‘Toen ze me belden, dacht ik: shit, nu al?’: Birgit Herteleer werd VTM-anker

Birgit Herteleer is aan het werk op de sneeuwpistes in het Oostenrijkse Flachau als we haar bellen. “We zijn bezig aan een reportage over Vlamingen die hier komen skiën en hoe dat zit met de coronaregels. Moeten ze een bewijs van een boosterprik overleggen of een PCR-test, dat soort dingen.”

Zelf is ze een fervent skiër. “Maar dat zal er hier niet van komen. Ik loop wel rond op mijn skibotten maar om te skiën is er is echt geen tijd. Op de redactie denken ze altijd dat het een snoepreisje is, maar in realiteit is het gewoon hard werken.”

Sinds een half jaar combineert ze de reportages te velde met een job als nieuwsanker. En de gevolgen van die ‘carrièreswitch’ zijn zelfs merkbaar tot in Flachau. “Gisteren zaten we in ons busje te monteren toen een Vlaamse voorbij liep en riep: ‘Zie hier, de VTM is er.’ Nochtans stond er nergens een logo van VTM op de bus, het was door mij te zien zitten dat de vrouw het wist. Stilaan beginnen de mensen me te kennen want als ik me voorstel, zeggen ze vaak dat ze al weten wie ik ben.”

Hoe ga je om met die bekendheid?

“Soms is het wennen, zoals gisteravond met die vrouw. Dan besef ik dat ik niet meer altijd zomaar ergens anoniem kan rondlopen. Maar tot nu toe krijg ik alleen maar positieve reacties als ik word herkend, dus het is eigenlijk wel fijn. Ook als mensen naar me toekomen en hun verhaal vertellen. Daarom ben ik ook journalist geworden.”

Is je leven drastisch veranderd sinds deze zomer?

“Als je het over een wending in mijn leven hebt, jazeker. Het nieuws presenteren is tot nu toe de grootste stap in mijn carrière. Enerzijds is het een grote eer, anderzijds is er de enorme uitdaging om het goed te doen. Ik weet nog goed dat ze belden om een screentest te doen voor het nieuws.  Ergens dacht ik: ‘Shit, nu al?’ Ik had het totaal nog niet verwacht. Een half jaar eerder had ik tijdens een samenwerkingsgesprek laten vallen dat ik ooit wel het journaal zou willen presenteren. Maar dat het zes maanden later al zo zou zijn, was een verrassing.”

Was je met je dertig jaar het jongste nieuwsanker ooit?

“Nee, ik heb het opgezocht. Freek Braeckman was nog jonger. En Cathérine Moerkerke ook.”

Was je bang dat je er nog niet klaar voor was?

“Ik wist ergens wel dat ik het zou kunnen, maar ik had verwacht dat ik meer fouten zou maken op antenne. Je moet op zoveel dingen letten. Er zitten 700.000 mensen op je vingers te kijken, dat is niet niks. Inmiddels heb ik er wat vertrouwen in gekregen, het valt voorlopig heel goed mee. En ik zou het al bijna niet meer kunnen missen, naast mijn reportagewerk weliswaar. Ik was absoluut nog niet uitgekeken op mijn job als journalist toen ze me vroegen, maar het kwam op het goeie moment, net omdat het zo totaal anders is dan het veldwerk.”

Waar moet je dan allemaal op letten als nieuwsanker?

“Ik was vooral bang om iets verkeerds te zeggen, om foute feiten te vertellen. Ik heb ongeveer drie uur voorbereiding voor het 1 uur-journaal en in die tijd moet je met alle onderwerpen volledig mee zijn. Wat is de insteek, wat is het belangrijkste nieuwsfeit? Op dat vlak kun je zoveel verkeerds zeggen. Je controleert alles verschillende keren maar soms vraag ik me tijdens de nieuwsuitzending opnieuw af of het wel klopt wat ik zeg. Een naam van een stad of een cijfer bijvoorbeeld. Gelukkig heb ik het talent dat ik stress heel goed kan verbergen maar op zulke momenten krijg ik het even heel warm.

“Ik herinner me mijn eerste uitzending: ik zat op die stoel en bedacht me dat ik niet kon wachten tot het voorbij zou zijn. Wat was ik blij toen het gedaan was, een enorme ontlading. Ik wist dat iedereen zou kijken; familie, collega’s, vrienden en het VTM-publiek, natuurlijk. Ze wilden allemaal zien hoe ik het ervan af zou brengen. Ik had me voorgenomen om nadien niet op Twitter te kijken, maar de reacties zijn uiteindelijk erg meegevallen. Ik heb ooit het programma Royalty mee gepresenteerd. Toen stond ik ook in de spotlights en de commentaren waren oké. Natuurlijk is er altijd wel iemand die kritiek heeft maar meestal gaat dat over het onderwerp dat ik breng, niet over mij. Ik denk dan: ‘Zou ik op sociale media iemand neerhalen?’ Nee. Dus trek ik het me ook niet aan als een ander dat wel doet. Behalve als ik echt iets fouts zou hebben gezegd, dan zou ik me de kritiek wel erg aantrekken en mezelf een grote dommerik vinden.”

Ben je een perfectionist?

“Ik denk het wel. Zo kan ik er een hele dag niet goed van zijn als er iets verkeerd gaat tijdens een reportage, ook al merkt de kijker er niets van. Zelfs ’s nachts blijf ik met mijn werk bezig. Deze week heb ik in mijn dromen al minstens twintig skireportages gemaakt. Die zijn altijd heel raar en dat besef ik in mijn droom maar ik kan er niets aan veranderen. Echt goed slapen doe ik dus niet tijdens zo’n werkreis, soms word ik moe wakker en denk ik: ‘Nu heb ik al vier reportages gemaakt vannacht en de dag moet nog beginnen.’ In mijn gewone dagelijkse ritme kom ik dat niet tegen omdat ik vooraf nooit weet wat ik de dag erna moet doen.”

Hoe ver sta je een half jaar later vergeleken met je eerste nieuwsuitzending?

“Ik word gecoacht en soms vraag ik of ik op een plateau zit of dat ik al bergaf ga in mijn evolutie. Die onzekerheid speelt af en toe op, maar het zou nogal raar zijn als ik nu al volledig van mezelf overtuigd was. Het is wel fijn dat ik inmiddels meer op mijn gemak ben. Daardoor vertel je het nieuws op een meer ontspannen manier en dat komt natuurlijker over. In het begin was ik puur aan het aflezen, nu heb ik vaker het gevoel dat ik het nieuws beheers.”

Wie zijn je voorbeelden?

“Ik bewonder in ieder anker wel iets. Cathérine (Moerkerke) blijft bijvoorbeeld altijd rustig. Freek (Braeckman) is dan weer heel creatief met taal, dat zou ik ook willen kunnen. En Stef Wauters heeft de gave om sommige onderwerpen met een kwinkslag te brengen. Dan heb je natuurlijk nog Martine Tanghe, dat is zo iemand die het nieuws echt kon vertéllen aan de kijkers. Ook heb ik laatst de biografie van Sonja Barend gelezen en fragmenten van haar interviews opgezocht. Daar haal ik eveneens iets uit. Maar uiteindelijk besef ik dat ik het zelf moet doen.”

Heb je al een soort van eigen stijl kunnen ontwikkelen?

“Dat is nog wat zoeken. Het moeilijkste vind ik om iets te schrijven op een natuurlijke manier. Ik betrap mezelf er tijdens het nieuwslezen soms op dat ik zinnen heb geschreven op een manier waarop ik ze nooit zou zeggen. Daar moet ik elke dag hard mijn best voor doen, om die spreektaal te vinden. En qua stijl: ik denk dat ik tijdens interviews toch al wat eigenheid aan het creëren ben. Ik durf ook al eens iets te schrijven met een knipoog. Maar ik doe dit niet fulltime, het is dan ook nog lang geen routine geworden.”

Je hebt de job van Birgit Van Mol overgenomen. Zij is weg als nieuwsanker, wat VTM de kritiek opleverde dat ze een oudere vrouw inruilden voor een jonger anker, al ontkennen ze dat zelf. Hoe denk jij daarover?

“Ik denk niet dat je als vrouw op een bepaald moment te oud bent om op het scherm te komen, ik hoop het alleszins niet. Natuurlijk snap ik dat de link wordt gelegd dat VTM Birgit Van Mol heeft ingeruild voor mij, maar ik heb niet het gevoel dat ik haar plaats heb ingenomen. Het enige dat ik erop kan zeggen dat ik haar enorm bewonder en dat ze me altijd met raad en daad heeft bijgestaan. Zelf ben ik nog niet zo bezig met ouder worden en de toekomst, ik ben 31 en heb nog veel te leren. Maar voorlopig zit ik goed.”