De coronabarometer zag na maandenlang voorbereidend werk door het coronacommissariaat afgelopen vrijdag het levenslicht. Het instrument, dat vrijdag in werking treedt, werkte voor drie sectoren verschillende sets van mogelijke maatregelen uit. Die zijn gekoppeld aan een bepaalde fase in de pandemie: geel, oranje, of rood. Het aantal dagelijkse ziekenhuisopnames en de bezetting op de afdelingen intensieve zorg bepalen welke fase van kracht is.

Overleg

“We hebben eerst een reconstructie gemaakt van alle maatregelen die de afgelopen 18 maanden door het Overlegcomité genomen werden”, aldus Facon. “Daarna hebben we advies gevraagd aan de expertengroep GEMS, en overlegd met verschillende bedrijfssectoren. Finaal waren er 250 mensen betrokken bij dat overleg, goed voor 20 vergaderingen op 14 dagen tijd. Eind deze week zullen we trouwens opnieuw overleggen met die sectoren over het eindresultaat.”

LEES OOK. Hoe werkt de coronabarometer die na lang debat dan toch geboren is? Waarom lukte het nu wel? En wie bepaalt naar welke code we gaan? (+)

“Zo’n barometer samenstellen is moeilijk”, erkende Facon. “Naarmate deze epidemie zich afspeelde, zijn we gaan beseffen dat er steeds een brede evaluatie van de situatie nodig is: niet alleen epidemiologisch, maar ook wat de situatie in de gezondheidszorg is, of in de testcentra. Maar we moeten ook kijken naar de motivatie van de bevolking, de haalbaarheid van de handhaving, of naar de feedback van lokale niveaus. Beslissen over maatregelen mag door deze barometer geen automatisch mechanisme worden: er moet steeds een analyse gemaakt worden. Bijvoorbeeld over het effect van de omikronvariant, die zorgt voor relatief minder ziekenhuisopnames: hoe brengen we dat in rekening?”

Slechts drie domeinen

“Het Overlegcomité heeft beslist om de barometer te beperken tot drie domeinen: publieksevenementen, horeca, en vrijetijdsactiviteiten in groep (cultuur, jeugd, sport)”, aldus Facon. “Dat weerspiegelt al een belangrijk deel van onze samenleving. Maar het feit dat er voor bepaalde sectoren geen barometer is, betekent niet dat daar geen maatregelen genomen kunnen worden.”

“Er wordt telkens een onderscheid gemaakt tussen binnen en buiten, en tussen statisch en dynamisch. Daarbinnen bestaan dan telkens een aantal parameters, op basis van het gedrag van de deelnemers (al dan niet mondmaskerplicht, al dan niet met CST) en op basis van de verplichtingen voor de organisatoren (wat betreft luchtkwaliteit, crowd management, en capaciteit).”

“Wie die parameters gaat controleren? We hebben afgesproken dat alle administraties en inspectiediensten op korte termijn overleg zullen plegen. Dan zullen we afstemmen hoe de controle zal gebeuren.“

Nog geen duidelijke drempels voor wanneer barometer op de schop kan

Op een gegeven moment zal de coronabarometer wellicht ook helemaal afgeschaft kunnen worden, zei Facon. Daarom kreeg de meest coulante fase in de barometer ook de kleur geel, en niet groen, legde hij uit. De drempelwaarden voor wanneer het instrument overbodig wordt, zijn echter nog niet vastgelegd. “Het Overlegcomité zal het gebruik van de barometer tijdens elke vergadering evalueren”, klonk het.

De coronacommissaris heeft de verschillende taskforces die ons land intussen rijk is wel al gevraagd om richtlijnen klaar te stomen voor de afbouw van allerhande systemen zoals de testcapaciteit, het contactonderzoek of het passenger locator form, van zodra dat kan tenminste. Tegelijkertijd moeten die instrumenten klaar zijn om indien nodig onmiddellijk gereactiveerd te worden, zegt de coronacommissaris. Dat geldt ook voor het covid safe ticket, al maakt dat momenteel ook deel uit van een breder politiek debat over een algemene vaccinatieplicht.

Hoe dan ook is de coronacommissaris voorzichtig optimistisch over het verdere verloop van de coronapandemie. “Ik denk dat we een nieuwe fase van de pandemie ingaan”, zei hij. “De immuniteit is immens gestegen door de vaccins, de boosters en het feit dat zoveel mensen al besmet zijn geweest. Al moeten we de voetjes op de grond houden: we hebben de voorbije jaren al te veel ‘reality checks’ gehad.”