Veel minder medische onderzoeken in vierde en zesde leerjaar door corona

“Ze verdrinken net niet in hun werk.” Het schooljaar was vorig jaar nog geen maand oud of de eerste ongeruste kreten klonken al uit de CLB’s, zoals deze uit een centrum van Scholengroep Antwerpen. De Centra voor Leerlingenbegeleiding (het oude PMS, PG) moesten er vanaf toen een belangrijke taak bijnemen: het contactonderzoek na besmettingen op school.

Dat bleek zo pittig dat de CLB’s zelf waarschuwden: als we dit prioriteit geven - wat broodnodig was om de scholen overeind te houden - dan zullen andere taken erbij inschieten. Wat ook gebeurde, zo blijkt uit cijfers die De Morgen bij de CLB’s opvroeg.

De CLB’s kijken daarvoor naar het aantal leerlingen dat bij hen op de weegschaal of voor de meetlat gestaan heeft. Dat zijn twee belangrijke parameters om te controleren of de ontwikkeling van een kind afwijkt van het gemiddelde.

Vooral in het vierde en zesde leerjaar onderzochten de CLB’s fiks minder leerlingen. In het schooljaar 2019-2020 ging het om 61.548 leerlingen uit het vierde en 62.620 leerlingen uit het zesde. Vorig schooljaar waren dat respectievelijk 14.770 en 34.711 leerlingen. Ook in het derde middelbaar passeerden minder kinderen (zo’n 35.000 leerlingen) bij het CLB voor een fysiek onderzoek dan het jaar voordien (61.269). Al probeerden de centra dat op te vangen door online consulten te organiseren. Zo wisten ze toch 53.446 leerlingen te bereiken.

Tijdens het eerste corona-schooljaar (2019-2020) zagen de CLB’s ook ook minder kleuters. “Traditioneel worden medische onderzoeken daar op het einde van dat schooljaar georganiseerd”, zegt Stefan Grielens, directeur van het Vrij CLB Netwerk. “Net tijdens de eerste lockdown dus.” Die medische onderzoeken werden vorig schooljaar wel ingehaald.

Dat komt omdat het eerste kleuterklasje en het eerste leerjaar prioriteit kregen. “We hadden onze centra op voorhand gezegd dat als ze ergens in de problemen zouden komen, het vierde en zesde leerjaar momenten waren waarop het medisch onderzoek overgeslagen kon worden”, zegt Grielens. Die richtlijn kwam er na advies van de Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg en het Agentschap Zorg en Gezondheid.

Ongelukken

Waarom is dat nu zo’n probleem? Wanneer kinderen jong zijn, is het belangrijk dat ze allemaal eens bij de dokter langsgaan. “We weten bijvoorbeeld dat 8 jaar de uiterste grens is om een lui oog op te merken willen we dat nog remediëren”, zegt Inge Van Trimpont, directeur van de ondersteuningscel van de CLB’s van het Gemeenschapsonderwijs (GO!). “In het vierde en zesde leerjaar is er geen enkele parameter die zo cruciaal is dat die op die leeftijden moet worden gedetecteerd om nog te kunnen remediëren.”

Toch zit het Grielens en Van Trimpont niet lekker dat een hele hoop leerlingen van die leeftijd niet op het CLB passeerde. “Zijn er op die manier ongelukken gebeurd? We weten het niet”, zegt Van Trimpont. “We hebben onze centra wel gevraagd om ouders en scholen duidelijk te maken dat als er problemen zouden zijn, ze altijd contact kunnen opnemen met het CLB”, zegt Grielens.

Dat is dan wel nobel, de grote meerwaarde van CLB’s is net dat iedereen er passeert, ook leerlingen van ouders voor wie hulp zoeken een drempel is. Daarom hameren de CLB’s erop: het is uitermate belangrijk dat ze de systematische medische onderzoeken dit schooljaar kunnen hervatten.

Al zou het schoentje daar misschien weleens kunnen knellen. Zorgde de vierde coronagolf die over de scholen spoelde niet opnieuw voor een hoge werkdruk bij de CLB’s? Cijfers zijn er nog niet en de meningen lopen uiteen. Grielens zegt van centra te horen dat de reguliere taken er minder bij inschieten dan vorig jaar. “Dat is bij ons genuanceerder”, zegt Van Trimpont. “Het is niet meer zo erg als vorig schooljaar. Maar lokaal hebben minstens drie van onze centra hun reguliere taken wel een korte periode moeten pauzeren toen de besmettingen opliepen.”