Nu de inflatie in de Verenigde Staten 7 procent bereikt, maken economen zich zorgen over een nieuw gevaar: wat als de economie begint te vertragen terwijl de prijzen blijven stijgen?
Stagflatie is een economisch verschijnsel dat verwijst naar een situatie waarin een algemene prijsstijging (inflatie) gepaard gaat met een stagnerende economische groei en, gewoonlijk, een hoge werkloosheid. Deze situatie werd wijdverbreid na de olieschok van 1973.
Zou stagflatie een comeback kunnen maken? Sommigen op Wall Street vrezen van wel, want de inflatie is er duidelijk: de prijzen in de VS stijgen met het snelste tempo in bijna 40 jaar, met een inflatie van 7 procent in december. Een sterke vraag en een krap aanbod van belangrijke producten zoals auto’s zijn de drijvende krachten achter deze stijgingen, die de Amerikaanse centrale bank ertoe hebben aangezet op te treden.
Consumptie en werkgelegenheid houden stand
Voorlopig beleeft de wereldeconomie echter een sterke opleving na de aanvankelijke piek van de coronapandemie, en de arbeidsmarkt is nogal krap door het vreemde verschijnsel dat bekend staat als The Great Resignation in de VS.
De burgers blijven de consumptie stimuleren na bijna twee jaar van gedwongen besparingen en zware overheidssteun. “Er zit genoeg stimulans in het systeem om ons nog vele kwartalen geen zorgen te hoeven maken over stagflatie”, stelde Jim Reid, wereldwijd hoofd van thematisch onderzoek bij Deutsche Bank, in een vorige week gepubliceerd rapport.
Maar die groei was in het laatste kwartaal van het jaar al aan het afzwakken, herinnert CNN zich, en als dat proces zich verder zou doorzetten, dan zou de inzinking kunnen beginnen. Aanhoudende bezorgdheid over de toeleveringsketen en stijgende gevallen van de Omikron-variant kunnen de hoop op herstel ondermijnen.
In die situatie hangt alles af van de beslissingen van de Amerikaanse Federal Reserve. De Fed overweegt de rente te verhogen om de inflatie te compenseren, maar dit zou uiteindelijk een negatief effect op de werkgelegenheid kunnen hebben. Dit kan mogelijk een vicieuze cirkel op gang brengen.
Geen spiekbriefje voor de Fed
“Er is altijd het risico van een beleidsfout: de Fed draagt een nucleaire voetbal van monetair beleid met zich mee”, zei Kristina Hooper, hoofd van de wereldwijde marktstrategie bij Invesco. “Je moet altijd waakzaam zijn voor stagflatie, maar we hebben op dit moment geen hoge werkloosheid en de economische groei ligt boven de trend. Lopen we het risico van stagflatie in een klimaat met stijgende rentetarieven? Ja, maar het is onwaarschijnlijk.”
Het probleem is dat er geen boek bestaat met de titel “Hoe houd je een economie drijvende na een pandemie terwijl de prijzen stijgen (voor dummies)”; de Fed vaart, net als andere centrale banken wat dat betreft, een beetje blind.
Vandaar de oproepen van financiële deskundigen om het gedrag van de consumenten nauwlettend in het oog te houden: als de consumenten hun bestedingen beginnen te vertragen vanwege de inflatie, moeten we ons zorgen maken over stagflatie.
“De consumenten kunnen op een punt komen dat zij geen hogere prijzen meer willen betalen en dat veroorzaakt een vernietiging van de vraag. We zijn er nog niet”, zei Mike Skordeles, strateeg bij Truist Financial. “Stagflatie zou een probleem kunnen vormen als de hogere prijzen voor een langere periode aanhouden.”
(am/mah)
