Nieuwe studies: deze effecten hebben coronavaccins bij kinderen

Dat kinderen het na een corona­besmetting zo zwaar te verduren hebben dat ze in een ziekenhuis verzorgd moeten worden, komt gelukkig uiterst zelden voor. Tot begin november belandden 135 kinderen tussen 5 en 11 jaar in het ziekenhuis door covid. Van nog eens 98 was niet duidelijk of ze mét of dóór ­corona opgenomen werden. Op dat moment had al zeker een kwart van alle kinderen in die leeftijdsgroep – samen bijna één miljoen – een corona-infectie doorgemaakt.

Toch wijzen cijfers uit New York op een andere trend nu omikron er dominant is: bij niet-gevaccineerde 5- tot 11-jarigen ligt het aantal ziekenhuisopnames per bevestigde coronabesmetting 70 procent hoger dan ten tijde van delta, bij min-5-jarigen is dat de helft hoger. De New Yorkers zien het als “een mogelijk signaal van ernstigere ziekte”, al dient opgemerkt dat het om relatief lage aantallen over een korte opvolgingsperiode gaat.

Ontstekingsziekte

Ruim de helft van de opgenomen kinderen had geen onderliggende aandoeningen. Uit Europese cijfers bleek eerder al dat kinderen met aandoeningen een veel grotere kans hebben om door covid in het ziekenhuis te belanden. Toch had 80 procent van de in Europa opgenomen kinderen geen voorgeschiedenis.

Uit de New Yorkse cijfers blijkt wel dat gevaccineerde kinderen een beduidend lagere kans hebben om in het ziekenhuis te belanden. Twee nieuwe studies bieden mogelijk een verklaring waarom dat het geval is.

Na 8,7 miljoen toe­ge­diende dosissen bij 5- tot 11-jarigen waren er in de VS 15 meldingen van een hartspierontsteking. “Een aanvaardbaar risico, zeker gezien het milde verloop”

De belangrijkste reden waarom kinderen na een besmetting in het ziekenhuis verzorging nodig hebben, luistert naar de naam MIS-C: Multisystem Inflammatory Syndrome in Children. Dat is een ontstekingsziekte waarbij kinderen aanhoudende koorts hebben, en die gepaard kan gaan met orgaanfalen. Ze steekt doorgaans pas vier tot zes weken na de besmetting de kop op. Geschat wordt dat per 10.000 kinderen met een bevestigde besmetting er 3 met MIS-C af te rekenen hebben. Doorgaans waren de kinderen die het krijgen voordien in goede gezondheid. Ze herstelden in de meeste gevallen na een korte opname.

Het was tot nog toe onduidelijk of vaccinatie bij kinderen ook de kans op MIS-C sterk zou reduceren. Toen de Hoge Gezondheidsraad in november het licht op groen zette voor vaccinatie bij jonge kinderen, stipte ze de bescherming tegen MIS-C aan als “een belangrijk gat in onze kennis”.

Twee nieuwe studies dichten dat gat gedeeltelijk. Zowel in de VS als in Frankrijk blijkt vaccinatie de kans op MIS-C met meer dan 90 procent te doen zakken. Beide studies gaan over vaccinatie bij 12- tot 18-jarigen, toen de deltavariant dominant was. Vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen) denkt dat de bevindingen ook opgaan voor jongere kinderen. “De werking van het immuniteitssysteem is gelijkaardig, dus mogen we die resultaten wel extrapoleren. Of de omikronvariant de zaken verandert, is moeilijker te voorspellen. Dat zullen we snel weten, gezien heel veel kinderen aan de variant blootgesteld zullen worden.”

Ook in ons land blijkt dat het aantal ziekenhuisopnames bij gevaccineerde 12- tot 17-jarigen véél lager ligt. De afgelopen twee maanden waren er 202 opnames door covid in die leeftijdscategorie, waarvan 185 bij niet-gevaccineerden. Van de 20 jongeren die intensieve verzorging nodig hadden, waren er 18 niet-gevaccineerd. Omgerekend biedt een vaccin 97 procent bescherming tegen ziekenhuis- en IC-opname. Of die bescherming vermindert over de tijd, is koffiedik kijken. Uit Israëlische cijfers blijkt dat jongeren na verloop van tijd – net zoals volwassenen – minder goed beschermd zijn tegen een besmetting. Ook bij ons is de daling sterk: midden oktober lag de besmettingskans voor een gevaccineerde jongere 87 procent lager. In de tweede helft van december was dat gezakt naar 32 procent. Toen brak ook de omikronvariant door. Uit de eerste cijfers in New York blijkt dat pas gevaccineerde 5- tot 11-jarigen circa 70 procent minder kans lopen om besmet te raken.

Opname na vaccinatie

De cijfers geven aan dat de jongeren, en waarschijnlijk dus ook kinderen, hun bescheiden kans op ziekenhuisopname nog verder reduceren na vaccinatie. Maar lopen kinderen ook niet het risico om in het ziekenhuis te belanden door een zeldzame bijwerking van het vaccin?

Van de twintig 12- tot 17-jarigen die de afgelopen twee maanden intensieve zorg nodig hadden, waren er 18 niet-gevaccineerd. Omgerekend biedt een vaccin 97 procent bescherming tegen ziekenhuis- en IC-opname

De Amerikaanse gezondheidsautoriteit CDC lijstte onlangs op hoe vaak er complicaties optreden na vaccinatie van 5- tot 11-jarigen. Na 8,7 miljoen toegediende dosissen werden er 100 ernstige gevallen vastgesteld, met hoge koorts (29), overgeven (21) en verhoogde troponine, wat op hartproblemen wijst (15). Er waren 15 meldingen van myocardititis, een ontsteking van de hartspier, waarvan 11 bevestigd. De meerderheid van hen was al hersteld, of aan de beterhand. Myocarditis komt dus bij minder dan 1 op de 500.000 inentingen voor. In de VS wordt, net als bij ons, voorlopig enkel het ­Pfizer-vaccin gebruikt bij min-12-jarigen. “De Amerikaanse cijfers komen uit drie verschillende rapporteringssystemen die breed dekkend zijn. Het risico op myocarditis is aanvaardbaar, zeker gezien het milde verloop”, zegt Van Damme. “De algemene bijwerkingen voor dit corona­vaccin zijn erg vergelijkbaar met die voor andere vaccins tegen andere ziektes.”