En plots zouden kerncentrales toch open kunnen blijven: zaait rapport twijfel binnen de regering?

Alle kerncentrales dicht in 2025 en als dat plan A echt niet lukt, kan in extremis toch nog naar een levensduurverlenging worden gegrepen van de twee jongste nucleaire sites. Het is in een notendop het akkoord dat de regering-De Croo eind december sloot. Een consensus over plan A was onmogelijk omdat MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez voluit blijft gaan voor kernenergie. Vandaar ook dat het FANC werd gevraagd nog eens na te gaan of dat überhaupt nog mogelijk is.

In dat rapport geeft de nucleaire waakhond aan dat het technisch inderdaad nog mogelijk is om twee centrales tien jaar langer open te houden. Er kan tijd worden gewonnen door niet alle veiligheidsinvesteringen vóór 2025 te doen. Een aantal kunnen ook nadien nog, staat in het rapport te lezen. Alleen moet het hele plan er dringend komen. Ten laatste tegen eind maart moet de regering de knoop doorhakken en meteen nadien moet het plan al uitgevoerd worden.

LEES OOK. Kerncentrales kunnen “technisch gezien” dan toch open blijven, maar die deur lijkt meteen weer dichtgeslagen

Engie

Het kan dus nog allemaal. Maar wie het rapport goed leest, ziet overal toch ook nog obstakels opduiken. Het FANC benadrukt bijvoorbeeld dat het enkel naar de nucleaire kant van de zaak heeft gekeken, dat het niet zeker is of Engie/Electrabel genoeg personeel heeft om vijf kerncentrales te ontmantelen en tegelijkertijd twee centrales klaar te maken voor een levensduurverleging en dat er nog veiligheidsaspecten kunnen opduiken waaraan het niet heeft gedacht.

Maar hét belangrijkste obstakel is Engie zelf. De producent heeft zelf al talloze keren duidelijk gemaakt dat ze een verlenging niet meer ziet zitten. Plan B kan slechts een valabel alternatief zijn wanneer “alle betrokken actoren éénduidig de doelstellingen van plan B ondersteunen en faciliteren”, zegt het FANC. Maar de Franse gigant ziet het dus niet zitten, laat staan nu al beginnen nadenken en plannen vooraleer de regering een keuze heeft gemaakt voor plan B.

De Federale Overheidsdienst Economie wierp overigens een even belangrijke juridische barrière op. Volgens de administratie kunnen er vragen worden gesteld bij de energiebevoorrading tussen 2025 en 2028 wanneer er twee kerncentrales langer openblijven. Ook voor plan B zijn er immers gascentrales nodig, maar subsidies voor die centrales moeten eerst weer door de Europese mallemolen. Pas begin 2028 kan dat geregeld zijn. De vorige minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR) koppelde subsidies voor gascentrales - de zogenaamde CRM - immers aan een volledige kernuitstap.

Georges-Louis Bouchez verwelkomde maandag het rapport van het FANC. “Zoals de MR altijd heeft gezegd. Onze standpunten zijn niet dogmatisch. We laten ons leiden door wetenschap en techniek. Ons land moet de goede strategische keuzes maken,” reageerde hij.

Die strategische keuze komt er op 18 maart, wanneer Vivaldi de knoop gaat doorhakken. Tot die dag - en wellicht ook nog nadien - zal het debat politiek en maatschappelijk blijven woeden. Ook al blijven de zes andere regeringspartijen wel vasthouden aan plan A.

Bij Energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) wordt benadrukt dat plan A nog altijd op schema zit. De minister zwaait met een tussentijds rapport van netbeheerder Elia dat de problemen rond de gascentrale van Vilvoorde - die nodig is om de kerncentrales mee te helpen vervangen - juridisch kunnen worden opgelost. Er is een wet in de maak, en die tegen 18 maart moet klaar zijn, om ervoor te zorgen dat Vilvoorde kan worden vervangen door de kandidaten die in oktober net naast de subsidies grepen: die van Manage en Seraing. “Er is dus groen licht voor plan A. En voor de rest zijn er alleen maar onverkwikkelijke problemen voor plan B”, aldus het kabinet.

LEES OOK. Minister van Energie Tinne Van der Straeten: “Kerncentrales verlengen volstaat niet voor energiebevoorrading”

Ook voor de socialisten blijft plan A de eerste optie. “Dat was in december al beslist en dat blijft zo. Dat het op het vlak van veiligheid nog allemaal kan, is goed om weten, maar voor ons blijft het belangrijkste argument de prijs. En we zitten gewoon niet in de positie om daarover nu nog te onderhandelen met Engie”, is op de Keizerslaan te horen.

Ook Open VLD en CD&V houden zich naar eigen zeggen aan de deal van 23 december. “Dat verlengen technisch nog mogelijk is, wisten we, maar het is het hele proces dat jaren duurt en Engie die de 1 miljard aan kosten niet wil boven halen”, zegt een liberale topper. En de Vlaamse christendemocraten willen wel dat plan B tegen 18 maart volledig wordt uitgewerkt voor het geval plan A niet lukt. “Maar plan A blijft nog altijd het belangrijkste,” zegt energiespecialist en Kamerlid Leen Dierick.