39 dode Vietnamese migranten, waaronder vier minderjarigen, werden in oktober 2019 in het Britse graafschap Essex dood aangetroffen in een koelwagen die uit Zeebrugge vertrokken was. In het Britse luik van de zaak werden in januari 2021 al vier mannen tot zware gevangenisstraffen veroordeeld. Ook in Vietnam werden al zeven mensen veroordeeld voor hun aandeel in de zaak.

In het Belgische luik van het onderzoek kwamen twee safehouses in Anderlecht in het vizier van de speurders. Vanuit de panden in de Ninoofsesteenweg en de Gespstraat waren ook op 22 oktober vijftien Vietnamese migranten naar het Noord-Franse Bierne gebracht. Daar werden ze in de container verstopt. De slachtoffers betaalden gemiddeld ruim 12.000 euro voor hun clandestiene reis via Rusland naar Europa. Daarna moest gemiddeld nog eens bijna 12.000 euro neergeteld worden voor de oversteek naar het Verenigd Koninkrijk. De oversteek zelf werd door de bende wel uitbesteed aan een Iers transportbedrijf.

Hoofdverdachte

De Belgische tak van het mensensmokkelnetwerk werd op 26 mei 2020 opgerold. In totaal kon de bende aan 130 transporten gelinkt worden. Vo Van Hong (45) wordt door het federaal parket gezien als de leider van de criminele organisatie. ‘Hong’ stond als hoofd van de Belgische cel van de bende in contact met de coördinatoren in Berlijn en Parijs. De Vietnamees zou er ook voor gezorgd hebben dat de migranten tijdig aankwamen op de laadplaatsen, en besliste wie mocht vertrekken. De spilfiguur zou ook instructies gegeven hebben over hoe en waar moest betaald worden.

Het OM vorderde voor hem 15 jaar cel, 920.000 euro boete en bijna 2,3 miljoen euro verbeurdverklaring. De rechtbank ging daarin mee, en veroordeelde de man niet enkel tot de maximumstraf van 15 jaar cel, maar ook tot een geldboete van 920.000 euro en een verbeurdverklaring van bijna 2,3 miljoen euro.

Twaalf andere verdachten

Ook N. Long (46) speelde volgens federaal procureur Ann Lukowiak een belangrijke rol in het netwerk van mensensmokkelaars. N. was betrokken bij de beslissingen van de bende, en kwam meer op de voorgrond na de fatale afloop in Essex. Na een tijdje werden de smokkelactiviteiten immers gewoon hervat. Voor hem werd 10 jaar cel, 480.000 euro boete en 380.000 euro verbeurdverklaring geëist. Hij kreeg 10 jaar cel, 480.000 euro boete en 337.000 euro verbeurdverklaring.

Behalve het vermoedelijke kopstuk en zijn luitenant moesten nog elf mensen van Vietnamese origine zich voor hun aandeel in de zaak verantwoorden. Het gaat onder anderen om een huurder en de eigenaars van de safehouses, maar ook om een vermeende toezichter of klusjesmannen in diezelfde panden in Anderlecht. Tien mensen werden veroordeeld tot celstraffen van 1 jaar tot 50 maanden.

Daarnaast stonden ook een tiental taxichauffeurs terecht voor hun betrokkenheid bij de mensensmokkel. Zes kregen er 2 tot 7 jaar cel opgelegd voor hun aandeel in de zaak. Vooral de lichtere straffen werden met uitstel uitgesproken. De Brusselaars van Marokkaanse origine brachten de slachtoffers in opdracht van de bende naar de safehouses of naar de smokkelplaatsen. Voor de betrokkenheid van vier taxichauffeurs zagen de rechters effectief onvoldoende bewijzen.

Vrijspraak gevraagd

Opvallend genoeg vroegen alle beklaagden de vrijspraak voor mensensmokkel en voor hun rol in de criminele organisatie. Vo Van Hong beweert zelf als slachtoffer naar Europa te zijn gesmokkeld. Volgens zijn advocaat Antoon Vandecasteele was hij door zijn beperkte talenkennis sowieso niet in staat om een dergelijke bende te leiden. De verdediging van de meeste andere beklaagden wierp op dat ze niet wisten dat er sprake was van mensensmokkel. De taxichauffeurs stelden dat ze ook steeds aan een normaal tarief betaald werden.