De vijfde golf is begonnen, gedreven door omikron: ‘De klim zal steil, maar hopelijk ook kort zijn’

Terwijl de deltagolf de afgelopen weken in dalende lijn zat, zette omikron onder de waterlijn zijn opmars verder. Nu de variant dominant is geworden – volgens de laatste cijfers zijn bijna 80 procent van alle besmettingen met omikron – kan de daling van delta de stijging van omikron niet meer maskeren, en staan we aan het begin van de vijfde golf.

Op het eerste gezicht lijkt er niets aan de hand op het Sciensano-dashboard, met 6.446 dagelijkse besmettingen en een daling van nog altijd 21 procent. Alleen zijn die cijfers enigszins misleidend. Sciensano rekent met weekgemiddelden, die allereerst al met vier dagen vertraging gemeld en ook nog eens met het gemiddelde van een week eerder vergeleken worden. Dat vermijdt bokkensprongen, maar op die manier blijven stijgingen wel dagenlang gemaskeerd.

16,5 procent positieve testen

“De nog voorlopige cijfers van afgelopen maandag zien er niet goed uit”, zegt UGent-onderzoeker Bart Mesuere. “Waarschijnlijk gaan we daar opnieuw richting 14.000 besmettingen. Ook de positiviteitsratio neemt merkelijk toe tot 14 procent. De voorbije dagen zaten we maar rond de 10 procent.”

De Brusselse positiviteitsratio stijgt nog sterker en ligt volgens de laatste data op 16,5 procent. “Net zoals in Denemarken en Engeland lijkt de omikrongolf in de hoofdstad te beginnen, vooral bij de jongere volwassenen. Bij de twintigers stijgen de besmettingen er nu al met 41 procent op weekbasis, bij de dertigers met 18 procent. Die groepen hebben mogelijk de meeste contacten, terwijl ze – zeker in Brussel – het minst geboosterd zijn.”

Ook in Vlaams- en Waals-Brabant stijgen de besmettingen bij de twintigers al met meer dan 30 procent. In de andere provincies is er nog een daling, al blijft die bijvoorbeeld in Antwerpen beperkt tot 2 procent. Het effect van de schoolsluiting waardoor er veel minder getest wordt, is duidelijk te merken: -47 procent bij de 0- tot 9-jarigen, -31 procent bij de tieners.

Mogelijk minder goed nieuws is dat in Brussel, Vlaams- en Waals-Brabant ook bij de tachtigers nu al stijgingen te zien zijn. In absolute cijfers gaat het wel om lage aantallen, waardoor een kleine stijging procentueel een grote impact heeft, zegt Mesuere.

Muur

Of de omikrongolf ook bij ons uiteindelijk voor een ‘muur van besmettingen’ zal zorgen, valt volgens biostatisticus Geert Molenberghs (UHasselt/KU Leuven) af te wachten. Dat er dagrecords gebroken zullen worden, lijkt vast te staan. “Maar hoe zwaar we door het plafond zullen breken, is minder duidelijk. Gelukkig zijn we ver geraakt met dalingen, en de maatregelen tegen de vierde golf dempen ook de vijfde. De Britten en Denen zijn hun omikrongolf ingegaan zonder veel restricties.” Gisteren meldde het Verenigd Koninkrijk een record van 183.000 nieuwe besmettingen, in Denemarken kwamen er 23.000 nieuwe gevallen bij – op een bevolking van nog geen 6 miljoen.

“We zullen de vijfde golf sowieso moeten uitzitten”, zegt ook Mesuere. “Mogelijk zal de klim steil maar ook kort zijn, zoals in Zuid-Afrika. Dat kan door de tienduizenden quarantaines wel nog altijd een ontwrichtend effect hebben op de samenleving.”

In de ziekenhuizen is van de omikrongolf voorlopig niets te merken. Studies wijzen uit dat omikron waarschijnlijk minder ziekmakend is dan delta. Ook ziet Mesuere nog een lichtpunt: “Volgens onderzoeken geeft de immuniteit na een omikronbesmetting ook bescherming tegen delta. Die variant zou daardoor helemaal verdreven kunnen worden. Mogelijk belanden we op die manier na de vijfde golf dan toch eindelijk in de endemische fase met lagere stabiele cijfers.”