CO2-meters, versoepelingen én zenuwen: zo gaan de scholen volgende week open

“Na twee jaar in deze crisis zijn we eraan gewend om snel te schakelen.”

Het team van Peter Pollefoort, directeur van de middelbare school MIA in Brugge, heeft drukke weken achter de rug. Toen na het Overlegcomité van 17 november werd aangekondigd dat in ieder klaslokaal voortaan een CO₂-meter moest hangen, zag de West-Vlaamse onderwijsinstelling zich genoodzaakt een onverwachte extra inspanning te leveren. Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) verzette zich namelijk lang tegen de brede uitrol van de toestellen die het probleem volgens hem enkel zouden registreren en niet oplossen. Heel wat scholen hadden daarom niet meer op een verplichting gerekend. Maar Pollefoort is tevreden dat hij zijn leerlingen na de kerstvakantie volgens de nieuwe regels kan ontvangen. “Ik hoop dat de meters zullen helpen om de tweede helft van het schooljaar goed te starten.”

De nervositeit van de schooldirecteur uit Brugge is grotendeels het gevolg van de snelle opmars van de omikronvariant. Op 17 december, de laatste schooldag voor de start van de verlengde kerstvakantie, was omikron verantwoordelijk voor 10,6 procent van de coronabesmettingen. Sindsdien steeg dat cijfer tot 89,5 procent. Hoewel de variant minder ziekmakend is dan zijn voorgangers kan hij door zijn hoge besmettelijkheid alsnog problemen veroorzaken.

Geen precieze cijfers

Experts zien de CO₂-meters daarom als een deel van de oplossing voor het onderwijs, alleen is het moeilijk om te achterhalen hoeveel scholen de installatie al volledig hebben voltooid. De onderwijskoepels laten weten dat ze voorlopig niet over gegevens beschikken en de vakbonden kunnen evenmin precieze cijfers geven.

“De meeste scholen hebben ondertussen wel een meter, maar het is zeker niet zo dat de toestellen maandag al in alle lokalen geïnstalleerd zullen zijn”, zegt Koen De Backer van de vakbondsorganisatie VSOA. Het kabinet van Weyts organiseerde in december wel een bevraging over het onderwerp bij 1.978 scholen. Op de vraag of de CO₂-metingen werden uitgevoerd zoals bepaald bij de lokale risicoanalyse antwoordde 93,5 procent van de respondenten positief.

Luchtreiniging

De commotie rond de CO₂-meters leidt ook tot hernieuwde aandacht voor een probleem waar het onderwijs al langer mee kampt. Uit de schoolgebouwenmonitor van 2018-2019 blijkt namelijk dat slechts de helft van de klaslokalen voldoende verlucht kan worden. Als het moeilijk is om gepast op het alarmsignaal van de CO2-meter te reageren, is de aankoop van een duurdere luchtreiniger mogelijk interessanter. 

Professor bouwfysica Bert Blocken (KU Leuven) en viroloog Marc Van Ranst zetten dit voorjaar daarom een proefproject op in verschillende scholen. Ze zullen luchtfilters installeren en vervolgens nagaan welke impact die hebben op de besmettingscijfers. De Vlaamse regering rekent dan weer op advies van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en wil snel andere proefprojecten op poten zetten.

Met de heropening van de scholen in het vooruitzicht besloten de ministers van Onderwijs en Volksgezondheid ook om de test- en quarantaineregels te versoepelen. Tot voor kort werd in het basisonderwijs een volledige klas voor een week naar huis gestuurd zodra er twee leerlingen uit de groep besmet waren. Nu zijn er vier vastgestelde infecties nodig vooraleer een klas uit het kleuter of lager niet langer naar school mag komen. De quarantaineperiode wordt daarbij ingekort van zeven naar vijf dagen.

“Een goede zaak”, vindt Tanja Maes, waarnemend directeur van ’t Klein Atheneum in Tienen. Zij vertelt dat veel van haar leerlingen in kansarmoede opgroeien, waardoor ze hen liefst zo vaak mogelijk achter de schoolbanken ziet. “We proberen om er ook tijdens de quarantaineperiodes voor de kinderen te zijn, maar we merken dat ze door hun afwezigheid een achterstand opbouwen. Het is hard werken om die bij te benen.”

Minder PCR-tests

Maes is minder enthousiast over een andere maatregel. Mensen die minder dan vijf maanden geleden een prik kregen hoeven niet langer een PCR-test af te leggen. De gratis dienst wordt daarmee afgebouwd en de verantwoordelijkheid verschuift meer naar de burger. De ministers van Volksgezondheid riepen ouders op om hun schoolgaande kinderen voortaan wekelijks preventief te testen. Aan die aanbeveling is een aardig prijskaartje verbonden, want de zelftests variëren tussen 3 en 8 euro.

Mensen die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming kunnen wel goedkopere tests krijgen, maar ons land onderscheidt zich met de huidige strategie van enkele buurlanden waar scholen zelf gratis tests verdelen. Minsiter van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) zei woensdag dat niets de ministers van Onderwijs tegenhoudt om dat ook te doen.

In een uitzending van VRT NWS omschreef Weyts het advies als een mogelijkheid voor ouders om een duit in het zakje te doen. Zijn woordvoerder ontkent dat de overheid daarmee haar verantwoordelijkheid van zich afschuift. “De zelftests kunnen mee helpen om de scholen open te houden, maar beschouw ze als een extra boven op de uitgebreide draaiboeken rond veiligheid die er al zijn. Onderwijsteams leverden al bovenmenselijke inspanningen, ik snap niet waar het idee dat er te weinig gebeurt vandaan komt.”