Topman katholiek onderwijs: ‘De quarantaines werken niet. Het is een pure loterij’

Hoe is de situatie in de scholen momenteel?

“De ene na de andere school moet sluiten, gedeeltelijk of volledig. In het basisonderwijs zorgde vooral de maatregel om een klas vanaf vier besmettingen in quarantaine te plaatsen voor moeilijkheden. In het secundair onderwijs verschuift de problematiek: daar zien we nu massaal veel besmettingen bij de leerlingen. Dat maakt het voor leerkrachten heel moeilijk. Zij moeten zowel aan leerlingen in de klas lesgeven als aan leerlingen voor een laptop thuis. Dan kiezen ze liever voor afstandsonderwijs.”

Zal een versoepeling van de quarantainemaatregelen dan soelaas brengen?

“Het zal op organisatorisch vlak wel druk wegnemen. Directeurs zijn dagelijks bezig met de administratie voor klassen die in quarantaine moeten. Bovendien zijn die quarantainemaatregelen niet effectief en disproportioneel: ze zorgen ervoor dat veel gezonde leerlingen toch thuis moeten zitten.

“Maar het is ook niet zo dat een versoepeling van de quarantainemaatregelen betekent dat we off the hook zijn. Het stijgend aantal besmettingen zal er de komende twee weken voor zorgen dat er nog klassen en scholen zullen moeten sluiten.”

Als quarantainemaatregelen losser worden, moet er dan iets in de plaats komen?

“Mochten de quarantainemaatregelen effectief zijn, ja. Maar ze werken niet. Het is een pure loterij. Veel leerlingen worden niet getest of blijven asymptomatisch, zijn wel besmet en gaan naar school waar ze anderen aansteken. Het contactonderzoek kan gewoon niet meer volgen.”

Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) wil meer inzetten op zelftesten. Wat denkt u daarvan?

“Dat is een goede zaak. Maar er zijn op dit moment geen middelen om die zelftesten via de school te verdelen. Of wij ze gaan voorzien? Uiteraard niet: wij hebben daar als netwerkorganisatie geen werkingsmiddelen voor, net zoals de meeste van onze scholen. Die vraag moet u aan de minister stellen.”

Directies zeggen dat er nu meer ouders klagen dan tijdens voorgaande golven. Hoe komt dat?

“Dat heeft ermee te maken dat perfect gezonde kinderen thuis moeten blijven. En ook dat het gewoon blijft duren. Ik denk dat ouders dus wel gelijk hebben dat ze hun onvrede uiten, maar dat moeten ze niet doen ten aanzien van de schooldirectie, wel ten aanzien van de quarantaineregels.”

Die zijn al een paar keer veranderd op enkele weken tijd.

“De quarantaineregels worden door de ministers van Volksgezondheid opgesteld. We kunnen die toch zelf niet opstellen? Schoenmaker, blijf bij je leest. Wel is het onze rol om druk te blijven zetten als die regels niet kloppen. Dat hebben we gedaan. Waarom denkt u dat de regels morgen aangepast worden?”

Hoe komt het dat we zelfs na twee jaar nog altijd sukkelen met de kwaliteit van online onderwijs?

“Vaak omdat leraars zowel leerlingen in de klas als zij die thuis in quarantaine zitten moeten bedienen. Wat doet een leerkracht dan vaak? Een les streamen. Terwijl er heel andere vormen mogelijk zijn, waarbij leerkrachten eerst kort instructies geven en leerlingen dan laten oefenen. Het kan niet de bedoeling zijn leerlingen zeven uur voor een scherm te laten zitten.”

“Wat me ook opvalt, is dat de leerhouding van leerlingen aangetast raakt. Het is voor leraars heel moeilijk om leerlingen bij de les te houden, zowel online als in de klas. Vaak ontbreekt de discipline om onmiddellijk tot de les over te gaan. Leraars moeten daar meer mee bezig zijn dan voor corona. Ik weet dat er vaak geklaagd wordt over de leervertraging, dat is terecht. Maar dit baart mij nog veel meer zorgen.”

Waarom?

“Leren is ook een cognitief en sociaal gebeuren. Het veelvuldige afstandsonderwijs tast dat aan. Ook het mentale welbevinden van leerlingen krijgt een knauw. Dat alles samen zorgt ervoor dat we na corona niet onmiddellijk tot de orde van de dag zullen kunnen overgaan. Leraars zullen werk hebben om van de school weer een echte plaats van leren en leven te maken. Pas dan zullen we de leervertraging zien afnemen.”

Is het een oplossing de zomervakantie in te korten?

“Niet eenmalig, zoals onderwijsexpert Dirk Van Damme voorstelt. Wie iets kent van schoolorganisatie weet dat dat niet realistisch en niet effectief is. Om zoiets te doen slagen, zullen we met de hele samenleving moeten samenzitten om onze visie op de zomervakantie aan te passen.

“De assumptie dat we niet genoeg onderwijstijd hebben, klopt niet. We hebben juist nog nooit zoveel onderwijstijd gehad omdat heel wat andere activiteiten wegvallen. Het is door corona én het lerarentekort dat we die tijd niet effectief kunnen invullen. Waarom treft corona ons zo hard? Omdat de reserves in de lerarenkamer er gewoonweg niet zijn: nu al staan zorgleerkrachten en directies voor de klas.”

Zijn de maatregelen die deze regering neemt om dat tekort op te vangen voldoende?

“Nee. Als we nu al eens beginnen met de masters die vanaf nu in het basisonderwijs kunnen lesgeven als master te betalen... Dat stellen we al heel lang voor. We kunnen toch niet meer doen dan vragen om fundamenteel na te denken over het lerarenberoep? Zolang we dat niet doen, blijft het brandjes blussen. Op dit moment is er een uitslaande brand en hebben we niet genoeg water.”