Misschien is het internet ooit écht van iedereen: web3 is nieuwste ontwikkeling in techland

Wat nou de grote belofte is, hangt af van wie je het vraagt. Er zit een nieuwe, gedecentraliseerde versie van ons internet aan te komen, zegt Gavin Wood, bedenker van de term ‘web3’, in een interview met technologietijdschrift Wired. Voor kunstenaars en creatievelingen breekt de beste tijd ooit aan, aldus Chris Dixon, partner bij een van de belangrijkste investeringsfondsen van de VS, in een podcast. Nee, het is veel te vroeg om te juichen, zegt bijvoorbeeld Tim O’Reilly, de man die delen van ons internet definieerde. 

Feit is dat web3 de hoofden van sommige investeerders, oprichters van start-ups en mensen die anderszins werkzaam zijn in de technologiesector op hol brengt. Durfkapitalisten, bedrijven die vroeg investeren in start-ups in de hoop dat het nieuwe Instagram of Uber ertussen zit, investeerden vorig jaar 24 miljard euro in blockchaintechnologie, cruciaal voor het functioneren van web3 en voor cryptomunten. Dat is meer dan in de tien jaar daarvoor opgeteld.

In Silicon Valley, waar de grootste concentratie techbedrijven in de Verenigde Staten kantoor houdt, verlaten werknemers de grote traditionele internetbedrijven als Google, Facebook en Amazon voor crypto-start-ups, zo beschreef The New York Times vorige maand. 

Lezen en schrijven

Wat is web3? Om dat te begrijpen, terug naar web 1.0: de eerste generatie webpagina’s, van begin jaren 90 tot het begin van deze eeuw. Consumenten lazen vooral op dat internet, een handjevol mensen snapte er genoeg van om nieuwe pagina’s te maken en zo bij te dragen aan het web.

Vanaf de eeuwwisseling kwam web 2.0 op, een verzamelnaam voor initiatieven waarmee iedereen kon bijdragen aan het internet. Met een paar muisklikken kon je een blog starten met Blogger, een eigen Facebookpagina beginnen of foto’s uploaden en commentaar achterlaten bij beelden van anderen op Flickr. Het web ontwikkelde zich tot een communicatiemiddel. Gebruikers konden lezen en schrijven, iets van internet halen en er zelf aan toevoegen.

Dat doen internetgebruikers nog steeds, ze profiteren er alleen niet of nauwelijks van. Het gekke is, zeggen web3-pleitbezorgers, dat gebruikers niets terugkrijgen voor hun creatieve bijdragen aan het uitdijende web. Een ontroerende tekst op Facebook levert je misschien wat likes op, een puntige tweet veel retweets, een goed gefotografeerde zonsopkomst boven de Golf van Mexico hartjes op Instagram. Het zijn de technologiebedrijven die er geld aan verdienen door advertenties te verkopen aan bedrijven op basis van gebruikersdata.

Web3 (web 3.0 wordt ook gebruikt, maar minder) wil daar een einde aan maken en het web weer teruggeven aan de gebruikers – dat is het idee. Blockchaintechnologie (zie inzet hierboven voor een beknopte uitleg) is zo ontworpen dat je op een veilige, transparante en controleerbare manier digitaal eigendom of eigenaarschap kunt vastleggen.

Digitale identiteit

Neem Twitter. Je kunt daar wel een account aanmaken, zegt crypto-onderzoeker en publicist Bert Slagter, maar het is niet van jou. “Al mijn tweets staan in een database van Twitter en mijn account is ook van hen. Als ze op een dag besluiten om mijn account te verwijderen, ben ik alles kwijt.” In web3, is het idee, kun je bijvoorbeeld tweets, identiteitsbewijzen, kunst, muziek en digitaal geld veilig opslaan in een soort digitale kluis. Die kluis hoort bij je digitale identiteit.

Die digitale identiteit gebruik je om je aan te melden bij een platform, en dat kan best een nieuw platform zijn. Als wat we doen op internet op die manier echt van ons is, en niet meer van Facebook of Google, dan is de stap naar een gedecentraliseerd internet niet zo groot, denken web3-enthousiastelingen. Een platform van en door gebruikers, waarbij iedereen zijn eigen data in de kluis heeft in plaats van op een centrale computer.

Ander voorbeeld: games. Spelers verzamelen (of kopen) artefacten in spellen die echte waarde hebben, doordat ze schaars zijn en andere spelers ze graag willen hebben. Het populaire Fortnite en World of Warcraft werken op die manier. Een gekochte outfit in Fortnite bestaat alleen binnen dat spel. Door in web3 op de blockchain vast te leggen van wie die outfit is, kun je er buiten de omgeving van het spel iets mee – het is immers van jou.

Web3 is in essentie een versie van het web waarop je kunt lezen, schrijven én iets kunt bezitten – dat is de gedachte. Met dat basisprincipe in het achterhoofd opent zich voor de optimist een internet dat van de gebruiker zelf is. Dat gaat gepaard met soms heel grote woorden en voorspellingen, zoals wel vaker stuitert de belofte kilometers voor de praktische toepasbaarheid uit. Pas op voor die grote woorden, zegt crypto-onderzoeker Slagter, we staan nog helemaal aan het begin. Het kan dat we over dertig jaar zeggen: dit was een sleutelmoment in de technologische vooruitgang. Aan opwinding in elk geval geen gebrek.