Woede over enorme ontploffing voor Nederlandse kust door opruimen WOII-bom: “Juist nu er meer bruinvissen zich dichter voor de kust bevinden”

De Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD), de Nederlandse tegenknie van het Belgische DOVO, heeft dinsdag een Duitse bom van 500 kilogram uit de Tweede Wereldoorlog gecontroleerd laten ontploffen voor de Nederlandse kust. Dat gebeurde op drie kilometer voor de kust van Zandvoort. 

De ruiming van de bom zorgde voor een grote knal en trillingen die kilometers verderop nog te horen en voelen waren. Op sociale media kwamen er verschillende berichten van Nederlanders die het hadden gevoeld. “Aardbeving?”, vroeg de ene zich af. Een ander “schrok zich rot”. “Giga dreun, gebouw trilde”, zei nog een ander.

De bom werd zondag gevonden tijdens onderzoek voor een nieuw aan te leggen kabel op zee, op zo’n twee kilometer voor de kust. Op verzoek van de Nederlandse kustwacht ging de EOD dinsdag naar de bom wat verderop toe om vast te stellen wat het juist was. Het bleek om een Duitse bom van het type SC 500 te gaan (SC= Sprengbombe Cylindrisch, red.). Uiteindelijk werd het explosief geruimd op een diepte van vijftien meter.

Nederlandse biologen en milieuorganisaties zijn niet te spreken over de knal in de Noordzee. De Stichting SOS Dolfijn zegt zich grote zorgen te maken over het effect op het zeeleven. “Geluid draagt onder water ver door en maar liefst vier keer sneller dan op het land”, aldus de stichting in een bericht. “Hoewel SOS Dolfijn uiteraard begrijpt dat bommen uit de oorlogen een gevaar kunnen vormen voor scheepvaart en visserij, maakt de stichting zich ernstig zorgen om een actie als gisteren in deze tijd van het jaar.” 

Vooral over de bruinvissen in onze wateren is er bezorgdheid. Bruinvissen zijn de meest voorkomende walvis in de Noordzee en juist rond deze tijd van het jaar bevinden er zich veel dieren dichter voor de kust. “Onze stichting ziet al jarenlang een verhoogd aantal strandingen in de periode van half januari tot en met april. De effecten van een dergelijke explosie kunnen catastrofaal zijn voor walvissen en zeker voor bruinvissen.”

De kleine tandwalvissen maken immers net zoals dolfijnen gebruik van echolocatie, een soort ingebouwde sonar van de natuur waarbij zij ‘zien’ door middel van geluid. Dankzij de weerkaatsing van de klikgeluiden die ze maken, kunnen ze jagen en navigeren. 

Ook de Nederlandse bioloog Arthur Oosterbaan reageert bij ‘De Telegraaf’ onthutst over het feit dat de EOD een bom van 500 kilo voor de kust liet ontploffen. Hij verwacht ‘enorme’ schade voor het leven in zee, met name voor de bruinvissen. Zeezoogdieren met gevoelige oren kunnen zware letsels oplopen door de explosie: “Bruinvissen worden doof en kunnen niet meer jagen”, klinkt het in ‘De Telegraaf’. Met alle gevolgen van dien.

“Het is niet voor niets dat wetenschappers wereldwijd zeggen dat een dove walvis een dode walvis is”, klinkt het bij SOS Dolfijn. De ruiming van de bom had volgens de stichting anders aangepakt moeten worden: “Wanneer de juiste protocollen gevolgd zijn, dan zou er eerst geluid moeten zijn gemaakt die dieren uit het gebied kan weren. Maar dan nog kan een explosie als die van dinsdag onder water een ravage aanrichten voor dieren.” 

“De komende jaren zal het ontdekken van bommen naar verwachting alleen maar gaan toenemen”, voegt de stichting nog toe. “Wegens uitbreidende activiteiten in de Noordzee wordt vaker en grootschaliger bodemonderzoek gedaan, waardoor nog meer ontdekt zal worden.”

Het strandingsnetwerk van SOS Dolfijn is alvast gewaarschuwd en houdt de komende dagen extra goed in de gaten of er bruinvissen zullen aanspoelen.