‘Nog voor het Jubelpark zijn we een koffie gaan drinken om te bekomen’: ‘gewone’ betogers over de rellen in Brussel

“Oei, ben jij dan zo’n antivaxer?” Dat vroegen de vrienden van Menno Langeraert (31) toen hij hen vertelde dat hij zondag niet mee zou kunnen fietsen omdat hij ging betogen in Brussel. “Nee dus. Maar het wordt wel snel zo gepercipieerd.”

Ook Jo Onraet (49) herkent dat. “Toen ik op Twitter zette dat ik op de betoging was, kreeg ik berichten van mensen die me zeiden dat ik me moest laten vaccineren”, zegt hij. “Dat vond ik grappig: ik ben namelijk dubbel gevaccineerd.”

Net als bij Onraet, is het vooral het gebruik van het Covid Safe Ticket dat Langeraert tegen de borst stuit. “Die onvrede merk ik ook bij een groot deel van de mensen in mijn omgeving”, zegt hij. Toch twijfelde Langeraert lang om deel te nemen. Het was de eerste keer dat hij deelnam aan een betoging. “Bij de klimaatmarsen zag ik de noodzaak niet om mijn weekendplannen op te geven. Dit ligt me nader aan het hart. De organisatie was in mijn ogen onbetrouwbaar en daar had ik inderdaad vragen bij, maar nood breekt wet. Ik wilde het daarom proberen.”

Hij maakte voor zichzelf uit dat hij niet naar de speeches zou gaan luisteren en zeker niets te maken wilde hebben met relschoppers. Toch kon dat alles niet verhinderen dat de betoging geen succes was voor hem. “Ik voelde me niet op mijn gemak”, zegt Langeraert. “Het was nogal carnavalesk, met bommetjes. Nog voor het Jubelpark hebben we een afslag genomen en zijn we een koffie gaan drinken om te bekomen. In die zin heeft de politiek wel gelijk: 50.000 mensen is een mooie groep, maar die rellen hebben het overschaduwd. Niet dat ik beschaamd ben om te zeggen dat ik op de betoging was, maar het blijft voor mij wellicht bij deze ene keer.”

Al is lang niet iedereen dezelfde mening toegedaan. “Langs de ene kant is dat uiteraard frustrerend om op hetzelfde hoopje geveegd te worden als de relschoppers of de organisatie waar vragen bij te stellen zijn”, zegt Jan Van Heuckelom (48). “Ik weet dat ik en de mensen met wie ik gesproken heb niet in één hokje te duwen zijn. Dat zoiets gebeurt, is jammer. Het zorgt ervoor dat de boodschap van mensen als ik ondergesneeuwd raakt.”

Toch is Van Heuckelom blij dat hij geweest is. “Ik heb met eigen ogen kunnen zien dat het grootste gedeelte van de mensen die komen dat niet doen met de verkeerde bedoelingen”, zegt hij. “Die rellen zijn een apart gegeven. Pas op, ik ben zeker antivaxers tegengekomen of mensen die complottheorieën aanhangen – dat kon je zien aan de opschriften waarmee ze rondliepen. Maar evengoed mensen zoals ik, die gewoon vragen hebben bij het gebruik van het Covid Safe Ticket.”

Ook Onraet is eerder positief over zijn deelname. Al wil hij het woord ‘blij’ niet in de mond nemen vanwege het geweld achteraf. “Uiteraard distantieer ik mij daarvan. Ik vind het jammer dat de boodschap die ik wilde brengen zo ondergesneeuwd geraakt is.” Net als Van Heuckelom krijgt hij daardoor het gevoel “in een hoek geduwd te worden waar ik niet thuishoor”. Ook bij hem was de bedoeling vooral om zijn ongenoegen te kunnen uiten bij het gebruik van het Covid Safe Ticket.

Frustraties

Voor andere mensen vormden de organisatoren van de betoging dan weer wel een drempel. Peter Dedecker, oud-parlementslid voor N-VA, liet gisteren via Twitter weten “ferm veel goesting te krijgen” om mee te stappen in de betoging. “Met het grootste deel van de mensen op de betoging heb ik geen probleem”, zegt hij. “Maar deelnemen aan een betoging van deze organisatie? Geen haar op mijn hoofd dat eraan dacht om dat te doen.”

Al frustreert hem dat ook. “Kijk naar deze betoging: een grote groep mensen is kwaad”, zegt hij een dag later. “Dan heb ik het niet over mensen die tegen vaccinatie zijn, maar mensen die hun job verloren zagen gaan door corona of zich gewoon vragen stellen bij het beleid. Maar die mensen hebben geen ruimte om hun frustratie te uiten.”

Langeraert herkent dat. “Ik weet ook niet wat ik anders moet doen om de politiek te bereiken”, zegt hij. “Ik heb vorige week nog een mail gestuurd naar Conner Rousseau na zijn laatste passage in Terzake. Ik vond dat hij opriep tot segregatie. Maar daar heb ik geen antwoord op gekregen. Dat verwacht ik ook niet. Maar dan dacht ik: wat kan ik doen? Ik kan tweeten, maar wat haalt dat uit?”

“Blijkbaar is er geen andere organisatie met de nodige mobilisatiekracht om zo’n betoging op te zetten”, merkt professor sociologie Ive Marx (UAntwerpen) op. “Of er is geen andere organisatie die het wil proberen. Hoe dat komt? Ik weet het niet.”

Wel noemt hij het problematisch dat gematigde mensen met hun vragen of frustraties nergens terechtkunnen. “Die mensen raken op deze manier toch een beetje in diskrediet”, zegt hij. “Dat kan er net voor zorgen dat hun ongenoegen of frustratie net groter wordt. Dat is altijd het probleem geweest in België: dat er zo weinig redelijk debat over de aanpak van de coronacrisis is geweest. We hebben zoveel politici en parlementen: je zou toch verwachten dat zij hun stem gebruiken? Al vind ik dat ook de media te weinig de pertinente en kritische vraag stelden bij het beleid.”