Vrouwen spreken voor het eerst over proces-Bart De Pauw: "Tekortkoming dat misbruik van gevoelens niet bestraft wordt"

Ruim een maand geleden werd Bart De Pauw veroordeeld tot 6 maanden voorwaardelijk voor stalking van 5 vrouwen en elektronische overlast tegenover 1 vrouw. Daarnaast werd hij nog vervolgd voor het lastigvallen van 8 andere vrouwen, maar daarvoor werd hij vrijgesproken. Intussen is de zaak definitief afgesloten, aangezien De Pauw, de vrouwen en het parket niet in beroep gaan.

De zaak tegen de televisiemaker barstte los in november 2017 en eindigde dus in november 2021. Heel die tijd spraken de vrouwen over wie het ging zich nooit uitgebreid uit. Tot nu dus. Programmamaker Tess Uytterhoeven, die eerder voor Woestijnvis al reeksen maakte als "Ooit vrij" en "Topdokters", kon 8 van de 13 vrouwen een jaar lang op verschillende ogenblikken interviewen. 

"Die zaak boeide me omdat ze drukt op maatschappelijke pijnpunten of grenzen waar wij momenteel als maatschappij mee wroeten", zegt Uytterhoeven. "Ik had het gevoel dat er nog veel meer te vertellen viel dan wat er in de kranten en de journaals verteld werd, en dus contacteerde ik iedereen die bij de zaak betrokken was."

Bart De Pauw werd volgens de maakster verschillende keren gecontacteerd, maar koos ervoor om niet mee te werken aan het programma. Acht vrouwen deden dat wel. Ze spreken in drie afleveringen over hun ervaringen met De Pauw, over de impact die de zaak op hen heeft gehad, en over hoe ze het proces ervaren hebben. 

Ook de reacties die ze op sociale media kregen nadat bekend raakte dat ze betrokken waren bij het proces, komen aan bod: "Die reacties hebben er duidelijk bij hen ingehakt", zegt Uytterhoeven. "Ze kregen ook vaak te horen dat ze De Pauws nummer dan maar hadden moeten blokkeren, waardoor zij als slachtoffer een extra schuldgevoel kregen."

Actrice Liesa Naert heeft het in de reeks over het machtsmisbruik dat ze ervaren heeft, en over hoe de tijdsgeest op dat punt verandert: "Het is bij mij 15 jaar geleden, wat op zich nog niet zo heel lang is, maar het was wel een andere tijd. Het was toen nog veel moeilijker om op dat soort gedrag of op dat soort uitlatingen te reageren." 

"Het is vandaag de dag nog altijd moeilijk, maar dat wil niet zeggen dat het gedrag dat op dat moment gesteld werd toelaatbaarder was, of dat het niet intimiderend was, of dat het geen machtsmisbruik was. Het verschil zit in de reactie of de mondigheid van vrouwen, en dat is gelukkig positief aan het evolueren."

Volgens Helena De Craemer, die stage liep bij De Pauws productiehuis Koeken Troef!, kan het proces ook een rol spelen in die evolutie. In haar geval werd De Pauw vrijgesproken, maar toch is ze niet ontevreden: "Er wordt heel vaak gesproken over een proces met alleen maar verliezers, ik vind dat dat niet klopt." 

"Het is voor mij persoonlijk een grote overwinning geweest, omdat ik heb kunnen zeggen wat ik wou zeggen. Ik denk dat mensen hierdoor misschien hun gedrag sneller zullen aanpassen, getuigen zullen sneller reageren, vrouwen zullen sneller een grens aangeven. Ik vind dat ook winst, als we dat ermee kunnen teweegbrengen."

(Het artikel gaat door onder de foto)

Toch lijken enkele vrouwen met een onvoldaan gevoel achter te blijven. Ze hebben het gevoel dat Justitie niet uitgerust is om dit soort zaken aan te pakken, vertelt Liesa Naert, in wiens zaak De Pauw overigens wél veroordeeld werd. 

"Het gaat over gevoelens en over emoties en over het misbruiken daarvan. En dat zijn dingen die niet tastbaar zijn en heel vaak tussen de regels zitten.  En het feit dat die dingen niet kunnen bestraft worden, of gebruikt of aangehaald worden als argument, dat is een grote tekortkoming."