15 jaar cel voor spilfiguur in Essex-drama, waarbij 39 Vietnamese migranten stierven in koelwagen

Voor het volledige verhaal moeten we even terugspoelen naar 23 oktober 2019: toen werden in Grays, in het Engelse Essex, de lichamen van 39 Vietnamezen aangetroffen in een koelwagen, onder wie 2 kinderen van 15 jaar. Allemaal kwamen ze om door oververhitting en een gebrek aan zuurstof in de container.

Uit het onderzoek bleek dat de koelwagen de dag voordien door een vrachtwagenchauffeur van het noorden van Frankrijk naar Zeebrugge was gebracht. Daar werd de container verscheept naar het zuiden van Engeland. Het was de bedoeling dat die in Essex opnieuw zou worden opgehaald door een vrachtwagenchauffeur. Maar daar bleek dus dat de 39 inzittenden de tocht over het Kanaal niet overleefd hadden.

Omdat de container in Zeebrugge op de ferry werd gezet, startte ook ons land een onderzoek op. Het gerecht kwam uit op een mensensmokkelnetwerk dat maandenlang elke dag tientallen mensen zou hebben getransporteerd, vooral Vietnamezen. Elk van hen betaalde bijna 25.000 euro om in het Verenigd Koninkrijk te geraken. Verschillende slachtoffers zouden ook in ons land hebben verbleven voor ze in de koelwagen waren gestapt. 

In oktober vorig jaar werden 23 verdachten doorverwezen naar de Brugse correctionele rechtbank. Midden december vorderde het federaal parket 15 jaar gevangenisstraf voor het kopstuk van de bende, de 45-jarige Vietnamees Vo Van Hong. Voor de andere beklaagden werden straffen van 1 tot 10 jaar cel gevraagd. Het gaat dan voornamelijk om Vietnamezen of Belgen van Vietnamese origine die hand- en-spandiensten verleenden aan de bende, maar ook om een groep taxichauffeurs die de migranten vervoerde van Brussel naar Noord-Frankrijk.

Voor kopstuk Vo Van Hong volgde de rechter in Brugge vanochtend de vordering van het federaal parket. Hij krijgt een effectieve celstraf opgelegd van 15 jaar en moet een geldboete betalen van 920.000 euro. Bijna 2,3 miljoen euro werd verbeurd verklaard. De rechtbank sprak van een "zelden geziene ernst van de feiten" en van een "misprijzen voor de menselijke waardigheid en fysieke integriteit van de slachtoffers". 

Zeventien andere beklaagden zijn veroordeeld tot celstraffen van 1 tot 10 jaar, 5 mensen zijn vrijgesproken:

• Eén beklaagde was volgens de rechtbank ook betrokken bij besluitvorming van de misdaadorganisatie en zette na het Essex-drama zijn smokkelpraktijken gewoon voort. Hij krijgt een celstraf van 10 jaar en een boete van 480.000 euro. Ruim 380.000 euro van zijn vermogen wordt verbeurd verklaard.
• Vier mensen die hun huis ter beschikking stelden voor de praktijken van de smokkelaars, zijn veroordeeld tot celstraffen van een jaar tot 50 maanden, al dan niet gedeeltelijk met uitstel. Twee andere betrokkenen zijn veroordeeld tot 4 jaar cel en een geldboete van 8.000 euro.
• Vier mensen die hand-en-spandiensten leverden aan de bende kregen celstraffen van 1,5 jaar tot 2 jaar, al dan niet voor een deel met uitstel.
• Zes taxichauffeurs die hielpen met het transport van de migranten kregen celstraffen van 2 tot 4 jaar, gedeeltelijk met uitstel. Maar de hoofdverantwoordelijke van de chauffeurs moet 7 jaar de cel in en moet een boete van 368.000 betalen.
• Vier andere taxichauffeurs zijn vrijgesproken bij gebrek aan bewijs dat zij wisten waarvoor de transporten dienden. Een laatste chauffeur was in 2019 al eens voor dezelfde feiten veroordeeld, dus kreeg nu de vrijspraak.

Advocaat Luc Arnou, die spreekt voor de slachtoffers, is tevreden over het vonnis. "Het is een helder signaal dat het niet opgaat om mensen die op zoek gaan naar een beter leven uit te wringen en te transporteren in mensonwaardige omstandigheden die tot de dood leiden. Het is duidelijk dat wie zich daar continu mee bezighoudt en geen oog heeft voor het belang van die mensen heel zwaar gestraft wordt."

In januari vorig jaar zijn in het Verenigd Koninkrijk ook al vier mannen veroordeeld tot gevangenisstraffen van 13 tot 27 jaar voor de dood van de 39 Vietnamese migranten. Het gaat om de baas van een transportbedrijf, twee vrachtwagenchauffeurs en een mensensmokkelaar die het transport organiseerde. 

Daarnaast werden in september in Vietnam zelf al zeven mensen veroordeeld voor hun rol in de mensensmokkel. Vier Vietnamezen kregen toen celstraffen van 2,5 tot 7,5 jaar.