Direct naar artikelinhoud
NieuwsVS

President Biden wil wetswijziging doorduwen die minderheden vlotter laat stemmen: waar gaat dit over?

De Amerikaanse president Joe Biden spreekt een menigte toe in Atlanta, Georgia. (11/12/2022)Beeld AFP

De Amerikaanse president Joe Biden heeft aangekondigd dat hij alles zal doen om de hervorming van het Amerikaanse stemrecht goedgekeurd te krijgen. Die wetswijziging moet de toegang tot de stembureaus beschermen voor minderheden en in het bijzonder voor zwarte Amerikanen. 

en

Wat heeft president Biden gezegd?

“Ik zal niet toegeven, ik zal niet aarzelen”, zei Biden in Atlanta, de geboorteplaats van Martin Luther King. “Ik zal uw stemrecht en onze democratie verdedigen tegen vijanden van binnen- en buitenaf.” Om deze hervorming erdoor te krijgen, moet ook naar de regels van de Senaat gekeken worden, vindt Biden. Deze problematiek is volgens Biden de grootste test voor de Amerikaanse democratie sinds de Burgeroorlog.

Het bezoek aan Georgia volgt minder dan een week na Bidens pleidooi voor de democratie en tegen zijn Republikeinse voorganger Donald Trump, tijdens de eerste ‘verjaardag’ van de bestorming van het Capitool. 

Waarom is daar nood aan?

In Georgia en andere overwegend Republikeinse staten bestaan wetten die minderheden, die vooral op Democraten stemmen, het stemmen bemoeilijken. 

Met zijn uitspraken schaart Biden zich formeel achter een hervorming die de voorwaarden moet vastleggen waarbinnen het stemrecht kan worden uitgeoefend; van de inschrijving in de kiesregisters, de stemming per brief of de verificatie van de identiteit tot het tellen van de stemmen. In veel zuidelijke staten werd er gemorreld aan deze criteria, vooral bedoeld om zwarte Amerikanen het stemmen moeilijker te maken.

Archiefbeeld. Kiezers staan in de rij om te stemmen in het zuidwesten van de stad Atlanta in deelstaat Georgia. (12/10/2020)Beeld AP

Wat wil Biden concreet veranderen?

“Ik steun het veranderen van de regels van de Senaat zodat vermeden wordt dat een minderheid van de senatoren acties rond het stemrecht blokkeert”, zei de president tijdens zijn toespraak. 

Hij wil de afschaffing van de filibuster, waardoor een minderheid ervoor kan zorgen dat zestig senatoren nodig zijn om te kunnen stemmen over een wetsvoorstel. Hij doet die aanbeveling “na een zorgvuldige afweging”, maar “erkent dat het fundamentele recht op een stem een recht is waaruit alle andere rechten voortkomen”. 

Biden riep het Congres ook op verschillende wetten goed te keuren. “Keur de ‘Freedom to Vote Act’ goed, die de onderdrukking van kiezers moet tegengaan.” Die wet zal volgens Biden “onpartijdige kiesmannen, functionarissen die hun job doen, beschermen tegen intimidatie en inmenging”. “We zullen zwart geld uit de politiek halen, de districten eerlijker op de kaart zetten en een einde maken aan partijdige gerrymandering”, klonk het nog. 

Gerrymandering

Door gerrymandering kan de partij aan de macht in een staat om de zoveel jaar de grenzen van de kiesdistricten hertekenen. Daarbij wordt alles in het werk gesteld om een bepaalde politieke partij of kandidaat te bevoordelen. Vaak zodat de oppositie - ook al vormt die een numerieke meerderheid in de regio - onmogelijk kan winnen in de districten. 

En ook de ‘John Lewis Voting Rights Advancement Act’ moet goedgekeurd worden, aldus Biden. Ook die moet de kiezers beter beschermen en nationale standaarden vastleggen om de onderdrukking van het stemrecht op lokaal niveau te bestrijden.

Hoe reageren activisten en politici op de plannen van Biden?

Vooraf klonk kritiek van burgerrechtengroepen, die vonden dat Biden in zijn eerste jaar als president te weinig gedaan heeft voor de bescherming van het keisrecht. Activisten zeiden ook de speech van Biden niet bij te wonen, aldus Amerikaanse nieuwszender CNN. Zij willen actie zien, niet nog een speech van de president.

De Democratische Senaatsleider Chuck Schumer liet dinsdag weten dat de Senaat woensdag al kan stemmen over de hervorming van Biden. De kans is echter klein dat de Republikeinen dat zomaar zullen toelaten.