HET DEBAT. Baas mag ambtenaar niet meer bellen na de werkuren: een goed idee? En moet regel ook gelden in privésector?

“Voor federale ambtenaren is het recht om buiten de werktijd offline te zijn nu wettelijk vastgelegd. Dit gaat van kracht vanaf begin februari. Dat wil zeggen dat we zo komaf maken met de mentaliteit dat je altijd alles moet laten vallen voor het werk”, reageert minister De Sutter. “Telewerk heeft voordelen, maar creëert bij sommigen ook stress door het gevoel te hebben constant bereikbaar te moeten zijn. Af en toe onbereikbaar kunnen zijn, zeker na de werkuren, is ook belangrijk.”

“Wie lacht met het belang van deconnectie om een burn-out te vermijden, is niet goed wijs. Net als de baas die buiten de uren belt als het niet dringend is”, zo vindt arbeidseconoom Stijn Baert. “Er valt dus iets te zeggen voor deze maatregel. Wel zou ik eerst varianten op experimentele schaal uitrollen. Dan weet je zeker wat werkt.”

Vakbond ACV spreekt van een belangrijke stap vooruit, al heerst er ook argwaan. “In uitzonderlijke gevallen mag een leidinggevende je wel nog na de werkuren contacteren. Maar wat is uitzonderlijk? Dat hadden we liever duidelijker omschreven gezien. Nu hangt het af van wat je leidinggevende daaronder verstaat, wat ongetwijfeld discussie gaat op­leveren”, aldus Johan Lippens van ACV Openbare Diensten.

De socialistische overheidsvakbond ACOD is minder kritisch. “In deze jachtige tijden is dat ‘recht op deconnectie’ absoluut nodig”, beklemtoont federaal secretaris Tony Six. “We hopen bovendien dat het andere bedrijven en sectoren kan inspireren om dezelfde weg in te slaan.”

“Er zal in de praktijk weinig veranderen”, reageert bedrijfspsycholoog Frederik Anseel. “Mensen willen vandaag vooral autonomie: zelf kunnen beslissen waar en wanneer ze werken. Deze vrij rigide en paternalistische maatregel staat haaks op de wereldwijde evolutie van hybride werk. Ze lijkt me vooral bedoeld als signaal.”

De regel uitbreiden naar de privésector vindt Anseel een belachelijk idee. “De overheid moet zich niet bemoeien met hoe bedrijven zich intern organiseren. Goede bedrijven zijn natuurlijk al lang bezig met een goede werkcultuur en werkhygiëne, die hebben geen overheidswet nodig om een reglement uit te werken”, luidt het.

Volgens professor arbeidsgeneeskunde Lode Godderis is de maatregel van De Sutter “een goede eerste stap”. Godderis benadrukt dat vooral de toepassing in de praktijk erg belangrijk is. “Het is geen evidentie om in deze tijden onbereikbaar te zijn, want we hebben digitale hulpmiddelen. De maatregel valt gemakkelijk te omzeilen als je het privénummer van iemand kent”, aldus Godderis in ‘De Ochtend’ op Radio 1. 

“We moeten elkaar de nodige rust gunnen als we niet aan het werk zijn”, zegt hij. “Het is belangrijk om binnen een team afspraken te maken rond beschikbaarheid en bereikbaarheid. Maar uiteraard heb je klanten die ook met vragen zitten en die beantwoord willen zien. Hoe dat geregeld zal worden, is ook belangrijk. We zullen in de toekomst bijvoorbeeld moeten nadenken over welke informatie en contacten we nog delen met klanten.”

“Er is een consensus onder wetenschappers dat een slechte balans tussen werk en privé een recept is voor vroegtijdig uitvallen of burn-outs. Dat moet vermeden worden. Maar hou er rekening mee dat sommige mensen het wel appreciëren om soms na de werkuren nog een mail te kunnen versturen. Ze zien dat als een manier om werk en privéleven met elkaar in evenwicht te brengen. Als je een algemene regel voor iedereen maakt, betekent dat dat je geen mail meer zou mogen versturen om negen uur ’s avonds, als je je kinderen eindelijk in bed gelegd hebt. Dat kan voor sommigen misschien juist meer stress opleveren”, zegt professor arbeidssociologie Christophe Vanroelen.

“We zouden moeten streven naar een manier om te deconnecteren zonder mensen de kans te ontnemen om toch nog iets voor hun werk te doen indien ze dat zouden wensen. Regelgeving is dus belangrijk om op terug te vallen, maar nog belangrijker is volgens mij leiderschapseducatie. Leidinggevenden bewust maken en trainen, maar ook de werknemers zelf natuurlijk. Want zeker wie jong is of net ergens is beginnen werken, heeft de neiging om op iedere zucht van hun baas te antwoorden. Het is de verantwoordelijkheid van de baas om ervoor te zorgen dat de impulsen er niet zijn en dat de werkdag goed afgebakend is”, aldus Vanroelen.

Europees Parlementslid Geert Bourgeois vindt dat de regel niet past in de huidige tijdsgeest. Volgens hem is het geen goed idee om de regel ook door te voeren in de privésector. “De dirigistische regering-De Croo wil dit straks ook invoeren in de privésector en bewijst daarmee volledig gedeconnecteerd te zijn van de samenleving met meer autonomie ook inzake werktijden en verantwoordelijkheid”, reageert Bourgeois.

“Uiteraard zijn goeie afspraken nodig”, vindt minister Matthias Diependaele. “Maar mijn ervaring leerde me een erg gedreven ambtenarenkorps kennen die ten volle wil gaan voor zijn maatschappelijke rol. Dergelijke regels bevestigen clichés.”

En nu is het aan jou. Wat is jouw mening? Laat het weten in de comments onder dit artikel. We bundelen de boeiendste reacties vanavond in een nieuw stuk.

LEES OOK:

 ONZE OPINIE. Geen enkele ambtenaar bellen na 17 uur? Dat is een luie maatregel (+)

Ambtenaren mogen binnenkort na de werkuren niet meer worden opgebeld door hun baas: “Een symbolische maatregel” (+)