Hoe ‘Partygate’ weegt op Boris Johnson: ‘Het is een soap met elke dag een nieuwe aflevering’

Ik ben de tel kwijt, van hoeveel illegale feestjes in zijn ambtswoning is Boris Johnson inmiddels beschuldigd?

‘De rol van Johnson in de hele feestaffaire is eigenlijk relatief beperkt: op vier momenten verscheen hij zelf op feestjes in Downing Street 10 die door de lockdown niet hadden mogen plaatsvinden. Hij dronk een drankje op het terras met zijn vrouw en een paar stafleden, terwijl de rest van het personeel op het gazon stond. Hij at taart op zijn verjaardag met zijn personeel. Hij hield een toespraak in de tuin, waarna hij een half uur bleef hangen. En dan is er nog de quiz, die zich vooral online afspeelde. Sue Gray, de topambtenaar die ‘partygate’ onderzoekt, richt zich op de vraag: in hoeverre is Johnson verantwoordelijk voor de feestjes?’

Hoe is de stemming onder de Britten, vertrouwen ze Johnson nog?

‘Partygate heeft het vertrouwen geschaad en druist in tegen het Engelse gevoel van fairness, eerlijkheid. De grote vraag is: heeft Johnson tegen het parlement gelogen? Dat zou het einde van zijn premierschap betekenen.

‘Verder is het allemaal een beetje schimmig. De affaire wekt de indruk dat de regering twee jaar lang alleen maar heeft gefeest. Als je heel sec kijkt, dan kun je je afvragen of het woord ‘feest’ gerechtvaardigd is. Het is niet zo dat Downing Street allerlei mensen uitnodigde om eens lekker te komen feesten, alleen het personeel ging na het werk wat drinken. Ook op andere werkplekken trekken mensen weleens een biertje open op vrijdagmiddag. Johnson is niet zo’n strenge baas.

‘Mensen spreken schande van partygate, maar tegelijkertijd is er niemand in beeld als alternatief voor de premier. Bovendien heerst ook het gevoel dat alle commotie wat overdreven is. Er spelen belangrijker dingen: de kosten voor levensonderhoud rijzen de pan uit en er dreigt oorlog in het oosten.’

De politie bemoeit zich nu ook met het rapport van Sue Gray. Wat betekent dat voor het onderzoek?

‘De Britse politie wil dat bepaalde details worden weggelaten, omdat die het onderzoek dat de politie zelf heeft ingesteld zouden kunnen schaden. Inmiddels mengt ook de vakbond zich erin. Eerder deze week klonken er geluiden dat het rapport van Gray zich met name zou richten op het ambtspersoneel en de cultuur die in Downing Street heerst. De vakbond wil het personeel in bescherming nemen en voorkomen dat zij zomaar voor de bus worden gegooid. Als Gray naar die verzoeken luistert, krijg je een mager rapport.

‘Nu zijn er eigenlijk twee scenario’s mogelijk: óf het rapport verschijnt volgende week zonder al te veel details, óf het onderzoek wordt op de lange baan geschoven totdat de politie klaar is. Voor Boris Johnson is dat laatste scenario natuurlijk het gunstigst. Hij hoopt dat de boosheid tegen die tijd geluwd is en dat er in de tussentijd andere dingen gebeuren die de aandacht afleiden van deze affaire.’

Hoe houdbaar acht de regering de positie van Johnson?

‘Er is veel aan de hand achter de schermen, er zijn meerdere belangen in het spel. Dominic Cummings, de ontslagen adviseur van de premier, wil Johnson ten val brengen. Hij was degene die informatie over de drankcultuur in de ambtswoning lekte naar de media. De Tories haten Cummings. Als Johnson aftreedt, krijgt Cummings zijn zin, en dat gunt de partij hem eigenlijk niet. In de media gonst ook het gerucht dat een club eurogezinde Engelsen in de top van de samenleving het vuurtje opstookt om Boris weg te krijgen. Het is een rare coalitie: Cummings, de man van de brexit, krijgt nu steun van pro-Europese Britten.

‘Dan is er nog de affaire omtrent de dierenevacuatie uit Afghanistan. De Britse regering haalde in augustus tientallen dieren weg uit Kabul, op verzoek van Johnsons vrouw Carrie. Johnson ontkent dat hij daarbij betrokken was. Maar uit e-mails afkomstig van het ministerie van Buitenlandse Zaken blijkt nu dat hij wel toestemming heeft gegeven. Het is bekend dat ze bij Buitenlandse Zaken ook niet zo blij zijn met Boris. Bij elk nieuwtje vraag je je af: wie heeft hier belang bij?’

Wat zegt partygate over het Verenigd Koninkrijk?

‘Dat het een erg onrustig land is momenteel. Johnson is een onorthodoxe premier. Hij doet dingen die niet horen, is onvoorzichtig en neemt het niet zo nauw met waarheid en ethiek. De brexit blijft een ding op de achtergrond, en ondertussen spelen er andere zorgen, bijvoorbeeld de hoge kosten van het levensonderhoud.

‘Elke dag staan er camera’s bij de huizen van de hoofdrolspelers. Kijkers zien Johnson voor dag en dauw met zijn hondje rennen en Cummings in ‘rare kleren’ rond zijn huis lopen. Het is een soap met elke dag een nieuwe aflevering.’

Wat doet Johnson om zijn hachje te redden?

‘Van alles. Er is een kans dat er een stemming komt over zijn lot, dus hij is erg bezig met het bewerken van zijn fractiegenoten. Zo broedt hij op het afschaffen van een omstreden belastingverhoging. Ook dreigt hij met nieuwe verkiezingen. Als die er komen, zullen veel Tories hun zetel in het kabinet verliezen. Zo probeert hij mensen in het gareel te houden.

‘Als blijkt dat hij gelogen heeft, dan komt er een stemming over zijn aanblijven. Liegen is een van de grootste zonden in het parlement. Misschien weten we maandag meer: nieuwe week, nieuwe kansen. Al heb ik zo het idee dat Johnson het wel gaat redden.’