22 voorzichtige voorspellingen voor 2022 (deel 1): meer hitte, meer water, maar ook meer boeken en meer breien

 1. Wordt het leven nog duurder?

Een relance hier, jojobeleid daar, havens in ­quarantaine ginder: de sputterende wereld­economie en immer groeiende inflatie betekenden in 2021 dure winkelkarren. Wordt het dit jaar beter?

Bart Van Craeynest (hoofd­econoom VOKA): “Het ziet er jammer genoeg niet naar uit dat we als consumenten een volledig normaal jaar ­zullen kennen. Er is al ­maanden een tekort aan computerchips, wat tot problemen in verschillende productieprocessen leidt. Voor nieuwe ­wagens resulteert dat momenteel bijvoorbeeld in enorm lange wachttijden. Het gevolg is dat tweedehands­auto’s veel duurder worden. Ook voor allerlei ‘slimme’ apparaten, zoals moderne vaatwasmachines, verwachten we nog maandenlang leveringsproblemen en hogere prijzen door het chiptekort.”

Waar voelen we straks nog coronaschokken?

Van Craeynest: “In de bouwsector heerst een grote schaarste. Mensen die bouwden of renoveerden in 2021, merkten wellicht dat één en ander moeizaam verliep. Dat wordt dit jaar niet anders. Wie renovatieplannen heeft die niet heel dringend zijn, kan die beter minstens een half jaar uitstellen. Wie toch begint te bouwen, zal meer betalen.”

Zal de stijgende levensduurte zich doorzetten in 2022?

Van Craeynest: “Ja, al is de verwachting dat de stijging minder radicaal zal ­verlopen dan afgelopen jaar. In ons land wordt de klap voor de werknemers wat verzacht door de automatische in­­dex­ering van de lonen, maar we zullen het tóch voelen. En al zeker de bedrijven, die de hogere lonen moeten betalen.”

De Chinese huizen­markt verkeert in een crisis door de wankelende gigant Evergrande. Zullen onze vastgoedprijzen daardoor crashen?

Van Craeynest: “Nee, ik verwacht een eerder ­beperkte impact. Heel wat factoren wijzen net op blijvende prijs­stijgingen: de rente blijft laag, gezinnen zullen hun inkomens stevig zien groeien en bouwen wordt zoals gezegd duurder, waardoor een bestaande woning kopen een logisch alternatief is. Het ligt ook in onze mentaliteit: Belgen vinden beleggen te riskant en aangezien sparen niets meer opbrengt, blijft vastgoed de interessantste investering. Zolang we vastgoed blijven kopen, zullen de prijzen blijven stijgen. Ook al is onze markt nu al duur geprijsd.” 

2. Hoeveel coronagolven volgen er nog?

Niemand die er na 2021 nog aan twijfelt: corona is een blijvertje. Maar de ­berichten over omikron doen ons ook inzien dat niet elke golf even pittig hoeft te zijn. Hoeveel golven mogen we dit jaar verwachten?

Marc Noppen (CEO UZ Brussel): “De meeste experts verwachten dat we nog drie tot vijf jaar geregeld met opstoten te maken zullen krijgen – wellicht in het najaar, maar sommigen verwachten zelfs twee golven per jaar. Bij elke golf zal dat een andere variant zijn.”

Maar niet elke golf zal als een tsunami over ons land spoelen, toch?

Noppen: “Neen, niet noodzakelijk. We zitten inmiddels in een andere situatie, onder andere dankzij de vaccins.”

Johan Neyts (professor virologie KU Leuven): “Als golven gaandeweg minder hoog worden, komt dat overigens niet omdat het virus milder wordt, wel omdat wíj ­immuniteit hebben opgebouwd. En immuniteit door vaccinatie is sterker dan immuniteit die door natuurlijke infectie is opgebouwd.”

Geert Molenberghs (bio­statisticus KU Leuven/­UHasselt): “Wanneer die golven precies komen, zal verschillen van land tot land: veel hangt af van de lokale gewoonten. Bij ons zijn de scholen toe in de zomer, verblijven veel Belgen in het buitenland en zet het warmere weer een rem op de circulatie. Wanneer de scholen heropenen, de Belgen terugkomen uit het buitenland en het weer slechter wordt, kan dat tot een najaarsgolf leiden. We moeten er dan alles aan doen om zo’n golf in te dammen, zo wordt het najaar rustiger.” 

3. Welk programma wordt de absolute kijkcijferhit?

Het tweede seizoen van The Masked Singer is vanaf 14 ­januari te zien op VTM, en de andere zenders kunnen alleen maar beven. De geflipte zangshow was namelijk een weergaloos kijkcijferkanon in 2020, met een finale die meer dan 2,1 miljoen kijkers trok, een record voor de commerciële omroep. Het ­tweede seizoen – waarin BV’s schuilgaan onder de kostuums van onder meer een radijs, een poes en een robot, én waarin Niels ­Destadsbader een allerlaatste keer zal presenteren op VTM voor hij naar de VRT overstapt – zal het zelfs nóg ­beter doen. Dat zeggen niet wij, maar ‘het monster’ uit de eerste reeks, in het dagelijkse leven ook bekend als Bart Tommelein (Open Vld), burgemeester van Oostende.

Bart Tommelein: “Ik werd vanochtend nog in de super­markt aangesproken als ‘Monstertje’. Terwijl ik anderhalf jaar geleden aan één aflevering heb meegedaan! Ik ben er dus van overtuigd dat véél Vlamingen ongeduldig zitten te wachten op meer.”

Wat maakt The Masked Singer zo’n succes?

Tommelein: “Dezelfde ­reden­en waarom De mol zo scoort: de geheimzinnigheid en de zoektocht naar de identiteit.

“Toen VTM mij ­uitnodigde, was ik eerlijk gezegd niet overtuigd. Ik heb The Masked Singer nadien gegoogeld: het bleek een hit over de hele wereld. Sarah Palin (in 2008 running mate van presidentskandidaat John McCain, red.) heeft zelfs aan de Amerikaanse versie deelgenomen.”

Wie wist van je deelname af?

Tommelein: “Mijn vrouw, want zij moest toch weten waar ik uithing? Maar verder niemand. Mijn vijf kinderen hebben het, net als de rest van Vlaanderen, tijdens de eerste aflevering ontdekt.”

Waarom dachten de programmamakers aan jou?

Tommelein: “Ze hadden me blijkbaar eens horen zingen op de radio bij Sven Ornelis, en ze wisten dat ik muzikaal geschoold ben. Maar ik denk dat ik vooral moest tonen dat werkelijk iedereen in die pakken kon zitten. Ik heb er geen spijt van, al had ik gehoopt dat ik ook de andere liedjes die ik al had ingestudeerd had mogen brengen: Claude François, Rag’n’Bone Man en ‘Sexy als ik dans’ van ­Nielson.” 

4. Overleven De Croo en Jambon een nieuw kibbeljaar?

Na alweer een jaar crisis­beleid is de vraag of de federale Vivaldi-coalitie en de Vlaamse regering-Jambon zichzelf kunnen herpakken. Is een ommekeer mogelijk?

Rik Van Cauwelaert (politiek commentator): “Ik ben er vrij zeker van dat Vivaldi het einde van 2022 haalt. De regering is als de blinde op het schilderij van Bruegel: ze strompelt naar de eindmeet, omdat ze niet anders kan. Geen enkele partij kan het zich veroorloven om de ­regering te doen vallen. Als ze naar de peilingen kijken, slaat de schrik hen om het hart.

“Beide regeringen geven een door en door zwakke indruk. Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) zei luidop dat ze de maatregelen rond de cultuur­sluitingen niet zou afdwingen. Dat is voor iemand met haar mandaat ongehoord. In de Vlaamse regering is er de toenemende vijandigheid tussen Open Vld en de N-VA. Bovendien is Jan Jambon helemaal niet wat men er bij de N-VA van verwacht had. Hij heeft de hele cultuursector tegen zich in het harnas gejaagd en heeft zijn regering niet in de hand. Maar een reshuffle zie ik dit jaar niet gebeuren.”

Vorig jaar viel Vivaldi bijna over de kwestie van hongerstakende sans-papiers.

Van Cauwelaert: “Dat heb ik nooit geloofd. Als deze regering valt, zal het niet over een migratiethema zijn. Maar de dynamiek van die kwestie keert wel telkens terug: de regering bereikt eerst een consensus, maar door druk vanuit de partijen zelf, waar de zenuwen door de hoofdkwartieren gieren, worden meningen herzien en ontstaat gekibbel. Elke dag opnieuw straalt Vivaldi onmacht uit.

“Realistischer is dat PS er de stekker uittrekt als de onderhandelingen over een nieuw sociaal akkoord imploderen. In Wallonië zal de druk van extreemlinks op de PS dan enorm toenemen, waardoor de situatie onvoorspelbaar wordt.”

Valt de opmars van de extremen nog te stoppen?

Van Cauwelaert: “Vivaldi is ontstaan door de N-VA, de machtigste partij van Vlaanderen, uit te sluiten. Met dossiers als de kernuitstap, die alle regeringsniveaus treffen, was dat als lucifers bij de hooiberg leggen. Het veroorzaakt oorlogen tussen regeringen, waar kiezers op afknappen.

“De extremen stoppen kan alleen door daadkrachtig en eenduidig te regeren. Een voorbeeld: je kunt voor of tegen kernenergie zijn, maar néém toch een beslissing. Het debat is weer maar eens uitgesteld tot maart. Zelfs bevoegd minister Tinne Van der Straeten (Groen) krijgt de beslissing niet uitgelegd: hoe verwacht je dan dat mensen nog voor jou zullen kiezen?

“De energiefacturen en het stikstofbeleid zullen belangrijke thema’s blijven in 2022; daar liggen de uitdagingen en dus ook de mogelijkheden voor de Vlaamse regering. Op federaal niveau werkt minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) aan een grote fiscale hervorming. Lukt dat, dan kan de wereld er anders uitzien. Soms heb je de meer discrete figuren nodig voor een ommekeer.” 

5. Krijgen we straks een vierde en zelfs vijfde prik?

De campagne voor de booster­prik draait op ­volle toeren en her en der klinkt het al dat we ons moeten opmaken voor jaarlijkse boosters. Maar klopt dat wel?

Neyts: “De meeste varianten doven snel weer uit, maar nu en dan ontstaat er toch één die zich efficiënter verspreidt. Dat kan nog vele jaren het geval zijn. Het beste wapen is wereldwijd vaccineren: hoe meer mensen geprikt zijn, hoe kleiner de kans op varianten.”

Weten we al of een vierde of vijfde prik nodig zullen zijn?

Neyts: “In Israël, dat zowat het laboratorium van de wereld is omdat het al zo vroeg begonnen is met de vaccinatiecampagne, is men al vierde prikken aan het zetten bij zestigplussers, gezondheidswerkers en mensen met onderliggende aandoeningen. Daaruit zullen we leren welke impact die vierde dosis op de immuniteit heeft. We weten dat de vaccins zeer goed werken, zeker tegen de oorspronkelijke stam, maar we hebben inmiddels geleerd dat de immuniteit na een tijdje afneemt. We hebben nieuwe generaties vaccins nodig die een langer durende bescherming geven.”

Jullie werken in het Rega Instituut aan een vaccin dat zowel tegen de gele koorts als tegen corona beschermt. Mocht corona een jaarlijks terugkerend fenomeen worden, zou het dan een optie zijn om een gecombineerd vaccin voor corona en de griep te ontwikkelen?

Neyts: “Ik denk sowieso dat we de komende jaren in de herfst een coronabooster zullen moeten zetten om de winter door te komen. Voor het griepvaccin wordt in januari beslist tegen welke vier stammen het gericht zal zijn. In het zuidelijk halfrond is dan net de winter en het griepseizoen voorbij en zo weten we welke stammen er mogelijk ook bij ons kunnen rondgaan.

“Voor corona ligt dat voorlopig nog anders: een maand geleden kenden we omikron nog niet, terwijl we die variant al een halfjaar geleden hadden moeten kennen om de ­vaccins op tijd aan te passen en ze samen met de griep­spuit te geven. Gelukkig doet ook een minder optimaal coronavaccin nog zijn werk.”

Wat verwacht u van de pil tegen corona? Ook die komt eraan.

Neyts: “Er zijn ondertussen al enkele pillen tegen corona goedgekeurd. Ze zijn niets minder dan een gamechanger – zeker Paxlovid, het middel van Pfizer. De volgende jaren komen er nog zulke virusremmers aan. Wij werken er hier zelf ook aan.

“Hoe krachtig virusremmers kunnen zijn, weten we van hiv. Drie decennia geleden was een hiv-infectie nog een doodvonnis, vandaag kunnen patiënten met één pil per dag perfect gezond blijven.”

Maar het is geen wonderpil die ook jonge mensen eventjes kunnen slikken als ze een besmetting hebben opgelopen?

Neyts: “Op termijn zie ik het wel gebeuren dat de arts je bij een corona-infectie gewoon een pilletje voorschrijft. Met de nodige voorzichtigheid weliswaar, zoals we nu al met antibiotica moeten doen. Want hoe vaker je zulke middelen gebruikt, hoe groter de kans dat het virus er resistent tegen wordt.” 

6. Moeten we weer overstromingen vrezen?

2021 was het jaar van de vreselijke watersnood in het zuiden van België. Niet dat het onze politici wakker schudde: België sloeg een mal figuur op de klimaattop in Glasgow, en ook de beloften van andere beleidsmakers waren in Schotland traditioneel magertjes.

Joeri Thijs (woordvoerder Greenpeace België): “Door de ernst van de klimaat­crisis kunnen we er gif op innemen dat ook 2022 een jaar van klimaatrampen wordt. Meer bosbranden, meer hittegolven, meer extreme regenval: het zijn trends die zich al jaren aftekenen, en dat zal straks niet anders zijn.

“In sommige getroffen dorpen heerst nog steeds een naoorlogse sfeer door de gevolgen van de watersnood afgelopen zomer. De ravage is een symbool voor de kracht van de klimaatverandering, die letterlijk bij mensen thuis is binnengerold. Voor veel Belgen was dat drama een wake-upcall. Hopelijk is dat ook zo voor onze regeringen.”

Meteen een kans: in november is er een nieuwe klimaatconferentie in het Egyptische Sharm-el-Sheikh.

Thijs: “We hopen dat in 2022 het echte klimaatdebat zal losbarsten in ons land. De kern­uitstap heeft het klimaatbeleid jarenlang overschaduwd. Wanneer dat dossier in de lente achter de rug is, kunnen de knelpunten in ons klimaatbeleid aan bod komen. Elektriciteit en energie zijn cruciaal, maar onze broeikas­uitstoot zit ook elders. Wat met mobiliteit? Wat met de verduurzaming van onze industrie? Blijven we vergunningsaanvragen goedkeuren van bedrijven als Total, ook als ze de klimaatdoelstellingen negeren? Onze landbouw is ook een grote uitstoter. Dat worden cruciale debatten.

“We mogen van de klimaatconferentie niet de hemel verwachten. Maar als de top opnieuw de deadline wordt die we nodig hebben om ambitieuze plannen af te kloppen, dan is dat maar zo. We blijven per slot van rekening één van de grootste vervuilers ter wereld, als je kijkt naar de uitstoot per inwoner.” 

7. Welk boek wordt dé bestseller?

Met welke boeken in uw boekenkast maakt u straks indruk tijdens een zoom-vergadering?

Melissa Giardina (onafhankelijke boekhandel Paard Van Troje): “Sinds de lockdowns hebben velen het lezen (her)ontdekt, mensen lopen hier soms met stapels boeken naar buiten. Ik verwacht dat die trend zich zal doorzetten, zeker met alle nieuwe titels die dit jaar verschijnen. Van een aantal weet ik nu al dat ze amper aan te slepen zullen zijn. Zo komt ­Hanya Yanagihara, die internationaal doorbrak met Een klein leven, eindelijk met nieuw werk. Ook het tweede boek van Douglas Stuart, die met zijn debuutroman Shuggie Bain de Booker Prize 2020 won, zal veel aandacht krijgen. En ik verwacht veel van Ali Smith, die met Companion Piece een soort opvolger op haar seizoensboeken brengt. De Brexit en #MeToo komen erin aan bod, maar zij kan als geen ander verfrissend over zulke onderwerpen schrijven.

“Internationaal zal ook het nieuwe boek van ­Jennifer Egan potten breken. Zij won in 2011 een Pulitzer voor Bezoek van de knokploeg. In The Candy House borduurt ze daarop voort. Gevestigde waarde Michel Houellebecq komt met een klepper van meer dan 700 bladzijden, getiteld Anéantir. Singer-songwiter PJ Harvey brengt met Orlam verhalende poëzie in boekvorm, in het dialect van haar geboortestreek Dorset. En dan is er nog de nieuwe Bret Easton Ellis: die had genoeg van uitgeverijen en bracht vorig jaar The Shards zelf uit via zijn podcast, door wekelijks enkele hoofdstukken voor te lezen. Recent kondigde hij aan dat het in 2022 alsnog op papier verschijnt.”

En dichter bij huis?

Giardina: “Dan kijk ik vooral uit naar Lichamen, een novelle van Peter Verhelst. In 2022 verschijnt ook eindelijk Herfstdraad, een roman van Jamal Ouariachi, waarvan de publicatie al verschillende keren is uitgesteld door corona. Hij is bij ons nog niet zo bekend, maar zijn boeken Een honger en Vertedering moet iedereen in ons taalgebied gelezen hebben.

“Als uitsmijter raad ik nog een specialleke aan, met De ­wedergekeerden van Georges Perec. In 1966 schreef hij al een boek waarin de letter ‘e’ niet voorkwam, in dit boek is dat juist de enige klinker die wordt gebruikt. Vertaler Guido van de Wiel heeft jaren aan de nieuwe Nederlandse vertaling gewerkt. Wellicht niet het grote succes van 2022, maar wél een straffe prestatie.” 

8. Sturen we opnieuw een Belg naar de ruimte?

Aan het einde van 2022 zal de Europese Ruimtevaartorganisatie (ESA) een zestal nieuwe astronauten selecteren voor ruimtemissies. Misschien reist er voor het eerst sinds Frank De Winne weer een Belg naar het grote niets.

Nancy Vermeulen (astrofysicus en oprichter Space Training Academy): “De ­selecties waren een enorm succes. 22.000 Europeanen hebben zich ingeschreven. Ik was zelf kandidaat tijdens de laatste selectieprocedure, in 2008, maar ik sneuvelde na twee rondes. Hopelijk is er deze keer wel een landgenoot bij.

“De astronauten zullen normaliter eerst naar het Internationaal Ruimte­station (ISS) reizen. Op termijn ­vliegen sommige geselecteerden wellicht naar de maan, in samenwerking met de NASA.”

Meer dan duizend ­Belgen hebben zich ingeschreven, waardoor we volgens het inwoneraantal in de kopgroep van Europa zitten. Er spelen bij de selectie ook politieke verhoudingen mee. Een voordeel voor België?

Vermeulen: “Dat zou kunnen. Met De Winne is er nu nog een Belg actief bij de ESA, maar hij gaat binnenkort met pensioen. Zo komt er mogelijk een plekje vrij voor een Belg.

“Bovendien nemen ook sommige privéfirma’s een hoge vlucht. Vorig jaar organiseerde SpaceX van Elon Musk de eerste volledig particuliere orbitale ruimtevlucht. Ook daar liggen in de toekomst kansen voor Belgen met galactische dromen.”

Aan het einde van 2022 zal Virgin Galactic, het bedrijf van Richard Branson, officieel starten met ruimtetoerisme.

Vermeulen: “Voor mensen zoals u en ik zijn zulke tripjes nog onbetaalbaar – het gaat over honderdduizenden euro’s voor anderhalf uur – maar ik vergelijk het met hoe de generatie van mijn grootouders na de Tweede Wereldoorlog soms neerbuigend deed over de luchtvaart. Ik hoop dat ruimtevaart op termijn net zo toegankelijk wordt. Dankzij SpaceX vliegen we straks misschien, middels raketvluchten rond de aarde, in minder dan een uur naar New York.”

Waar kijkt u nog naar uit dit jaar?

Vermeulen: “De James Webb-telescoop die in december gelanceerd werd, zal ons geweldig veel leren over het ontstaan van het heelal. We zullen dieper in de geschiedenis kunnen kijken dan ooit tevoren.”

In de nieuwe film Don’t Look Up ontdekken astrofysici dat een meteoor recht op de aarde afkomt. Realistisch in 2022?

Vermeulen: “Wie weet, het krioelt van de asteroïden in ons zonnestelsel (lacht). Er komen vaak brokstukken op aarde terecht, soms met een massasterfte tot gevolg. Toevallig staat in 2022 een unieke missie op stapel die aan de film doet denken: de NASA zal in samenwerking met de ESA proberen om een asteroïde van richting te doen veranderen door raketten af te vuren. Het doel is om bij toekomstig gevaar onze planeet te beschermen. Het klimaat is een probleem van hier en nu, maar het is belangrijk dat we ook vooruit én naar omhoog blijven kijken.” 

9. Worden de Rode Duivels wereldkampioen?

In november begint in Qatar het WK voetbal, de allerlaatste kans voor de gouden generatie om een prijs te pakken. Waar stranden de Rode ­Duivels deze keer?

Franky Van der Elst (oud-­voetballer en analist): “In de kwartfinales, zeker? (lacht) Ik ben nooit een grote optimist geweest, veeleer een ernstige realist. Na het EK is ook de Nations League op een afknapper uitgedraaid: twee wedstrijden, twee keer verloren. En het ziet er niet naar uit dat we er in Qatar beter zullen voorstaan. Hoe zal het zijn met onze verdediging? Wat met Eden ­Hazard? De vraag is ook of er nieuwe jongens zullen opstaan. Zo’n Charles De ­Ketelaere, bijvoorbeeld: zal hij ook op het allerhoogste niveau doorbreken?”

Verwacht je een opgefriste selectie in Qatar?

Van der Elst: “Met ­Roberto Martínez? Nee, dat is zijn stijl niet (lacht). Hij zal het grotendeels met de vertrouwde namen doen.

“Idealiter voer je een vernieuwing geleidelijk door, maar dit is een generatie die samen is doorgegroeid. Logischerwijs blijft ze ook lang samen en krijg je een abrupt einde. Dat staat ons na het WK te wachten, maar dan zal het al 2023 zijn. Wellicht komt er dan ook een nieuwe bondscoach. Martínez zal er op dat moment ruim zes jaar op hebben zitten: dat is lang.”

Ook de spelers lijken hun ambities bijgesteld te hebben: Kevin De Bruyne riep al op tot realisme.

Van der Elst: “Terecht, vind ik. Hij beseft dat de grote kansen op toernooiwinst verkeken zijn: in 2018 en zelfs eerder al, in 2016. Al heb ik me er wel over verbaasd dat hij die twijfel zo openlijk uitte.”

Zullen de Rode Duivels de FIFA-wereldranglijst over een jaar nog aanvoeren?

Van der Elst: “Waarschijnlijk niet. Voor de start van het WK moeten we nog wedstrijden voor de Nations ­League spelen, al heb ik geen idee tegen wie. Zoals al die kalenders tegenwoordig door elkaar lopen: wie kan dat nog volgen?” 

10. Blijven de scholen het hele jaar open?

Open, dicht, open, dicht. Bijna even vaak als de ramen in de klaslokalen, sloten de scholen het afgelopen jaar. Hoe kunnen we dat dit jaar vermijden?

Molenberghs: “Om de scholen open te houden, hebben we vier defensielijnen: mondmaskers, ventilatie, vaccinatie en als het kan ook preventief testen – zo kun je een besmettingsgolf vroegtijdig stoppen. Het komt er gewoon op aan om al die wapens in te zetten. Over de mondmaskerplicht bij jonge kinderen zijn al hevige discussies gevoerd, maar we wéten gewoon dat die maatregel werkt.”

Over de vaccinatie van de 5- tot 11-jarigen is al evenveel te doen geweest. Zal die prik een grote impact hebben op de cijfers?

Molenberghs: “Dat lijdt geen twijfel. Als we die groep vroeger hadden kunnen vaccineren, samen met de 12- tot 15-jarigen, zou er geen of bijna geen vierde golf geweest zijn. Dat weten we uit onze modellen.”

Wordt ventilatie dit jaar de heilige graal?

Molenberghs: “Wanneer iemand met een besmetting in een aula, theater- of bioscoopzaal zit, kan goede verluchting het verschil maken tussen een clusteruitbraak of niet. Ik verwijs altijd naar een onderzoek van een aantal maanden geleden: in een zaal waar het publiek stilzit, krijg je liefst vijfhonderd keer minder virus binnen wanneer de zaal goed is geventileerd en iedereen een masker draagt.”

Jolyce Demely (algemeen directeur Agoria Vlaanderen): “Ventilatie is in onze ogen een gamechanger, ja. Niet alleen voor de scholen, maar ook voor bijvoorbeeld de cultuursector.

“De voorbije maanden werd vooral in CO2-meters geïnvesteerd en vervolgens ook in luchtzuiveringssystemen, maar enkel met ventilatie heb je een voortdurende aanvoer van verse buitenlucht en afvoer van vervuilde binnenlucht. Daarnaast zorgt ventilatie in een schoolomgeving er ook voor dat kinderen zich beter kunnen concentreren omdat er meer zuurstof in het klaslokaal aanwezig is.”

Alleen vraagt het van de scholen wel een flinke investering.

Demely: “Als ventilatie de schoolpoorten kan openhouden, dan zijn we het onze jeugd en toekomst verplicht om erin te investeren. Een bijkomend argument zijn de stijgende gasprijzen. Gewoon ramen en deuren openzetten is deze winter extra duur, en bovendien verspilling van energie. Het klimaatakkoord indachtig verwachten wij de komende jaren een verdere investering in ventilatie­systemen in nieuwe gebouwen en grote renovaties.”

Merken we al een effect in sectoren waar volop geventileerd wordt?

Lode Godderis (professor arbeidsgeneeskunde KU ­Leuven): “Uit de cijfers van begin december bleek dat het aantal besmettingen bij werknemers uit de restaurantsector lager lag dan bij de algemene bevolking. In restaurants wordt er goed ingezet op ventilatie en voldoende afstand gehouden tussen de klanten. In een café is dat iets moeilijker, maar ook weer niet onmogelijk. Als je de basisregels respecteert, blijkt de horeca dus veilig te organiseren.”

11. Wat worden de trends van het jaar?

Sinds de QR-code de meest onverwachte comeback in tijden maakte, schrikken we nergens meer van. Maar wat mogen we dit jaar allemaal verwachten aan hypes en trends?

Herman Konings (trendwatcher en veranderingspsycholoog): “Hypes zijn eigenlijk niet te voorspellen. Het is juist die plotse mega­populariteit die ons verrast, zoals bij Squid Game op Netflix. Je kunt het vergelijken met een meeuw die van achteren aan komt vliegen en in je nek schijt. Lastig te voorspellen als je, zoals ik, graag vooruitkijkt (lacht).”

Langdurige trends vallen gelukkig iets makke­lijker te voorspellen.

Konings: “Dat dan weer wel. Zo is er in het buitenland veel aandacht voor mood food, ofwel rekening houden met de invloed van je voeding op je maag-darmstelsel. Het idee daarachter is dat de ­bacteriën in onze darmflora in verbinding staan met ons brein, en we met goede voeding ook ons mentaal welzijn verbeteren.

“Dat past in de bredere trend van aandacht voor mentale gezondheid. Zeker bij jongeren zien we daar een trendbreuk: millennials zijn veel opener over hun gevoelens en kaarten mentale problemen makkelijker aan. Dit jaar meldde de KU Leuven al dat er 60 procent meer studenten naar de psycholoog gingen dan vijf jaar geleden.”

Dit jaar vinden we eindelijk rust in ons hoofd?

Konings: “We gaan er in ieder geval meer naar op zoek. Hobby’s zoals breien, strijken en bloemschikken worden populairder. Lego heeft zelfs een botanische set uitgebracht voor volwassenen, waarmee je boeketjes bloemen uit bioplastic steentjes maakt. Ik geloof ook in de hype van tiny home libraries: kleine rusthoekjes in huis waar je je kunt terugtrekken met een boek, weg van alle schermen. Dat teruggrijpen naar het analoge vloeit voort uit de eerste wet van de psychologie: schaarste leidt tot waarde. Zie ook de nog steeds stijgende populariteit van vinyl­platen, die dit jaar qua verkoop de cd’s zijn voorbijgestoken.

“In 2022 blijft groen ook hip. Zo heb je het fenomeen van car­dening: planten houden op het dashboard of de hoedenplank van je auto.

“Duurzaamheid blijft sowieso een trend. Zo is vintage vliegen in opmars, met bijvoorbeeld nieuwe interpretaties van de ouderwetse zeppelin – ecologisch én charmant. Daarnaast is er aandacht voor ‘furnearture’: meubels die dichtbij zijn geproduceerd en een kleine ecologische voetafdruk hebben.”

Nu de nieuwjaarskater is doorgespoeld: met welk drankje zijn we dit jaar helemaal in?

Konings: “Drankjes die weinig of geen alcohol bevatten, doen het steeds beter. Maar ook voor de liefhebbers van geestrijke dranken is er goed nieuws: premium ­tequila wordt hip en de espresso martini is here to stay. Proost!” 

© Humo