Cornu: "Heb handicap van politieke besluiting wat onderschat"

Drie voogdijministers in drie jaar tijd en een afgelopen beheerscontract dat maar niet hernieuwd raakt. In een een afscheidsinterview met De Morgen erkent NMBS-baas Jo Cornu dat hij de handicap van de politieke besluitvorming wat heeft onderschat. Volgende maand gaat hij met pensioen. Opvallend is dat de spoorbaas ook zegt dat de liberalisering van het spoor geen mirakeloplossing is.

"Ik had nog nooit voor de overheid gewerkt en ik heb helaas moeten vaststellen dat de besluitvorming veel trager is dan verwacht", aldus Cornu. "De politiek redeneert in jaren. Voor mij was dat een grote aanpassing."

Een overheidsbedrijf heeft veel schoonmoeders. "De NMBS is zogezegd een onafhankelijk overheidsbedrijf. Als dat klopt, dan zou je verwachten dat de raad van bestuur zelf de macht heeft om beslissingen te nemen." Jo Cornu heeft moeten vaststellen dat dit in realiteit anders verloopt. "Daar moeten vele beslissingen ook naar de minister of naar de hele regering. Dat is een dubbele handicap."

De NMBS krijgt als overheidsbedrijf ook veel kritiek, onder meer vanuit het parlement. "Daar zit je ook met een kritisch publiek, maar een publiek dat er minder van kent en minder objectief is."

Cornu geeft een voorbeeld: de tarieven op de trein. "Die zijn in België veel te laag, maar dan verschijnen er artikels die stellen  dat ze te hoog zijn. Ik heb het daar moeilijk mee. Iedereen permitteert zich om commentaar te geven op de NMBS, zonder dat ze de moeite nemen om de feiten te checken." Hij blijft erbij dat de tarieven in ons land te laag liggen: "We hebben nu de laagste tarieven in heel West-Europa. De gemiddelde inkomst per reiziger moet omhoog."

Liberalisering? Hoezo?

Wat brengt de toekomst? Het goederenverkeer op het spoor is al geliberaliseerd, en vanaf 2019 geldt dat ook voor het reizigersverkeer. "Het probleem is dat Europa de liberalisering beschouwt als een mirakeloplossing. Ik vind dat een grote illusie", aldus Jo Cornu.

"Kijk naar Nederland. Wie heeft de concessies voor het spoor daar ingenomen? Andere staatsbedrijven. In Engeland, waar het door privébedrijven gebeurt, zie je cherrypicking. De niet winstgevende lijnen interesseren hen niet."

"De echte concurrentie van het spoor zijn de auto en de bus. Hoe krijgen we de mensen uit de files? Het is niet omdat de Duitsers hier straks over onze spoorlijnen rijden dat de situatie zal verbeteren." 

"Zeer eigenaardig verhaal"

Volgende week neemt Jo Cornu afscheid van de NMBS en geeft hij de fakkel door aan Sophie Dutordoir. "Ik laat de organisatie met een gerust hart achter", zegt hij.

Over zijn voorganger Marc Descheemaecker (N-VA) is hij niet zo lovend. Vooral het feit dat die als oud-spoorbaas nu naar de NMBS terugkomt via een zitje in de raad van bestuur noemt hij merkwaardig. "Ik vind dat een zeer eigenaardig verhaal, toch zeker als je weet wat er allemaal is gebeurd."

"Meneer Descheemaecker is hier acht jaar CEO geweest. Hij heeft elk jaar 200 miljoen schulden opgebouwd, waarna hij zich een afscheidsvergoeding van 1,2 miljoen euro heeft laten uitbetalen. Hij heeft toen een document ondertekend waarin hij zich engageerde om het imago van de NMBS niet te beschadigen. Vervolgens schreef hij een boekje waarin hij niets anders heeft gedaan. En hij blijft dat doen."

Meest gelezen