Meer dan 60.000 besmettingen in een dag tijd: wanneer komt de piek van de vijfde golf?

Beleven we op dit eigenste moment de piek van de vijfde golf? Niemand die het nog met enige zekerheid durft te voorspellen. Vast staat dat er maandag een nieuw dagrecord van meer dan 60.000 besmettingen is opgetekend, ondanks de gewijzigde teststrategie waarbij hoogrisicocontacten zonder symptomen geen PCR-test meer moeten laten afnemen.

De eerste negentien dagen van dit jaar raakten officieel al meer dan 400.000 Belgen besmet. Dat duizelingwekkende aantal is bovendien een grove onderschatting. Sciensano-viroloog Steven Van Gucht denkt dat het cijfer met een factor drie tot vier vermenigvuldigd moet worden. Dat zou betekenen dat in minder dan drie weken tijd 1,2 tot 1,6 miljoen Belgen besmet raakten.

“Voorlopig stijgen de besmettingscijfers nog altijd en is de piek nog niet in zicht. Maar met zo’n massa infecties zal de brandstof voor het virus op een gegeven moment ook gewoonweg op zijn. Dat zal niet heel lang meer duren: allicht nog deze maand, maar we weten niet precies wanneer.”

De meeste besmettingen én grootste stijgingen vinden plaats bij kinderen en jongeren, wat niet verbaast nu de scholen opnieuw anderhalve week open zijn. Steeds meer scholen worden geconfronteerd met quarantaines en gesloten klassen en schakelen uit voorzorg volledig over op afstandsonderwijs.

Kloof

Ook de ziekenhuiscijfers nemen nu duidelijk toe, met elke dag rond de 220 nieuwe opnames. De meeste daarvan zijn wegens milde symptomen; op intensieve zorg blijft de bezetting stabiel rond de 390 patiënten.

Dat maakt dat er een groeiende kloof gaapt tussen de snel oplopende besmettingen en de ziekenhuis- en sterftecijfers. Terwijl de besmettingen nu aan 172 procent van hun piek van de zware najaarsgolf van 2020 zitten, is dat voor de ziekenhuisopnames slechts 30 procent en voor het aantal patiënten op intensieve zorg 27 procent. Het aantal overlijdens zit aan slechts 10 procent van de piek van toen.

Endemische fase?

Kunnen we dan stilaan spreken van een einde van de epidemie en evolueren we naar de veelbesproken ‘endemische fase’? Engeland en Schotland laten vanaf volgende week zo goed als alle maatregelen vallen. De Britten moeten voortaan “met het coronavirus leren leven”, lichtte premier Boris Johnson de beslissing woensdag toe. 

Volgens Steven Van Gucht is het te vroeg om al van een endemische fase te spreken, wat weliswaar niet wil zeggen dat er niet versoepeld kan worden. “‘Endemisch’ wil zeggen dat je over een langere periode in een stabiele situatie zit. Dat kun je pas achteraf beoordelen. Op dit moment kan niemand voorspellen wat er dit najaar zal gebeuren. Onze immuniteit kan afzwakken, een nieuwe variant kan opduiken. Toch ben ik optimistisch voor versoepelingen: na deze winterpiek gaan we zeer waarschijnlijk naar een periode met maandenlang lage cijfers.”

Omikron

Dat danken we vooral aan de omikronvariant, waartegen onze immuniteit almaar beter bestand is. Volgens het nationale referentielaboratorium van het UZ Leuven gebeurt nu 93,7 procent van alle besmettingen in België met de omikronvariant. Vorige week leek het nog even alsof omikron rond de 85 procent bleef hangen. Sciensano heeft op dit moment weet van 107 gehospitaliseerde omikronpatiënten, van wie er amper 2 gevaccineerd zijn.

Een apart onderzoek bij 95 covidpatiënten van het UZ Leuven tussen 13 december en 16 januari toont dat de meesten slechts milde symptomen hadden. 73 procent van hen bleek besmet met omikron. Van de 29 ernstig zieke patiënten hadden er slechts 6 omikron. Dat toont aan dat de deltavariant nog altijd verantwoordelijk is voor het merendeel van de zwaar zieke patiënten, ook al is die variant in de minderheid.