Met een hypotheek met vaste rente wint de Amerikaanse middenklasse; omdat haar loon stijgt, maar het bedrag dat zij maandelijks moet aflossen niet. Rijkere huishoudens, die staatsobligaties hebben gekocht, verliezen koopkracht bij een vaste rente. Maar de berekening is niet zo eenvoudig: inflatie leidt immers ook tot een gevoel van onrust.
“Het gaat allemaal om de schuld”, zegt CNN Business. Bij inflatie zijn er aan de ene kant winnaars en aan de andere kant verliezers. En de gangbare houders van die titels lijken hier voor een keer omgewisseld.
De meerderheid van de Amerikaanse huishoudens heeft een 30-jarige lening met vaste rente. Dat wil zeggen dat zij 30 jaar lang elke maand hetzelfde bedrag betalen. Maar met de inflatie zullen de lonen stijgen, en dus zal het aan de bank verschuldigde bedrag een minder belangrijk deel van hun inkomen worden. Bovendien stijgt hun huis ook in waarde.
Maar deze winst zal niet onmiddellijk voelbaar zijn. De marge die men op zijn lening – of het nu om een hypotheek of een studentenlening gaat – verdient door een hoger salaris, lijkt te verdampen met prijsstijgingen over de hele linie. Maar de winst is nog steeds aanzienlijk. “Als je leent tegen een vaste rente, zoals een hypotheek met een looptijd van 30 jaar, win je als de inflatie stijgt”, zegt Kent Smetters, hoogleraar economie aan de Wharton School of Business in Pennsylvania. “We denken vaak aan een 30-jarige hypotheek als een bescherming tegen inflatie.”
Hij voegt er evenwel aan toe dat de loonstijgingen niet synchroon lopen met de inflatie, zoals bijvoorbeeld in België het geval is, maar dat de lonen na verloop van tijd wel volgen. Volgens andere deskundigen zouden de lonen in de VS in de loop van het jaar de prijsstijgingen moeten volgen, naarmate de knelpunten in de toeleveringsketen verdwijnen. Waar de lonen kunnen stijgen, houden de Amerikaanse pensioenen, die vaak vast zijn, geen gelijke tred met de prijsstijgingen. Voor gepensioneerden is de inflatie dan bijzonder pijnlijk.
Enige verzekering tegen inflatie
De meeste Amerikaanse leningen zijn hypotheken met een vaste rentevoet voor 30 jaar. Zij zijn goed voor 11 biljoen dollar van de 15 biljoen dollar aan leningen die momenteel uitstaan (een recordbedrag voor de VS).
Al deze mensen kunnen dus profiteren van de inflatie. Bovendien hebben de huishoudens momenteel meer geld (en meer geld hebben is een financiële verzekering wanneer de koopkracht daalt). Zij hebben met name kunnen profiteren van stimuleringsuitkeringen en andere overheidssteun, zoals werkloosheidsuitkeringen. Daniel Alpert van Westwood Capital berekende dat in de eerste acht maanden van 2021 de persoonlijke inkomens (lonen en uitkeringen samen) die van 2019 met 15% overschreden.
“Dit vertegenwoordigt honderden miljarden dollars … en komt bovenop de zeer hoge geaccumuleerde besparingen van huishoudens, die het jaar voordien minder uitgaven, aangezien iedereen in 2020 thuis zat”, voegt Daniel Alpert eraan toe.
Winst op schuld: alleen voor de leningnemer
Niet alle leningen kunnen op deze manier van de inflatie profiteren. Zo zijn de rentetarieven voor creditcards met 17,13% gestegen, aldus de Federal Reserve. De recordstijging van deze tarieven bedroeg 17,14%, in 2019.
Hier is het deel waar de rijken verliezen: huishoudens met inkomens van meer dan 1 miljoen dollar zijn de belangrijkste beleggers in staatsobligaties. Zij lenen geld aan de staat, en ontvangen rente. Deze obligaties werken ook met vaste rentevoeten, dus als de prijzen stijgen, worden de inkomsten uit deze obligaties “lager” omdat de koopkracht daalt. “Huishoudens met hoge inkomens die in obligaties hebben geïnvesteerd, zullen geld verliezen door de inflatie”, analyseert Smetters.
Psychologische dwang
De stijgende inflatiecijfers schrikken de Amerikaanse gezinnen echter af, ook al stijgen de inkomens en zijn er volop arbeidskansen. De index van het consumentenvertrouwen is in november tot een tienjarig dieptepunt gedaald, zo blijkt uit gegevens van de Universiteit van Michigan. Een op de vier mensen zegt dat de inflatie hun leven heeft verslechterd. Een op de twee mensen denkt dat de inflatie alle loonsverhogingen die zij in het afgelopen jaar hebben ontvangen, teniet zal doen.
Wendy Edelberg, econoom aan het Brookings Institution, wijst ook op een gebrek aan economisch inzicht bij de consumenten: “Mijn gevoel is dat de mensen uitgeput zijn door het niveau van chaos dat we beleven, en de inflatie is daar een symptoom van. Dus de economie bloeit, maar hoelang zal het duren, en voor wie? En is de groei gezond? Groeit het op een ongezonde manier?”
Uiteindelijk lijkt een crisis als inflatie, waardoor de middenklasse geld verdient en de rijken koopkracht verliezen, op een klap in het gezicht van de ongelijkheid. Maar is dit geen al te optimistische interpretatie? Uiteindelijk komen de rijken uit alle crises nog rijker tevoorschijn, zoals de pandemie heeft aangetoond.
(lb)
