Nog dertien Vlaamse gebieden kunnen Nationaal Park of Landschapspark worden

De dossiers werden vorig jaar ingediend en daarna door een jury onder de loep genomen, om te bekijken of ze aan de voorwaarden voldeden. Een Nationaal Park bijvoorbeeld moet minstens 5.000 hectare groot zijn, met doorgroeimogelijkheid tot 10.000 hectare, en de klemtoon ligt er op natuur en biodiversiteit. "Kandidaten waarbij de afstand tot de basisvoorwaarden (nog) te groot bleek op het vlak van natuurontwikkeling, effectieve oppervlakte natuurkern of het partnerschap, werden niet geselecteerd", klinkt het in een persbericht.

Zes van de tien kandidaten voor erkenning als Nationaal Park Vlaanderen blijven in de running: het bestaande Nationaal Park Hoge Kempen (Limburg), Bosland (Limburg), Brabantse Wouden (Vlaams-Brabant), Kalmthoutse Heide (Antwerpen), Scheldevallei (Antwerpen/Oost-Vlaanderen) en Taxandria (Antwerpen). 

De dertien mogelijke Landschapsparken werden herleid tot zeven: Boerenlandschap Pajottenland (Vlaams-Brabant), Grenzeloos Bocagelandschap (Limburg), Hart van Haspengouw (Limburg), Kempen-Broek (Limburg), RivierPark Maasvallei (Limburg), Vlaamse Ardennen (Oost-Vlaanderen) en Zwinstreek (West-Vlaanderen). In een Landschapspark, dat minimaal 10.000 hectare groot moet zijn, ligt de klemtoon op landschapskwaliteit en de verschillende functies van het gebied (recreatie, natuur, erfgoed, landbouw, wonen ...). 

De geselecteerde kandidaten krijgen nu begeleiding en 100.000 euro ondersteuning om een masterplan en een operationeel plan op te stellen. In het voorjaar van 2023 worden die plannen beoordeeld, en midden 2023 volgt de erkenning. Het is de bedoeling dan vier Nationale Parken en drie Landschapsparken aan te duiden. 

"Na deze jurybeoordeling is meer dan ooit duidelijk dat de potentie van onze natuur en onze prachtige landschappen en erfgoed groot is. We moeten ze dan ook voluit benutten", zegt minister Demir in het persbericht. "Een Vlaams Park bewijst trouwens niet alleen op het vlak van natuur en milieu zijn meerwaarde, het is ook een economisch rendabel 'product' en kan een echte motor zijn van de streekontwikkeling."

"Historische gebouwen, sites en landschappen zijn herkenbare bakens in een veranderende omgeving, ze laten zien waar we vandaan komen, wie we zijn en welke ontwikkeling we doormaken", zegt van zijn kant minister Diependaele. "De sterke kandidaturen voor de titel van Landschapspark vormen een garantie dat het verhaal van een dorp, een stad, een natie ook in de toekomst verteld blijft worden."

Deze dossiers vielen af: Grote Netewoud, Brugs Polderland, Demervallei en Rivierenland bij de Nationale Parken, en Bulskampveld, De Merode, Westhoek, De Wijers, Grenzeloze Getevallei en Kleine en Grote Nete bij de landschapsparken. 

De afvallers worden niet in de steek gelaten, beklemtoont Demir. "Gebiedscoalities zoals De Wijers, Bulskampveld, Kleine en Grote Nete, zijn ook zonder statuut van Vlaams Park van bijzonder grote meerwaarde en leveren prachtig werk. De komende jaren kunnen ze waar nodig dan ook op een goede samenwerking met en steun van onze Vlaamse diensten rekenen." In een latere fase kunnen ze mogelijk alsnog een erkenning krijgen. 

De jury voor de Nationale Parken werd voorgezeten door econoom Geert Noels, die voor de Landschapsparken door Sylvie Van Damme, onderzoeker landschapsontwerp van de hogescholen HOGent en HOWest.