Op de Antwerpse Linkeroever graaft bouwheer Lantis met PFOS vervuilde grond af op de werf van de Oosterweel, de verbinding die de Antwerpse ring moet rond­maken. Dat is onder meer het geval op de plaats waar tunnelkokers moeten komen. Een deel van de grond wordt verderop gebruikt voor een veiligheidsberm rond de vestiging van 3M, de Amerikaanse multinational die de bron is van de historische vervuiling.

De Raad van State zette gisteravond in een arrest bij spoed die werken op losse schroeven. Volgens de Raad zijn de attesten van de Vlaamse overheidsdienst Grondbank die de werken toestaan, de zogenaamde conformverklaringen, onwettig. Daarom schorste de Raad die attesten. De milieuorganisatie Greenpeace en de burgerbeweging Grondrecht hadden de zaak aangespannen.

Het was Lantis toegestaan de vervuilde grond te verplaatsen omdat het de hele Oosterweelwerf als eenzelfde project – of ‘kadastrale werkzone’ – beschouwt. Maar volgens de Raad van State gaat het om ‘drie onderscheiden projecten, die telkens het voorwerp van meerdere vergunningen zijn’.

Niet twee, maar drie werven

Daarmee gaat de Raad nog verder dan eerder de Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij. Volgens Ovam was er sprake van twee werkzones, volgens de Raad van State zijn er dus drie: behalve de Oosterweelwerken op Linkeroever en de Scheldetunnel, is er ook nog de werk­zone op de terreinen van 3M, waar een veiligheidsberm moet komen. Dus schenden de conformverklaringen de Vlaamse regels. Ze ­maken het namelijk ­mogelijk om grond te verplaatsen van de ene naar de andere werk­zone.

De Raad van State sprak zich op erg korte termijn uit, wegens de mogelijke gevolgen van de PFOS-vervuiling voor de volksgezondheid. ‘De grondverplaatsing in de werkzone kan niet rechtsgeldig ­gebeuren’, zegt een woordvoerder van de Raad van State. ‘Men zal een nieuwe conformverklaring moeten opstellen om voort te kunnen.’

Groen eist stopzetting

Lantis zegt het arrest te bestuderen en kan voorlopig nog geen ­reactie kwijt, volgens woordvoerster ­Annik Dirkx. Ze zegt voorlopig niet te kunnen inschatten wat de gevolgen van het arrest zijn, maar wellicht legt de uitspraak een zware hypotheek op de voortgang van de Oosterweelwerken.

Eerder vond een burger­lijke rechter in een gelijkaardige zaak bij kort geding geen dringende maatregelen nodig. ‘We zijn geen tegenstanders van het Oosterweelproject op zich’, reageert Jonas Vernimmen, de woordvoerder van Grondrecht. ‘We willen gewoon dat er verantwoord met die PFOS-gronden omgesprongen wordt.’ Groen eiste gisteravond de stopzetting van alle Oosterweelwerken. Tegen de schorsing van de Raad van State is geen beroep mogelijk.