Geograaf over grote werken in Mechelen: "Stadssnelwegen worden bijna overal teruggedrongen"

Geert te Boveldt is onderzoeker aan de onderzoeksgroep MOBI (Mobility, Logistics and Automotive Technology) van de Vrije Universiteit Brussel. 

In "De wereld vandaag" op Radio 1 zei hij dat hij zeker blij zou zijn met de geplande veranderingen als hij aan de ring om Mechelen zou wonen. Volgens hem komen die immers de leefkwaliteit in de buurt ten goede. 

Voor wie met auto in de buurt moet zijn, zullen de veranderingen uiteraard grote gevolgen hebben, zei hij. Daarom moet het project zeker gepaard gaan met een doordachte strategie van de overheid, terwijl de mensen die naar het centrum van Mechelen moeten rijden met de auto, zullen moeten 'omdenken'.   

Vanuit zijn vakexpertise ziet Te Boveldt dat heel veel steden in Europa en zelfs daarbuiten soortgelijke ontwikkelingen doormaken. 

Bijna alle historische steden in Europa hadden oorspronkelijk 'vesten' zoals in Mechelen, verdedigingswerken of stadsomwallingen. In de 17e en 18e eeuw hebben die hun militaire functie verloren en waren ze niet meer nodig voor de verdediging van de stad, zo zei hij, en dus werden ze omgevormd tot prestigieuze boulevards "om te flaneren, om te genieten van het leven". 

In de jaren 50 en 60 van de 20e eeuw werden die echter vaak omgevormd tot verkeerswegen om de binnensteden toegankelijk te maken voor het autoverkeer. Maar nu is men zo goed als overal tot de conclusie gekomen dat dat toch geen goed idee was, aldus Te Boveldt, zeker niet voor de levenskwaliteit in de stad. En nu is men dat opnieuw aan het veranderen, om die verkeersbarrière tussen de binnenstad en de omliggende wijken af te breken. 

Daarbij wordt de auto teruggedrongen want in de meeste West-Europese steden leeft meer en meer het idee dat de stad moet veranderen van een plaats waar men doorheen rijdt naar een plek waar het aangenaam vertoeven is, zei Te Boveldt, en het idee van een stadssnelweg of een grote ringboulevard wordt nu bijna overal teruggedrongen. 

Internationaal zien we daar veel interessante voorbeelden van, zo zei hij, en we zien ook dat België, en dan vooral Vlaanderen, met mondjesmaat die voorbeelden steeds meer begint te volgen.   

Dergelijke veranderingen vragen dat we 'omdenken', aldus Te Boveldt. De veranderingen zijn behoorlijk grootschalig en hoewel ze een zeer positieve impact zullen hebben op de steden, de omwonenden en waarschijnlijk ook op de handelszaken, kunnen we niet negeren dat andere bedrijven die vooral steunen op het bereikbaar zijn met de auto, minder plaats zullen hebben, zo zei hij.  

Zoiets gaat gepaard met een langzame maar fundamentele transformatie van een stad. Dat is een proces van een behoorlijk aantal jaren volgens Te Boveldt. Ook de ombouw van de vesten zou een aantal jaren duren, dat gaat in verschillende fases, en dus eerst is er de fysieke verandering, daarna komen daar langzaam de mentale veranderingen en de gedragsverandering van de mensen bij.

Mensen zullen op termijn inzien dat de binnenstad moeilijker met de auto te bereiken is, maar makkelijker met andere vervoersmiddelen en pas daarna zullen ook de economie en de handelsfunctie van een stad zich waarschijnlijk aanpassen of enigszins veranderen, zo zei hij.

Het zou natuurlijk goed zijn als de vernieuwde ring meteen een aantrekkelijke plek zou zijn, maar volgens Te Boveldt is het net belangrijk om dergelijke veranderingen in fases te doen, omdat het nooit meteen perfect is. Dergelijke ingrepen zijn vaak vrij radicaal en dus is het zeker verstandig om er mee te experimenteren en te kijken wat er werkt en wat niet. Er is namelijk nooit één recept dat werkt voor elke stad, ook een stad heeft maatwerk nodig, zelfs elk kruispunt, zo zei hij.