ook andere publieksevenementen werd onder druk van het virus geschrapt. Rauws: “Cijfers voor 2021 zijn er nog niet, maar het is duidelijk dat de situatie het afgelopen jaar niet veel beter was. En uiteraard heeft dat ook zijn invloed op De Warmste Week.” 

“Normaal word je in aanloop naar die laatste week voor kerst bedolven onder de acties”, weet ook Tine Faseur. Zij doet als professor aan de vakgroep marketing van KU Leuven onderzoek naar geefgedrag. “Er worden koekjes gebakken, straatfeesten georganiseerd of er wordt soep gemaakt. Door de coronacrisis was dat dit jaar veel minder het geval.” 

En dan is er nog het concept. Terwijl vroeger iedereen geld kon inzamelen voor een project naar keuze was dat dit jaar anders. Alle geld gaat in één pot. Dat bedrag wordt daarna verdeeld over tweehonderd geselecteerde projecten. “Uit onderzoek blijkt nochtans dat mensen het liefst zo vrij mogelijk zijn”, zegt Faseur. “Zowel wat de manier van geld inzamelen betreft als de keuze voor het goede doel waar dat geld naartoe gaat.” 

Ook de keuze voor één centraal thema is volgens Faseur een risico. “Kunnen zijn wie je bent is dan wel een heel breed thema, toch zullen er altijd mensen zijn die er geen voeling mee hebben. En die bijgevolg dus ook niks zullen geven.”