Negen procent van jongeren verlaat school zonder diploma

In het schooljaar 2019-2020 heeft 9,4 procent van de Vlaamse jongeren (6.100 jongeren) het secundair onderwijs verlaten zonder diploma. Dat is een verbetering, want sinds 2016 bleef dat percentage steken op 11 of 12 procent. “De reden voor de daling kennen we nog niet”, zegt Karolien Grosemans (N-VA), voorzitter van de Commissie Onderwijs in het Vlaams Parlement. “Vermoedelijk speelt corona een rol. De cijfers gaan maar tot het einde van het schooljaar 2019-2020. Het is afwachten wat de cijfers van het volgende schooljaar ons leren.”

Ook in Limburg verbeteren de cijfers, al is dat niet zo sterk als over heel Vlaanderen: van een ongekwalificeerde uitstroom van 11,2 procent in 2018-2019 naar 9,2 procent in 2019-2020. In 2016 ging dat om 1.000 jongeren, in 2020 is het gedaald naar 778. “De daling is een zeer goede zaak, maar de cijfers blijven nog altijd zeer hoog in heel wat Limburgse gemeenten. Om het aantal vroegtijdige schoolverlaters te verlagen, is een gezamenlijke aanpak nodig waarbij het lokale en het Vlaamse niveau samenwerken. Die doelstellingen werden in de vorige Vlaamse regering gebundeld in een actieplan en zullen eind 2022 door minister Weyts (N-VA) worden geëvalueerd.” Volgens dat plan moest de schooluitval tegen 2020 gehalveerd worden naar maximaal 4,25 procent. Zo ver zijn we dus nog niet.

Volgens Grosemans is er een aanpak op maat nodig. “De regering zet al in op meer transitietrajecten voor leerlingen uit de tweede en derde graad BSO die mogelijk vroeg uitvallen. In Limburg voert Arktos 85 van die trajecten uit en de stad Genk 35.” Alles samen zijn er in Limburg zo’n 130 transitietrajecten gestart in september 2020. Die resultaten zitten nog niet in de cijfers.

Het Limburgs gemiddelde wijkt, zoals ook in andere jaren, niet af van dat van Vlaanderen. Maar er zijn al jaren uitschieters, namelijk de vroegere mijngemeenten. Ook daar is er een verbetering. In Genk verliet in 2016-2017 nog 21 procent van de jongeren die in Genk wonen de school zonder diploma. Dat is in 2019-2020 gedaald naar 14,6 procent. Dat zijn weliswaar nog altijd 107 jongeren. “We zijn blij met de verbetering, maar we vermoeden dat dit het gevolg is van corona”, zegt Riet Vanderleyden, coördinator van de Genkse Leerwinkel. “De scholen zijn in 2020 mild geweest in hun evaluaties. Jongeren stoppen meestal ook nadat ze een tijd afwezig zijn geweest, maar dat bleef nu onder de waterlijn.”

“We zijn erg bezig met dit probleem”, zegt Genks schepen Anniek Nagels (CD&V). “Daarom hebben we in 2020 een meldpunt opgericht tegen schooluitval. We werken samen met de scholen en welzijnsorganisaties persoonlijke of groepstrajecten uit voor jongeren. Dit schooljaar hebben we al 98 meldingen ontvangen.”

Leopoldsburg

Maasmechelen is ook een gemeente waar de cijfers al jaren erg hoog zijn. In 2017-2018 verliet bijvoorbeeld maar liefst 18 procent van de jongeren de school zonder diploma. Dat is gedaald naar 11,2 procent. Deze keer prijkt Leopoldsburg met 19 procent op die weinig benijdenswaardige eerste plaats. Maar in kleinere gemeenten schommelen die cijfers wel vaker. Van alle mijngemeenten scoort Houthalen-Helchteren dit jaar het beste: 10,7 procent heeft de school verlaten zonder diploma. In Beringen is dat 11,4 procent, iets minder dan vorig jaar, terwijl in Heusden-Zolder het percentage een beetje is toegenomen tot 12 procent.