De oorzaak moet vooral gezocht worden bij tegenvallende inkomsten uit btw en de roerende voorheffing. De roerende voorheffing zal volgens nieuwe ramingen 281 miljoen euro minder opbrengen en de inkomsten uit btw zullen zo’n 40 miljoen euro lager zijn. Daardoor krijgt de sociale zekerheid dit jaar 321 miljoen euro minder binnen.

Maar ook de uitgaven van de sociale zekerheid worden hoger ingeschat. Door de hogere inflatie zal de spilindex dit jaar drie maanden eerder worden overschreden. Daardoor zullen de lonen van de ambtenaren en de uitkeringen vroeger dan verwacht stijgen.

De tegenvallende cijfers van de sociale zekerheid zijn op het eerste gezicht slecht nieuws voor de regering-Michel, die in de tweede helft van volgende maand een begrotingscontrole plant. Maar er zijn nog andere elementen die een rol spelen bij het bepalen van de budgettaire inspanning.

Te vroeg voor conclusies

Zo is de economische groei beter dan verwacht, waardoor er normaal gezien meer belastinginkomsten binnenkomen. Bovendien ziet het ernaar uit dat de regering op meer inkomsten uit dividenden van Belfius en BNP Paribas zal kunnen rekenen. Met de stijgende rente lijkt het er dan weer op dat de rentelasten dit jaar hoger zullen uitkomen.

Op het kabinet van minister van Financiën Johan Van Overtveldt vindt men het dan ook nog te vroeg om al conclusies te trekken. “De daling bij de btw en de roerende voorheffing zegt niets over de globale fiscale inkomsten. En het rapport houdt vooral ook geen rekening met elementen die spelen bij de verbetering van de groeivooruitzichten”, bevestigt men.

LEES MEER: Duizenden bejaarden lopen financiële steun mis door IT-problemen bij overheid

“Strategie van N-VA”

Niettemin reageert oppositiepartij sp.a streng. De oorzaak van de tegenvallende ontvangsten ligt volgens Kamerlid Monica De Coninck “bij een regering die systematisch en doelbewust de sociale zekerheid wil droogleggen”. Ze verwijst daarbij ook naar het wetsontwerp rond de hervorming van de financiering van de sociale zekerheid, waar de socialisten donderdag al op inhakten. Volgens hen ondermijnt dat wetsontwerp het systeem van de sociale zekerheid, door de evenwichtsdotatie die de tekorten bijpast aan een reeks voorwaarden te koppelen.

De Coninck vreest “dat het de strategie van N-VA is die zich doorzet in de regering en in het parlement”. “Meer zelfs, dit betonneren in een wet is de expliciete instructie van de N-VA-partijvoorzitter. Al twee jaar op een rij roept Bart De Wever in zijn nieuwjaarsboodschap op om verder te besparen in de sociale zekerheid. ‘Omdat er geen andere keuze is.’ Tegelijk herhaalt hij stelselmatig de daling van het overheidsbeslag als één van de successen van deze regering”, brengt ze in herinnering. “Met andere woorden: de ontvangsten mogen niet sterker toenemen.”

“Nood aan stabiliteit”

De huidige financieringsmechanismen van de sociale zekerheid zijn ontoereikend om de mindere inkomsten te compenseren. Dat zeggen de vakbonden in een reactie op het nieuws dat het tekort op de sociale zekerheid drie keer groter is dan gedacht. “De sociale zekerheid heeft nood aan een stabiele financiering en mechanismen die nodige, evenwichtige inkomsten voor de noden van de bevolking kunnen garanderen”, luidt het.

De drie vakbonden, ABVV, ACV en ACLVB, vragen de regering “haar verantwoordelijkheid te nemen en haar wetsontwerp tot hervorming van de sociale zekerheid - die geen stabiele financiering garandeert - grondig te herzien”. Wat de sociale zekerheid volgens de bonden nodig heeft, “is een gegarandeerde evenwichtsdotatie en een overheidsdotatie die rekening houden met de noden van een vergrijzende bevolking”.

“Het is een kwestie van politieke wil”, luidt het. “De in België geproduceerde rijkdom stijgt voldoende om innovatieve en duurzame financieringsbronnen te vinden, met name via een rechtvaardige en eerlijke fiscaliteit. Dit is onontbeerlijk opdat de sociale zekerheid op een duurzame manier kan bijdragen tot het algemeen welzijn, de sociale samenhang en een goede sociale bescherming voor iedereen.”