‘Bad times’ voor Boris Johnson: Britse economie krijgt klappen door vele omikron-quarantaines

Al in december drongen ministers erop aan om het Amerikaanse voorbeeld te volgen en de quarantainetijd te verkorten tot vijf dagen. Op advies van de Britse gezondheidsraad hield premier Boris Johnson het destijds tegen, maar inmiddels is gebleken dat dit advies berustte op een misverstand.

Er is speelruimte voor zo’n versoepeling. In Londen daalt het aantal coronagerelateerde opnamen al vijf dagen en de verwachting is dat de rest van het land deze trend zal volgen. De regel is momenteel dat iemand die in contact is geweest met een positief getest persoon een week in zelfisolatie moet, onafhankelijk van zijn of haar vaccinatiestatus en de eigen testresultaten. Dit bleek een verlammende werking te hebben gehad, met name op de publieke dienstverlening. Zo zijn er in ziekenhuizen genoeg bedden om omikronpatiënten op te vangen, maar zijn er te weinig handen aan diezelfde bedden. Eén op de tien zorgmedewerkers zat, al dan niet gezond, thuis. 

Militairen

Meer dan twintig ziekenhuizen hebben afgelopen weken een kritieke toestand uitgeroepen, een praktische maatregel waardoor ze personeel kunnen lenen van andere hulpdiensten. Om de druk op de zorg te verlichten zijn militairen ingezet, bijvoorbeeld als bestuurders van ambulances. Tevens hebben ze bij enkele ziekenhuizen noodtenten gebouwd, maar of deze faciliteiten daadwerkelijk in gebruik zijn genomen, kon de National Health Service desgevraagd niet zeggen.

Op de spoorwegen is het rustiger dan normaal. De maatschappij Southern Rail liet in de eerste werkweek van het nieuwe jaar zelfs amper treinen rijden wegens personeelsgebrek. Inmiddels is het overgegaan op een zondagse dienstregeling. Gezien het hoge aantal thuiswerkers bleek dit geen ramp te zijn. Ook in het onderwijs is veel uitval, maar tot nu toe zijn bijna alle scholen open gebleven.

Met wat creativiteit, zegt Sir Daniel Moynihan, die als directeur van de Harris Academy 51 lagere en middelbare scholen in Londen bestuurt. “Eén op de tien docenten zit thuis. We hebben klassen samengevoegd en aula’s als klaslokalen gebruikt, met de deuren open. Dat kon dankzij het milde winterweer. We hebben een netwerk van mensen, onder wie gepensioneerde leerkrachten die toezicht houden bij examens maar die nu weer voor de klas stonden. Leraren die gezond en wel thuiszitten geven les via een videoverbinding. Het werkt.”

Berekend is dat zo’n kortere quarantaine de economie over de rest van januari omgerekend 360 miljoen euro kan schelen. Bovendien is het een kleine stap naar de normaliteit, die na de winter geheel teruggekeerd moet zijn. Het idee dat de Britten moeten leven met het coronavirus wint aan kracht, ook onder wetenschappers. Dat omikron een milde variant blijkt te zijn, draagt bij aan die overtuiging. Zo heeft Graham Medley, die de regering van modellen voorziet, gezegd dat een noodtoestand niet eeuwig kan duren.

Te hoge inschatting 

Inmiddels is gebleken dat de modellen die de epidemiologen van de Londense School of Hygiene and Tropical Medicine in december aan de regering hebben gepresenteerd er naast zaten. Ervan uitgaand dat omikron even ernstig is als delta hadden ze voorspeld dat in de komende drie maanden tussen de 25.000 en 75.000 Britten zouden overlijden bij het uitblijven van beperkingen. Een veel te hoge inschatting. Dat was toen ook het oordeel van de regering, die besloot geen extra maatregelen te nemen.

Clive Dix, een van de medici achter het Britse vaccinatieprogramma, heeft inmiddels opgeroepen een einde te maken aan het massale testen. Dit lijkt nu vanzelf te gaan door een gebrek aan testdoosjes. Tevens groeit de druk op Johnson om de omstreden mondmaskerplicht voor scholieren af te schaffen. Onder meer de kinderboekenschrijfster Julia Donaldson, bekend van The Gruffalo, pleit daarvoor. “Het is iets wezenvreemds”,  beweerde ze tegen dagblad The Times, “zelfs dystopisch.”