Regering is het eens over vliegtaks, maar energiedossier landt nog niet

Terwijl de regering de onderhandelingen over de energiefactuur aan de kant heeft geschoven, heeft ze wel vooruitgang geboekt op een ander dossier: de zogenoemde ‘mini-taxshift’. Dat vernam onze redactie uit verschillende bronnen. 

De ‘bijzondere bijdrage op de sociale zekerheid’, een crisisbelasting uit de jaren 90, wordt afgebouwd. In plaats daarvan gaan de accijnzen op tabak omhoog, gaat er een achterpoortje toe om vrijstelling van bedrijfsvoorheffing te krijgen en komt er een vliegtaks. Vooral over die laatste maatregel werd er zwaar gedebatteerd.

Bij de begrotingsonderhandelingen afgelopen najaar was over het hele pakket een principieel akkoord bereikt, alleen was het wachten op de praktische uitwerking. Die is er nu voor de vliegtaks. Om vluchten van korte afstand te ontmoedigen, zal je voortaan een surplus van 10 euro moeten betalen op een ticket voor een bestemming op minder dan 500 kilometer. Wie iets verder vliegt, maar nog binnen de Europa blijft, betaalt 2 euro extra. Het gaat daarbij om alle landen van de EU, Noorwegen, IJsland, het Verenigd Koninkrijk en Zwitserland. Al wie verder vliegt dan dat, betaalt 4 euro extra. De taks zou ingaan vanaf 1 april en moet op kruissnelheid 40 miljoen euro per jaar opbrengen.

Hoewel in oktober was afgesproken enkel een belasting te heffen op vluchten van korte afstand, kwam minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) eerst met het voorstel om álle tickets te belasten. 

Een belastingtarief voor enkel korte vluchten zou erg hoog moeten liggen om voldoende geld in het laatje te brengen, zo was de redenering. Maar als de ticketprijs te fel stijgt, wijken reizigers mogelijk uit naar luchthavens net over de grens. Economisch blijft de luchthaven van Zaventem een belangrijke motor. Van Peteghem wilde die niet nodeloos schaden.

De MR van partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez hield echter vast aan de oorspronkelijke deal. De regering landde op een compromis dat het midden houdt tussen beide. Het tarief is het hoogst (10 euro) voor een afstand die je in principe ook per trein kan afleggen. Voor de langere afstanden wordt een andere logica gehanteerd. Omdat een vlucht naar Lissabon nu eenmaal minder vervuilend is dan een naar Peking, betaal je voor die eerste 2 euro taks, in het tweede geval 4 euro.

Over de vliegtaks bestaat er consensus binnen de regering. Toch slaagde de regering er niet in om over de hele ‘minitaxshift’ een akkoord te sluiten.  Zo moet nog verder uitgeklaard worden welke groep (het meest) zal profiteren van de afbouw van de ‘bijzondere bijdragen sociale zekerheid’. Gaat die korting in eerste plaats naar de laagste lonen, wat de PS wil, of toch eerder naar de middeninkomens, de voorkeur van de liberalen? Verschillende scenario’s lagen nog op tafel. 

Tijd tiks voor energiedossier

Wat betreft de energiefactuur is het even stil, maar er wordt op de achtergrond gewerkt aan een oplossing. Van Peteghem heeft een alternatief voorstel uitgedokterd voor de ‘slimme btw-verlaging’. Daarbij zou de btw op gas en elektriciteit vanaf april van 21 naar 6 procent gaan, vanaf oktober zouden er dan geleidelijk aan accijnzen in de plaats komen. Wie een warmtepomp heeft of wie het sociaal tarief betaalt, blijft daarbij buiten schot. 

Het voorstel moet nu besproken worden door de technici van de Vivaldi-partijen. Die moeten verder berekenen wat de impact is op de schatkist. De tijd tikt voor dit dossier, omdat de regering in één beweging het sociaal tarief met drie maanden wil verlengen. Een klein miljoen mensen geniet van een lagere energiefactuur. Tegen eind volgende week moet er een oplossing zijn, anders gaan de tarieven automatisch weer omhoog. De regering heeft alvast gevraagd aan de energieleveranciers nog even te wachten om hun klanten brieven te sturen over een eventuele stopzetting van het sociaal tarief.