Diependaele wil half miljard voor sociale woningen naar privé: “Mensen die het moeilijk hebben, maar geen recht op sociale woning toch helpen”

Liefst 1,1 miljard euro had de Vlaamse regering vorig jaar ­beschikbaar voor leningen aan de sociale huisvestingsmaatschappijen. Slechts 660 miljoen euro daarvan is effectief toegekend. Ondanks de grote noden voor sociale woningen slaagde de sector er in 2021 niet in om het beschikbare geld op te nemen. En dat terwijl er ongeveer 170.000 gezinnen op een wachtlijst voor een sociale woning staan.

Het gaat nochtans om leningen tegen erg voordelige voorwaarden, die netto neerkomen op een interest van min 1 procent. Dat systeem leidde de vorige jaren tot ­recordinvesteringen. Er kwamen ongeveer 20.000 sociale woningen bij en meer dan de helft van het ­patrimonium werd gerenoveerd.

Die groei viel vorig jaar stil door een combinatie van factoren. ­Minister Diependaele wijst op de lopende ­fusieoperatie bij de huisvestingsmaatschappijen, waardoor sommige te grote ­bedrijfseconomische risico's vrezen. Daarnaast zijn er lokale ­besturen die sociale woningen niet meer zien zitten, omdat ze het ­bijbehorende publiek niet willen aantrekken.

Ook Mercedes Van Volcem, Vlaams parlementslid voor Open Vld, een coalitiepartner van Diependaele, denkt dat het budget niet opraakt omdat er vaak wordt gebouwd in woonuitbreidingsgebieden, er buurtprotest is en processen worden gestart tegen de projecten. “Waarom kunnen de sociale huisvestingsmaatschappij niet op de private markt inhuren?”, vraagt ze zich af. “Dit gaat snel, eenvoudig en zo kan je met dezelfde middelen veel meer doen voor de wachtenden. De mensen in een sociale woning en de mensen die wachten zouden immers dezelfde voordelen moeten kunnen hebben.”

Het overschot van vorig jaar wordt toegevoegd aan de begroting van dit jaar, die daarmee groeit van 1,1 naar 1,6 miljard euro. Maar dat kan slechts één keer. Als het geld dit jaar niet wordt opgebruikt, zal het gewoon het tekort op de Vlaamse begroting helpen beperken.

Diepen­daele stelt voor om het geld ­tegen dezelfde gunstige voorwaarden ter beschikking te stellen aan privé-­ontwikkelaars of particulieren. In ruil moeten die zich ertoe verbinden om een verlaagde huurprijs aan te rekenen.

CD&V-parlementslid Vera Jans, ook een coalitiepartner, verslikte zich naar eigen zeggen in haar koffie toen ze het nieuws las. Ze wijst erop dat er 170.000 mensen en gezinnen op de wachtlijst voor een sociale woning staan. “De private ontwikkelaars zullen de gebouwde woningen naar de reguliere huurmarkt brengen waar gezinnen die het moeilijk hebben, zoals ook vandaag het geval is, niets aan hebben.” Er bestaan procedures om private ontwikkelaars sociale woningen te laten bouwen, “maar dit is niet wat de minister vandaag voorstelt”. Ze wil dat Diependaele de middelen die bestemd zijn voor sociaal wonen daar ook voor inzet, conform de gemaakte afspraken. “Privébedrijven subsidiëren om te verhuren aan de meestbiedende houdt geen steek, het is slecht beleid.”

Bij de oppositie spreekt An Moerenhout (Groen) van “regelrecht slecht bestuur” door Diependaele. Dat hij er niet in geslaagd is alle voorziene geld te besteden, is volgens haar het bewijs van zijn onkunde. Volgens Moerenhout maakt de Vlaamse regering een strijdpunt van de privatisering. “In de zorg, het openbaar vervoer en nu ook de sociale huisvesting. Het patroon is duidelijk: men laat overheidsdiensten verkommeren, om vervolgens overheidsmiddelen door te sluizen naar de private spelers. Terwijl het op termijn meer kost aan de belastingsbetaler en de solidariteit verder afneemt.”

“Duizenden Vlamingen zijn wanhopig op zoek naar een betaalbare woning”, stelt Maxim Veys (Vooruit) vast. “De Vlaamse regering slaagt er maar niet in om die woningen te bouwen en nu blijkt waarom: Vlaamse regering geeft liever cadeaus aan bouwpromotoren dan dat ze het geld besteedt aan die mensen.”