President Kazachstan: "Troepen mogen schieten zonder waarschuwing" na dagen van protest
In Kazachstan heeft president Kassym-Zjomart Tokajev zijn troepen het bevel gegeven om te schieten op betogers. Volgens hem zijn dat "terroristen en bandieten", maar zou de "grondwettelijke orde" na vijf dagen van volksprotest grotendeels hersteld zijn. Inmiddels komen er steeds meer Russische troepen op vraag van Tokajev naar Kazachstan. Het protest, dat begon uit onvrede met een verhoging van de brandstofprijzen, wordt hard aangepakt. Het leger trekt 's nachts de straat op om tegenstanders uit te schakelen.
"De constitutionele orde is in principe in alle regio's van het land hersteld", zei president Tokajev op een vergadering met zijn antiterreurdiensten. "Maar terroristen blijven wapens gebruiken en eigendommen van burgers beschadigen. Daarom moeten de antiterreuroperaties worden voortgezet tot alle opstandelingen uitgeschakeld zijn" en zo geeft de president zelf aan dat dat nog niet het geval is. In de grootstad Almaty zou alleszins nog worden geschoten.
Ik heb de ordediensten bevel gegeven dat ze zonder waarschuwing mogen schieten
Meer nog: in een televisietoespraak heeft Tokajev gewaarschuwd dat leger en politie nu zonder waarschuwing mogen schieten op betogers. Volgens hem zijn dat "terroristen, bandieten en moordenaars" en zijn oproepen vanuit het buitenland om met de demonstranten te onderhandelen "absurd" en moet het verzet worden uitgeschakeld. Nog volgens Tokajev waren 20.000 gewapende opstandelingen betrokken bij de incidenten in Almaty en zijn er links met het buitenland. Bewijzen of aanwijzingen gaf hij echter niet.
Wie zich niet overgeeft, zal worden uitgeschakeld
Het regime van president Tokajev heeft duidelijk gekozen voor de harde aanpak, nu is gebleken dat toegevingen aan de demonstranten niet volstonden om de rust te doen weerkeren. Het Kazachse ministerie van Binnenlandse Zaken laat weten dat 26 "gewapende criminelen" zijn uitgeschakeld en dat meer dan 3.000 mensen zijn opgepakt.
Het werkelijke aantal doden en gewonden kennen we niet. Er komt weinig niet-officiële informatie uit Kazachstan, want de overheid legt voortdurend het internet plat. Gisteren sprak de politie van Almaty, de grootste stad van Kazachstan, nog van "tientallen doden" onder de demonstranten. Er zijn ook 18 leden van de veiligheidsdiensten omgekomen sinds het begin van de protesten afgelopen weekend.
Vandaag stuurde de BBC-journalist Abdujalil Abdurasulov beelden door vanuit het centrum van Almaty. Er is daar veel schade, maar geen protest. Wel zijn er af en toe schoten en enkele explosies te horen en houden oproerpolitie en leger het belangrijkste plein onder controle. Hoe het in de rest van het land is, is niet duidelijk.
BEKIJK: In Kazachstan zijn buitenlandse troepen aangekomen, officieel om de vrede te bewaren. Voor de Londense ambassade betogen twee uitgeweken inwoners van Kazachstan: "Vreedzame betogers worden daar doodgeschoten. En we hebben geen contact meer met onze familie nu het internet er platligt":
Buitenlandse militairen komen te hulp
In het hele land zijn militaire checkpoints opgezet, zo'n 70 in totaal. En intussen blijven er ook buitenlandse troepen het land binnenkomen. In totaal worden er zo'n 2.500 buitenlandse militairen verwacht, vooral uit Rusland.
Volgens het regime in Kazachstan nemen de Russische troepen die nu al in het land aangekomen zijn, geen deel aan het onderdrukken van het protest, maar bewaken ze enkel strategische gebouwen en infrastructuur. Doordat de verbindingen met het land grotendeels verbroken zijn, is dat moeilijk te controleren. Intussen heeft ook buurland China zijn steun uitgesproken aan het regime in Kazachstan en de Russische interventie daar. China stuurt dan wel geen troepen, het heeft met de regio Xinjiang in Centraal-Azië een lange grens met Kazachstan en heeft er grote economische belangen.
China steunt alle inspanningen die de overheid in Kazachstan helpen om een einde te maken aan de chaos
President Tokajev had zijn militaire bondgenoten van de Collectieve Veiligheidsverdragsorganisatie CSTO om hulp gevraagd. De CSTO is een militair bondgenootschap uit 1994 dat ex-Sovjet-landen Rusland, Wit-Rusland, Kazachstan, Armenië, Tadzjikistan en Kirgizië omvat.
In de praktijk heeft echter alleen Rusland grote militaire slagkracht. Armenië heeft zijn troepen nodig om zich te verdedigen tegen buurland Azerbeidzjan, Tadzjikistan en Kirgizië liggen met elkaar overhoop en de Tadzjieken moeten hun grens met Afghanistan beveiligen.
