Sinds het begin van 2021 monitort de Mental Assessment Group (MAG) van de GEMS regelmatig de motivatie, de geestelijke gezondheidstoestand, het ziekteverzuim en de werkloosheid bij de Belgische bevolking. De leden van de MAG zijn vooral experten van universiteiten en overheidsdiensten uit het humane, sociale en arbeidsdomein. Het MAG-rapport  wordt steeds opgenomen in de GEMS-adviezen voor het Overlegcomité.

Uit de lange termijngegevens van de Motivatiebarometer (UGent) en de Grote Corona Studie (UAntwerpen) blijkt dat het welzijn vóór de zomer, toen de maatregelen versoepelden, gestaag was toegenomen. Deze verbetering stopte vanaf september, en verslechterde opnieuw sinds einde september, vooral bij studenten en volwassenen onder de 45 jaar. Dit was ook zo bij mensen uit de cultuur- en evenementensector, en bij leerkrachten en zorgverleners. Zij werden het zwaarst getroffen door de vierde golf en/of de daaruit voortvloeiende maatregelen, luidt het.  

Wachtlijsten veel langer

Er bestaan geen periodieke data over de impact van de crisis op psychische problemen. Daarom baseert de MAG zich op gegevens van organisaties en zorginstellingen. “Het agentschap Opgroeien, dat kinderen en jonge tieners ondersteunt in crisissituaties bij geestelijke  gezondheidsproblemen, wordt sinds het begin van 2021 nog meer gecontacteerd dan sinds het begin van de Covid-19 crisis. In juli en augustus 2021 stabiliseerden de aantallen, maar sinds september 2021 stijgen ze opnieuw. De meeste hulpvragen gaan over psychische problemen, waaronder ook vragen over zelfmoord.”

Vooral de zorginstellingen voor jonge adolescenten krijgen meer vragen om crisishulp. “Er is echter een tekort aan plaats voor de behandeling van eetstoornissen en voor algemene psychiatrische stoornissen. Sinds het begin van de Covid-19-pandemie zijn de wachtlijsten vier keer langer geworden, momenteel 5 tot 6 maanden. Ook de kinderpsychiatrie (zowel ambulant als in het ziekenhuis) en de psychologische begeleiding van studenten melden dat ze de vraag niet kunnen bijhouden. Het  duurt tot twee tot drie maanden om een kinderpsychiater te kunnen raadplegen of voordat een kind kan worden opgenomen op een afdeling kinderpsychiatrie.”