Dezelfde overheid die moord en brand schreeuwt over gokken runt zelf het grootste gokbedrijf van het land. Hypocrisie ten top

Zelden is de houding van de overheid meer hypocriet dan wanneer het over gokken gaat. Ministers De Sutter (Groen) en Dalle (CD&V) schreeuwen hun verontwaardiging uit over de verkoop van Bpost-krantenwinkels aan een gokbedrijf. Voor overheidsbedrijf De Nationale Loterij en gokreclame op de eigen openbare omroep worden de ogen echter al decennia gesloten. Wanneer komt er eindelijk een consequent beleid van de overheid tegen gokverslaving?

Tijd voor een ongemakkelijke waarheid die geen minister ooit durft te benoemen: één van de stuwende krachten voor gokverslaving in dit land is de overheid zelf. Het runt met de Nationale Loterij al sinds mensenheugenis een gigantisch gokbedrijf, dat zich vooral richt op gokverslaving van de sociaal meest kwetsbaren en daarmee een jaarlijkse omzet genereert van 1,5 miljard euro. In tegenstelling tot andere gokbedrijven doet diezelfde overheid er bovendien alles aan om “spelen op de Lotto” en zijn duizenden andere producten sociaal te normaliseren.

In de media draaien de hele dag onrealistische en ronduit misleidende reclamespotjes. De werkelijke winstkans van minder dan 1 op 5 miljoen wordt zedig verzwegen tussen de “u wordt gegarandeerd miljonair”-boodschappen. Elke trekking ervan wordt in prime time uitgezonden. Het oneindig aantal Lotto-producten – van kasbiljetten tot sportprono’s- liggen in winkels naast de kauwgum en balpennen. En ook online wordt uw gokverslaving door de overheid verzorgd: meedoen met de Lotto is altijd winnen en bovenal een nationale plicht, zo luidt de boodschap.

Het zijn vooral sociaal kwetsbaren die hierin meegezogen worden. Collectieve verarming van mensen die het al moeilijk hebben. Helemaal absurd wordt het wanneer ministers ook nog eens actief meedoen aan deze brainwashing. Of wat dacht u hiervan: “Wanneer de consument meespeelt met de Nationale Loterij, doet die eigenlijk een investering in goede doelen” zei staatssecretaris voor de nationale loterij Sammy Mahdi in gesprek met … de vereniging van kansspelverkopers. CEO Jannie Haek trok het nog wat verder in het absurde door bij de recordcijfers van de nationale loterij tijdens corona te verkondigen dat “heel de samenleving hiervan de grote winnaar is”.

Nou moe. Van de 1,5 miljard euro dat er door Belgen vergokt wordt bij het overheidsbedrijf vloeit er inderdaad een schamele 300 miljoen naar een selectie van goede doelen. Wat er niet bij vermeld wordt is het grootste goede doel: de eigen staatskas. 135 miljoen gaat namelijk elk jaar rechtstreeks de federale, Waalse en Vlaamse begroting in. Diezelfde overheden waarvan ministers nu moord en brand schreeuwen bij de verkoop van stationswinkels aan een gokbedrijf, verdienen elk jaar grof geld op de kap van gokverslaafden. Dat is ronduit hypocriet.

Hetzelfde patroon zie je bij gokreclame. Die wil de overheid zogezegd tegengaan. Maar op de eigen openbare omroep knijpt het een oogje dicht. Jongeren die een video op Sporza openen, krijgen een oneindige reeks gokboodschappen te zien. Tijdens het voorbije EK deden zelfs eigen analisten mee. Al jarenlang beloven ministers die gokreclame op de openbare omroep af te schaffen. Tot op vandaag zijn ze nog steeds overvloedig aanwezig.

Moet je gokken dan volledig verbieden? Nee. Het is wel tijd dat de overheid een consequente houding aanneemt in de strijd tegen gokverslaving en die vooral zelf begint te volgen. Gokverslaving is namelijk een reëel en stijgend probleem. Een gokje wagen is, vooral bij jongeren en sociaal kwetsbaren, het nieuwe roken. Als je dat echt wil aanpakken moet je eerst zorgen voor een degelijke regulering. Eentje die je als overheid zelf niet constant met de voeten treedt.

De toegang en drempel tot gokproducten verhogen is daarbij noodzakelijk. Gokken is nu alomtegenwoordig en veel te toegankelijk: op televisie, online, in apps, games enzovoort. Waarom behoort een gokbedrijf runnen in godsnaam tot de kerntaak van onze overheid? Waarom bestaat hiervoor zelfs een bevoegd staatssecretaris? Verontwaardigd zijn over de verkoop van stationswinkels aan private spelers is makkelijk. Met de nationale loterij en overvloedige gokreclame op eigen omroepen maakt de overheid het zelf nog veel bonter. Zolang de overheid zelf het slechte voorbeeld geeft is de strijd tegen gokverslaving bij voorbaat verloren.