Naakte cycloop langs de E17 wordt geveild: ‘Hij was ooit het doelwit van Obama’s scherpschutters’

Nog tot 19 uur donderdag kunnen geïnteresseerden met een gevulde portemonnee bieden op de ‘cycloop van de E17’.  Woensdagmiddag stond het hoogste bod voorlopig op 14.750 euro. “Maar wapen je alvast voor een heuse biedingsoorlog”, voorspelt de veilingwebsite. “Zo’n uniek stuk trekt de aandacht.” Wie de cycloop ook koopt, hij krijgt er meteen een bijzonder bewogen levensverhaal bij, een verhaal dat in 2000 begint.

22 jaar geleden organiseerden de Belgische kunstpaus Jan Hoet en het S.MA.K. met Over The Edges in Gent een tentoonstelling om meer hedendaagse kunst op straat te krijgen. De hamzuilen van Jan Fabre waren wellicht het meest besproken kunstwerk, maar ook de naakte reus die op de Gentse Sint-Michielshelling stond. Het werk van de Italiaanse kunstenaar Marco Boggio Sella lokte veel volk. Al vond niet iedereen het even fraai. In De Morgen beschreef auteur Peter Verhelst het beeld toen als “iets wanstaltigs”, een constructie die je enkel terugziet in carnavalstoeten. “Een bejaard echtpaar kwam voorbij. De man stootte de vrouw aan. Ik zag de blik van de vrouw halverwege het beeld gaan. Ze lachte, even rozig als het geslacht waarnaar ze keek.”

S.M.A.K.-directeur Philippe Van Cauteren zat tijdens de geboorte van het kunstwerk op de eerste rij. “Het was een titanenwerk dat ons bloed, zweet en tranen kostte om te maken. Na afloop bleek al snel dat de jonge Boggio Sella slachtoffer was geworden van zijn grote ambities. Het kunstwerk moest een hyperrealistische representatie zijn van een mythisch figuur, maar het werd eerder een karikatuur.”

Toch kon de cycloop op veel belangstelling rekenen, herinnert Van Cauteren zich. “Er waren mensen die het wansmakelijk noemden, maar er waren ook liefhebbers. Mocht Instagram toen al bestaan, hij zou op elke profielpagina geprijkt hebben.”

Boggio Sella kon de kolos na het einde van Over The Edges echter niet meenemen naar zijn thuisstad New York. Stad Gent en de Ekkergemse politie waren aanvankelijk geïnteresseerd om het te kopen – kostprijs: iets minder dan een miljoen Belgische frank, of 25.000 euro – maar uiteindelijk belandde het beeld in de tuin van een bloemist ergens in het Meetjesland, waar hij met enkele andere werken uit de expositie tentoongesteld stond. “Tot er wat problemen kwamen met een bouwvergunning”, vertelt de huidige eigenaar Hervé Missiaen, die het beeld kocht en voor zijn bedrijf langs de E17 tussen Gent en Kortrijk zette. 

In lichterlaaie

Het beeld dat nu nog even voor Missiaens bedrijf staat, is niet het origineel van de Italiaanse kunstenaar. “Dat ging in 2012 volledig in vlammen op. Enkel zijn metalen skelet bleef nog over. Ik heb daarna een replica van hem laten maken, maar voor mij is dat niet de ontstaansgeschiedenis van mijn reus. Hij heeft de naam Polyphemus gekregen en kwam vanuit Griekenland naar hier om met zijn ene oog te zien wat de mens met zijn twee ogen niet ziet. De reus kijkt neer op de dagelijkse ratrace van de mens die over de autostrade scheert.”

De cycloop werd hét uithangbord van Missiaens bedrijf. Voor zijn kunstproject ‘100 Titanen’ liet hij honderd bekende Vlamingen kennismaken met zijn mascotte. En ook ex-president Barack Obama zag de reus toen hij op weg was naar de Amerikaanse begraafplaats van Flanders Fields. Al verliep dat niet zonder slag of stoot. 

“Ja, de reus is ooit zelfs het doelwit geweest van Amerikaanse scherpschutters”, schaterlacht Missiaen. “Dat is eigenlijk een van mijn fijnste herinneringen. De brug van de autosnelweg was toen volledig afgesloten met aan beide kanten agenten en scherpschutters. De nieuwe reus die ik had laten maken, stond toen klaar op een heftruck achter mijn gebouw, omdat ik wist dat Obama zou langsrijden en hij niet in het zicht zou mogen staan van zijn veiligheidsteam. Zijn entourage wist echter niet van het bestaan van de reus af, dus toen het beeld per ongeluk naar voren bewoog, ontstond er paniek.”

Missiaen werd onmiddellijk opgebeld door de ambassade in Brussel om de aanwezigheid van zijn metershoge mascotte te verantwoorden. “Na mijn verhaal lieten ze me met rust. Na afloop heeft zijn ambassadeur zelfs nog bevestigd dat Obama mijn reus twee keer gezien heeft.”

Eerlijke ondernemer

Op de vraag of Missiaen zijn geliefde cycloop zal missen, reageert de kunstenaar-ondernemer stoïcijns. “Kijk, er is een tijd van komen en van gaan. Als ik de reus zou kunnen meenemen naar Zuid-Portugal, mijn nieuwe thuis, zou ik dat doen, maar eerlijk gezegd zou me dat te veel geld kosten. Dat is hij wel waard, maar ik laat hem liever los. De mooie herinneringen die ik van hem heb, neem ik wel graag mee.”

Wie het standbeeld uiteindelijk koopt, moet wel weten dat niet iedereen hem altijd even graag zag. “Ik kreeg weleens dreigbrieven van mensen die hem te naakt vonden en zeiden dat hij niet thuishoort langs de autosnelweg, maar daar heb ik me nooit wat van aangetrokken. Het is een opvallend figuur in het Vlaamse landschap, dus men moet beseffen dat hij de aandacht trekt. Zeker in zijn bijzondere outfits, zoals een tijgerslip, die de koper er gratis bij krijgt.”

Missiaen hoopt dat het standbeeld naar een eerlijke ondernemer gaat die evenveel van kunst houdt als hijzelf. “Maar de reus mag niet uit de openbare ruimte verdwijnen, daarvoor is zijn levensverhaal te boeiend.”